Rượu bia được nhiều người xem là “người bạn” giải tỏa nỗi buồn và giúp kết nối các mối quan hệ xã hội. Thế nhưng, cũng chính rượu bia lại là kẻ thù gây hại cho toàn cơ thể, đặc biệt là sức khỏe lá gan. Theo thống kê từ Liên hợp quốc, dân số Việt Nam năm 2020 ở mức khoảng 97 triệu người, đứng thứ 14 thế giới. Tuy nhiên, tốc độ tiêu thụ rượu bia của người Việt lại đứng đầu toàn cầu: 89.4% với trung bình 8.9 lít rượu bia/ người, theo Forbes. Khi uống thì các triệu chứng của bệnh vẫn còn tiềm ẩn và chưa biểu hiện rõ ra bên ngoài hay còn gọi là giai đoạn đầu của bệnh gan. Khi bản thân thấy mình uống quá nhiều bia rượu thì bạn nên chủ động đi kiểm tra sức khỏe của mình để phát hiện bệnh kịp thời và điều trị.

Khi bệnh đến giai đoạn sau hay còn gọi là giai đoạn cuối thì các triệu chứng của bệnh đã được biểu hiện ra bên ngoài như: hay quên, lơ mơ, nôn ra máu... thì chắc chắn bạn đã mắc bệnh về gan do uống nhiều bia rượu. Bệnh đến giai đoạn này thì điều trị bệnh sẽ lâu khỏi và sức khỏe của bạn sẽ không còn được như trước nữa. Do đó, để giảm thiểu tác hại của rượu bia lên sức khỏe lá gan nói riêng và sức khỏe tổng thể nói chung, các chuyên gia khuyến nghị người dân không nên uống quá 2 đơn vị cồn/ngày với nam, 1 đơn vị cồn/ngày với nữ và không uống quá 5 ngày/tuần.

Gan đóng vai trò chính trong việc chuyển đổi thức ăn thành những chất thiết yếu cho hoạt động sống hàng ngày. Toàn bộ lượng máu đi ra từ dạ dày và ruột phải đi qua gan trước khi tới các bộ phận khác còn lại của cơ thể. Do vậy, gan đóng vai trò trung tâm trong tất cả các quá trình trao đổi chất của cơ thể, chịu trách nhiệm tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng quan trọng như chất béo, carbohydrate và protein. Bệnh gan cũng có những triệu chứng buồn nôn, chán ăn hoặc ăn không ngon miệng. Đây cũng là dấu hiệu của một số bệnh khác. Tuy nhiên, nó có liên quan đến việc sản xuất, bài tiết của gan. Vì vậy mà đó cũng là những dấu hiệu cảnh báo sớm về bệnh gan mà bạn có thể mắc phải.

Khi mắc các bệnh về gan mật, gan bị tổn thương nên việc tiêu hóa thức ăn gặp khó khăn đồng thời khả năng giải độc tố trong cơ thể sụt giảm khiến người bệnh luôn trong trạng thái mệt mỏi chán ăn, người nổi mẩn ngứa, nổi mụn, vàng da,…Do đó triệu chứng sớm, thường gặp nhất của bệnh gan là mệt mỏi chán ăn, ăn không ngon. Do vậy, nếu cảm thấy mệt mỏi, chán ăn trong người có tiền sử bệnh gan, hoặc kèm theo những dấu hiệu khác như mẩn ngứa, dị ứng, mề đay; vàng da, nước tiểu vàng… thì nên khám để được bác sĩ đánh giá và kiểm tra chức năng gan.

Khi nhiễm virut thì cơ thể chúng ta có nguy cơ mắc một trong 3 loại viêm gan quan trọng là A, B, C. Bạn có thể bị viêm gan A nếu ăn phải thức ăn, nguồn nước bị nhiễm virut. Viêm gan B lây nhiễm chủ yếu qua đường tình dục với người nhiễm bệnh hoặc do dùng chung bơm kim tiêm. Bệnh viêm gan C lây nhiễm chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với máu của người bị bệnh. Bạn có thể nhận biết người mắc bệnh gan qua triệu chứng như bệnh cảm cúm: chán ăn, buồn nôn, mệt mỏi, giảm cân,... Triệu chứng xấu hơn là: chóng mặt, nước tiểu sẫm màu, suy giảm tuần hoàn,... Khi nhận biết mình có dấu hiệu bệnh gan, bạn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Viêm gan vi-rút là tình trạng viêm gan lan tỏa bởi các vi-rút hướng gan với đường lây truyền và đặc điểm dịch tễ khác nhau. Hầu hết các trường hợp đều tự khỏi, nhưng một số có thể tiến triển thành viêm gan mạn tính. Đôi khi, viêm gan vi-rút cấp tính tiến triển thành suy gan cấp (cho thấy viêm gan tối cấp). Chẩn đoán bằng các xét nghiệm chức năng gan và huyết thanh học để xác định vi-rút. Vệ sinh tốt và các biện pháp phòng ngừa phổ cập có thể giúp ngăn ngừa viêm gan vi-rút cấp. Tùy thuộc vào loại vi-rút cụ thể, các biện pháp dự phòng trước và sau phơi nhiễm có thể được sử dụng bao gồm tiêm vaccine và globulin huyết thanh.

Chế độ ăn uống hàng ngày của bạn cũng là một trong những nguy cơ báo hiệu bạn có bị bệnh về gan hay không. Tuy nhiên, người mắc bệnh gan do chế độ ăn chủ yếu là bệnh gan nhiễn mỡ. Do chế độ ăn của bạn không tốt, có nhiều chất dư thừa nên gan bị tổn thương. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến suy gan, xơ gan, đau tim thậm chí là đột quỵ. Dấu hiệu ban đầu để nhận biết về gan nhiễm mỡ có thể là cảm giác khó chịu, đau tức bên dưới sườn phải và đôi khi các triệu chứng không rõ ràng làm ta khó nhận diện bệnh. Để điều trị bệnh này có hiệu quả bạn nên ngủ đủ giấc để gan có thể hoạt động đúng chức năng của mình trong cơ thể. Thêm vào đó là chế độ ăn uống của bạn cũng cần thay đổi một cách khoa học hơn và thường xuyên tập thể dục để sức khỏe của bạn được nâng cao.

Như đã nói ở trên, một trong những chức năng quan trọng nhất của gan là thanh lọc các chất độc ra khỏi máu. Ví dụ khi chúng ta uống thuốc, gan có thể chuyển hóa chúng thành chất vô hại và loại bỏ chúng. Tuy nhiên, khi gan hoạt động không tốt, các chất độc sẽ tích tụ và thậm chí gây ra các vấn đề cho não. Tình trạng này còn được gọi là bệnh não gan (Hepatic Encephalopathy). Người bệnh sẽ hay nhầm lẫn và mất phương hướng. Bệnh này không phải do uống quá nhiều rượu, thuật ngữ y học gọi là NAFLD (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu). Nó có thể bị gây nên bởi chế độ ăn không lành mạnh, có quá nhiều chất béo dư thừa trong gan. Nếu không được hỗ trợ cải thiện gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan, suy gan, đau tim và đột quỵ.

Những biểu hiện tâm lý bất ổn có thể xuất phát từ những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống hiện tại hay những ám ảnh trong quá khứ. Sự thay đổi tâm trạng vào một lúc nào đó không phải là lạ nhưng khi điều này xảy ra quá thường xuyên như “sớm nắng chiều mưa” thì có lẽ bạn đang phải vật lộn với cảm xúc của chính mình. Có thể không cần lý do nào rõ ràng nhưng bạn sẽ dễ bị kích động hay trở nên buồn phiền chỉ vì một hành động hay lời nói thoáng qua. Trạng thái tâm lý thay đổi cũng có thể là triệu chứng của bệnh lý về gan mà bạn nên lưu tâm. Gan có một vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể của ta là lọc các chất cặn bã ra khỏi máu để có một cơ thể khỏe mạnh. Vì vậy mà bạn cần có một tinh thần thoải mái, lạc quan để tránh gặp một số bệnh không mong muốn.

Tuy nhiên, khi tinh thần bạn bất ổn thì gan hoạt động cũng sẽ không tốt dẫn đến các chất độc sẽ tích tụ gây tổn thương cho gan thậm chí gây ra các vấn đề cho não. Các biểu hiện của suy gan dẫn đến bệnh não gan bao gồm: Dễ xúc động, có vấn đề về ngôn ngữ, tâm trạng thất thường, giảm khả năng tập trung và tư duy, lơ mơ, trí nhớ kém, mất trí, mất nhận thức về phương hướng, ngất lịm, hôn mê sâu…Các triệu chứng sẽ trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn theo từng cấp độ của bệnh. Khi phát hiện bản thân hoặc người nhà có những dấu hiệu này, nhất là khi đã có tiền sử bệnh gan, cần đưa ngay đến cơ sở y tế uy tín để khám và khắc phục kịp thời. Việc chậm trễ đôi khi có thể ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân.

Mệt mỏi là trạng thái cơ thể luôn cảm thấy thiếu năng lượng, uể oải, nó là một rối loạn phức tạp mà không giải thích được bởi bất kỳ tình trạng bệnh lý nào. Mệt mỏi thường tác động lên cả mặt thể chất lẫn tinh thần, nếu một trong hai mặt bị sẽ ảnh hưởng không tốt đến mặt còn lại. Bạn luôn cảm thấy thực sự mệt mỏi, bất kể đang làm gì? Tình trạng này có thể không phải chỉ là sự mệt mỏi thông thường mà còn phức tạp hơn thế nữa. Lúc đầu, mệt mỏi thường chỉ vào buổi sáng, việc rời khỏi giường nặng nề như bị tra tấn. Những lần khác, tình trạng này diễn biến kéo dài suốt ngày và lặp lại từ ngày này qua ngày khác. Các bệnh về gan có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mệt mỏi không rõ nguyên nhân này.

Khi gan có vấn đề thì quá trình thực hiện lọc các độc tố trong máu sẽ không đem lại hiệu quả cao. Vì vậy mà bạn cần dành cho mình chế độ nghỉ ngơi hợp lí để các bộ phận trong cơ thể có thời gian hoạt động đào thải độc tố giúp chúng ta có một cơ thể khỏe mạnh. Mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon miệng là triệu chứng điển hình của bệnh gan giai đoạn đầu. Có nhiều cách để cải thiện mệt mỏi, chán ăn, mẩn ngứa… Tuy nhiên, cần phục hồi, cải thiện tổn thương gan từ gốc thì mới mong dứt điểm các triệu chứng ngay từ đầu và ngăn ngừa tái phát bệnh.

U nang ở gan là một loại bệnh khó phát hiện. Khi phát hiện ra bệnh thì nó đã ở giai đoạn cuối khi gan bị tổn thương nghiêm trọng với các triệu chứng như đau đớn và khó chịu vùng bụng. Bệnh này phát sinh khi gan nhiễm bệnh mà có một số tế bào tăng sản xuất, tiết ra một loại chất lỏng tạo thành túi nước giống như u nang. Nang gan bao gồm nhiều loại khác nhau, mỗi loại lại có nguyên nhân, cách chuẩn đoán và điều trị khác nhau. Ban cần thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kì để sớm phát hiện và xác định tình trạng bệnh mình mắc phải để điều trị kịp thời.

Sẽ không có dấu hiệu cảnh báo nào cho đến khi các u nang phát triển to và có thể gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh. U nang ở gan rất khó phát hiện, phải thường xuyên đi kiểm tra chụp chiếu, siêu âm và làm các xét nghiệm thì mới xác định tình trạng bệnh. Đa số các trường hợp, bệnh lý không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Chỉ có khoảng 5% người bị nang gan có triệu chứng và cần đến sự hỗ trợ của y khoa. Một khối u nang gan đơn lẻ thường không gây ra triệu chứng gì rõ rệt, do đó bệnh lý này, đặc biệt là dạng đơn nang, có thể không được chẩn đoán trong nhiều năm. Bạn chỉ có thể phát hiện khi các khối u bắt đầu tăng trưởng về số lượng khiến cơ thể cảm thấy đau và khó chịu.

Phù nề có thể xảy ra khi bạn bị viêm gan C hoặc biến chứng của bệnh viêm gan do rượu (ARLD) ở các nước phát triển. Vấn đề nghiêm trọng là chúng làm suy giảm mạnh chức năng gan, khiến các tổ chức gan bị xơ hóa, chai lại và sẹo. Chân và bàn chân người bệnh bị phù do ứ nước. Bàn tay bàn chân bị ngứa, dễ bị bầm tím, gan trở nên rất nhạy cảm khi va chạm. Xơ gan tuy là một bệnh mãn tính nhưng nếu được điều trị kịp thời bệnh có thể không gây nguy hiểm tới tính mạng. Nếu để quá lâu ngày và không có biện pháp điều trị thích hợp có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và dẫn tới tử vong trong một thời gian ngắn.

Khi phát hiện mình mắc xơ gan với biểu hiện phù nề cần có một chế độ ăn uống phù hợp, cắt giảm bớt lượng muối đồng thời bổ sung lượng nước vào cơ thể mỗi ngày. Phù do xơ gan là phù mềm, ấn lõm (khi ấn vào thì để lại về lõm và 1-2 phút sau da mới căng trở lại), ấn vào có máu trắng, không cảm giác đau khi ấn. Khởi phát của phù thường là 2 chân, hay gặp ở các vị trí sát xương như mắt cá chân, mặt trước cẳng chân. Giai đoạn cuối có thể phù toàn thân, phù ổ bụng hình thành nên cổ trướng rất đặc hiệu ở bệnh nhân xơ gan. Nếu bạn có dấu hiệu như trên thì cần đi khám ngay để tìm hiểu bệnh tình và điều trị kịp thời.

Nước tiểu có màu đậm có thể do bạn uống trà hoặc uống thuốc gì đó gây nên. Đơn giản hơn là bạn uống không đủ lượng nước hàng ngày và đi tiểu ít. Tuy nhiên, khi tự dưng thấy màu nước tiểu đậm hơn so với bình thường và nhất là bạn thấy phân có màu trắng thì rất có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị bệnh về gan. Trong trường hợp này, bạn cần đến bệnh viện sớm để được chữa trị khẩn cấp, vì rất có thể gan của bạn đã bị tổn thương nghiêm trọng. Nước tiểu ở người bình thường có màu trắng trong hoặc vàng nhạt. Khi có hiện tượng nước tiểu đổi màu, nhất là chuyển sang màu vàng đậm, tối màu hoặc có mùi lạ gây khó chịu là dấu hiệu sức khỏe có vấn đề.

Khi người bị bệnh viêm gan có nước tiểu vàng lúc này virus viêm gan trong cơ thể đã phát triển và đang tàn phá các tế bào gan làm ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất làm cho nồng độ bilirubin tăng cao khiến nồng độ này giải phóng vào máu và đào thải ra ngoài cơ thể thông qua nước tiểu làm cho nước tiểu có màu đậm hơn bình thường. Đôi khi nước tiểu màu vàng đậm thường xuất hiện ở giai đoạn cấp tính nhưng cũng có khi xuất hiện ở giai đoạn mãn tính khi bệnh nặng và người bệnh không phát hiện được. Hơn nữa triệu chứng nước tiểu vàng đậm ở bệnh viêm gan dễ làm cho người bệnh chủ quan không có biện pháp điều trị sớm.

Gan đảm nhận thực hiện khoảng 500 chức năng quan trọng. Trong đó có 3 chức năng đáng chú ý nhất đó là: Tiết ra dịch mật giúp tiêu hóa thức ăn; thanh lọc độc tố cho máu đi nuôi cơ thể; dự trữ glucose để tạo năng lượng khi cần thiết. Chính vì vai chính là phân giải độc tố và các chất dinh dưỡng nên gan rất dễ bị “mắc bệnh”. Một triệu chứng cảnh báo cổ điển cho bệnh gan là vàng da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Vàng da, vàng mắt là triệu chứng đặc hiệu của bệnh gan, do gan không chuyển hóa và thanh thải được sắc tố mật có tên là bilirubin.

Thông thường, khi xuất hiện vàng da, bối rối, mất phương hướng là bệnh gan đã vào giai đoạn nguy hiểm. Các triệu chứng bệnh gan thường diễn ra âm thầm và chỉ bộc phát khi bệnh trở nặng. Gan gánh vác công việc lọc thải độc chất nặng nhọc nhất cơ thể. Một khi gan có vấn đề cơ thể sẽ suy yếu nhanh chóng, vì vậy, đừng đợi triệu chứng xuất hiện, hãy nhanh chóng hành động cứu lấy lá gan, trước khi quá muộn. Nếu để lâu gan có thể di căn sang các bộ phận khác làm cho hệ tuần hoàn của cơ thể hoạt động kém và sức khỏe của chúng ta ngày càng giảm sút.