Củ đậu là loài cây dây leo có nguồn gốc Trung Mỹ, ở Việt Nam còn được gọi bằng các tên khác như củ sắn, sắn nước... Chúng được trồng khá phổ biến ở châu Mỹ, Trung Quốc, Đông Nam Á và cả ở Việt Nam.

Củ đậu có hoa màu tím nhạt, cây có thể cao từ 4-5m, phần rễ phát triển to hình thành củ có vỏ màu vàng nhạt, mỏng còn ruột màu trắng kem. Củ đậu có vị ngọt nhẹ, có thể ăn sống trực tiếp hoặc chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nón xào, nấu canh, món hầm, nộm hoặc súp...

Trái ngược với phần củ thơm ngon bổ dưỡng thì phần lá và hạt của củ đậu rất độc và thường được tận dụng làm nguyên liệu điều chế thuốc diệt côn trùng, diệt rệp... nên người sử dụng cần rất cẩn thận. Khi mua cả chùm củ đậu về thì nên cắt bỏ phần lá đi ngay tránh để trẻ em không biết ăn phải gây ra ngộ độc nguy hiểm đến tính mạng. Thành phần của củ đậu bao gồm:

• Tinh bột: 2,4%
• Glucoza: 4,51%
• Nước: 86-90%
• Protein: 1,46%
• Các chất dinh dưỡng khác: Sắt, canxi, photpho, vitamin C và đặc biệt là trong củ đậu không chứa chất béo.

Để chọn được củ đậu ngon bạn nên chú ý đến những đặc điểm như vỏ có màu trắng ngà, nhẵn mịn, phần cuống tươi xanh và cuống càng nhỏ thì càng mọng nước, ít xơ. Bảo quản củ đậu tương đối dễ dàng, bạn chỉ cần đặt ở nơi thông thoáng sẽ lưu trữ được từ 7-10 ngày. Một lưu ý nhỏ nếu muốn ăn củ đậu ngon hơn thì sau khi mua về chờ khoảng 1 đến 2 ngày khi phần vỏ hơi héo thì ăn sẽ ngọt nhất.

Củ đậu có tác dụng gì? Hỗ trợ tăng cường sức khỏe của tim mạch là một công dụng của củ đậu không phải ai cũng biết. Đó là nhờ củ đậu chứa một lượng chất xơ hòa tan đáng kể trong thành phần dinh dưỡng của nó.

Một nghiên cứu ở những người lớn khỏe mạnh cho thấy rằng uống nước ép củ đậu có tác dụng làm giảm nguy cơ hình thành cục máu đông.

Hơn nữa, củ đậu cũng chứa kali, giúp thư giãn các mạch máu, từ đó làm giảm huyết áp. Ngoài ra, kali có trong củ đậu cũng được chứng minh công dụng ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ. Tác dụng bảo vệ tim mạch và cải thiện tuần hoàn máu của củ đậu đến từ hàm lượng sắt và đồng. Củ đậu chứa chất xơ, kali, sắt, đồng và nitrat, có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch bằng cách giảm mức cholesterol, giảm huyết áp và cải thiện tuần hoàn.

Củ đậu là một thực phẩm quan trọng trong nền ẩm thực truyền thống của Trung Mỹ, Nam Mỹ và một số quốc gia châu Á từ hàng ngàn năm nay. Nếu tìm hiểu kỹ về lợi ích của củ đậu, nhất định bạn sẽ biết đây là thực phẩm rất tốt cho xương. Vậy nên bạn gặp các vấn đề xương khớp thì không muốn bỏ qua thực phẩm đặc biệt này.

Oligofructose Inulin của củ đậu giúp xương chắc khỏe. Điều này là do khả năng giữ khoáng chất, làm giảm tốc độ bào mòn và tăng khả năng hấp thụ canxi vào xương.

Củ đậu cũng cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng như kali, magie và mangan rất tốt cho quá trình chống loãng xương ở người lớn tuổi.

Hệ miễn dịch phân biệt bản thân với yếu tố lạ và loại bỏ khỏi cơ thể các phân tử và tế bào lạ tiềm tàng nguy hiểm. Hệ miễn dịch cũng có khả năng nhận biết và tiêu diệt các tế bào bất thường xuất phát từ các mô vật chủ. Bất kỳ phân tử nào có khả năng được hệ miễn dịch nhận biết được coi là một kháng nguyên (Ag).

Thành phần chất xơ độc đáo của củ đậu có khả năng thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong đường ruột để giữ cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Ngoài ra, fructan trong củ đậu có thể ngăn ngừa đột biến tế bào và sự phát triển của khối u trong hệ tiêu hóa.

Cây củ đậu từ xa xưa được biết đến với công dụng làm đẹp da nhờ một số vi chất có trong củ đậu có tác dụng làm trắng và sáng da. Chính vì vậy củ đậu thường được sử dụng trong chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp, ví dụ như được xay nhuyễn hoặc xắt lát làm mặt nạ, tẩy tế bào chết hoặc thay thế làm kem dưỡng ẩm.

Củ đậu tươi còn là liệu pháp làm đẹp rẻ tiền mà hữu hiệu cho phái đẹp, nhất là vào mùa đông. Thời tiết lạnh, khô hanh trong mùa đông khiến làn da dễ bị mất nước, khô nẻ, chị em có thể dùng củ đậu tươi thái lát đắp lên mặt sẽ giúp làn da thêm mịn màng, khỏi khô nứt nẻ, giảm nhăn, da căng bóng hơn.

Nếu có thời gian, bạn có thể ép nước củ đậu rồi dùng nước này massage nhẹ nhàng lên mặt nhẹ nhàng, khi khô thì rửa lại bằng nước lạnh. Các dưỡng chất có trong củ đậu dưới tác động của thao tác massage sẽ thấm sâu vào da, phát huy hiệu quả dưỡng trắng da tốt nhất.

Ngoài chứa nhiều nước, củ đậu còn chứa nhiều tinh bột và đường glucose nên rất thích hợp cho bà bầu, đặc biệt là những mẹ bầu trong giai đoạn ốm nghén. Vì trong thành phần củ đậu có đến hơn 90% là nước, 4,51% đường glucoza, 2,4% tinh bột nên rất có lợi cho các bà bầu ốm nghén. Chị em ốm nghén thường có cảm giác nhạt miệng và chán ăn. Vị giòn ngọt của củ đậu làm cho chị em cảm thấy ngon miệng. Củ đậu chắc chắn sẽ làm bạn hài lòng vì độ giòn ngọt tự nhiên của nó.

Do củ đậu chứa nhiều chất xơ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa nên còn có tác dụng nhuận tràng, ngăn ngừa hiệu quả chứng táo bón và bệnh trĩ ở bà bầu. Củ đậu cũng chứa khá nhiều sắt rất tốt cho bà bầu khỏi bị mắc chứng thiếu máu trong thời gian mang thai. Tuy nhiên, củ đậu có tính thanh mát nên không nên ăn quá nhiều khi mang thai ba tháng đầu vì sẽ ảnh hưởng không tốt đến thai nhi.

Củ đậu chứa rất ít calo, lại có nhiều vitamin và khoáng chất, thậm chí có cả tinh bột. Bạn hoàn toàn có thể ăn như là một bữa ăn nhẹ, nó sẽ giúp bạn no lâu và giảm cảm giác thèm ăn. Prebiotic trong củ đậu giúp bạn tiêu hóa dễ dàng hơn, từ đó thuận lợi cho quá trình giảm cân mà không lo thừa chất, thừa calo.

Theo Dr.Axe, củ đậu rất giàu chất xơ và tinh bột có lợi cho việc cân bằng lượng đường trong máu. Kiểm soát lượng đường trong máu là một trong những cách hiệu quả để giảm cân. Đồng thời, khi bạn bổ sung củ đậu vào chế độ ăn kiêng sẽ làm tăng hàm lượng chất xơ nạp vào cơ thể, tạo cảm giác no lâu hơn.

Chất chống oxy hóa là các phân tử chống lại các gốc tự do trong cơ thể. Gốc tự do là những hợp chất có khả năng gây nên nhiều loại bệnh ở người như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch và ung thư nếu mật độ quá cao trong cơ thể. Cơ thể có thể tự tạo các chất chống oxy hóa để kiểm soát gốc tự do.

Củ đậu có chứa một số chất chống oxy hóa có lợi cho cơ thể và có thể giúp ngăn ngừa tổn thương ở tế bào. Vitamin C, vitamin E, beta - carotene cũng là các chất có khả năng chống oxy hóa tốt, ngăn chặn các gốc tự do phát triển và gây hại cho cơ thể.

Với những lợi ích thiết thực cho hệ tiêu hóa, củ sắn, hay củ đậu, là loại rau củ nên có trong chế độ ăn uống của bạn. Trong 1 chén củ sắn (khoảng 130g), củ sắn có chứa 6,4g chất xơ. Cứ 130g củ đậu là chứa đến 6,4g chất xơ. Đặc biệt có một loại chất xơ có tên là inulin, nó sẽ giúp tăng khả năng tiêu hóa thức ăn tốt hơn, tăng cơ hội đi vệ sinh dễ dàng hơn cho những người bị khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Giúp ngăn ngừa và điều trị táo bón cũng là một tác dụng của củ đậu đối với hệ tiêu hóa. Theo nghiên cứu, inulin trong củ đậu có thể làm tăng 31% tần suất đi tiêu ở bệnh nhân táo bón.

Ngoài ra, củ đậu rất giàu prebiotic giúp các lợi khuẩn trong hệ tiêu hóa được khỏe mạnh và làm việc tốt hơn. Từ đó giảm nguy cơ các bệnh về tiểu đường, béo phì, tim mạch,...

Phụ nữ thời kỳ mãn kinh gặp nhiều vấn đề về sức khỏe như: loãng xương dễ gây gãy xương và khó lành hơn do tuổi tác đã cao, các bệnh về tim mạch có thể gây đột quỵ do nguyên nhân lượng estrogen sụt giảm nghiêm trọng.

Để làm giảm các tác động của thời kỳ mãn kinh cần kích thích tố nữ như phytoestrogen. Chất này có trong củ đậu sẽ giúp cơ thể bạn vượt qua thời kỳ mãn kinh yên ả hơn. Ăn củ đậu hàng ngày với hàm lượng phytoestrogen trong đó còn làm cho làn da của bạn khỏe mạnh và tươi sáng.