"Giáo viên phải đưa ra nội quy lớp thật kỷ luật. Sau đó nghiêm khắc thực hiện đúng. Làm tốt khen thưởng, phạm lỗi phải phạt.". Đây là ý kiến của một giáo viên tiểu học đã rút được kinh nghiệm sau nhiều năm đi dạy với thực trang lớp mất trật tự, khó kiểm soát.

Đặt nội quy ngay từ đầu

Khi bắt đầu năm học mới, nhiều giáo viên thường mắc lỗi với kế hoạch cho các quy tắc rất lỏng lẻo. Học sinh nhanh chóng nắm bắt được các tình huống trong mỗi giờ học và nhận ra những gì chúng sẽ được cho phép, những lỗi nào được bỏ qua. Một khi giáo viên “lờ” đi những sự quậy phá hoặc những nguyên tắc trong lớp học không đủ mạnh để chấn chỉnh, dập tắt các trò nghịch ngợm thì rất khó để bắt đầu hay tiếp tục điều khiển lớp tốt hơn. Vì vậy ngay từ đầu, giáo viên phải đề ra nội quy rõ ràng và tuân thủ nó.

Nghiêm khắc ở đây không có nghĩa là tỏ thái độ lạnh lùng, cứng nhắc. Nếu quá cứng nhắc sẽ tạo ra bức tường rào cản giữa giáo viên và học sinh, mang đến cảm giác khó gần và không thân thiện. Đồng thời sẽ làm cho tiết học luôn trong trạng thái căng thẳng, nặng nề và có khi chính cô, thầy sẽ gây ác cảm đối với học sinh và điều này thì không được mong muốn. Điều quan trọng, mỗi giáo viên cần sự khéo léo, tinh tế, áp dụng sự nghiêm khắc đó một cách linh hoạt, chừng mực cùng với sự bao dung, dịu dàng để học sinh cảm nhận được tình cảm của thầy cô mà chất lượng giáo dục vẫn đảm bảo.

Nên nhớ rằng, đừng quá cứng nhắc, lạnh lùng với các em, chỉ cần sự tôn trọng song song cùng sự nghiêm khắc với học sinh, nghiêm khắc với cả chính bản thân mình thì về vấn đề kỉ luật, nề nếp của lớp bạn chắc chắn sẽ khác.

Ngoài ra, giáo viên phải trao đổi với phụ huynh về nội quy của mình. Nếu em nào bị phạt hay khen ngày nào thì bạn trao đổi với phụ huynh ngày hôm đó cho kịp thời. Kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh nữa là ổn thôi.

Giáo viên cần chọn ra nguyên tắc của mình và cũng cần làm cho các nguyên tắc thật rõ ràng. Học sinh cần hiểu cái gì được và cái gì không được chấp nhận. Hơn nữa, giáo viên nên lường trước hậu quả nếu tự mình phá bỏ nguyên tắc. Chẳng hạn, ví dụ như:

Về học tập

Tất cả học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, sách bài tập, vở ghi, dụng cụ học tập cho từng môn học

Phải chuẩn bị bài chu đáo trước khi lên lớp bao gồm: học bài cũ ở nhà, làm bài tập đầy đủ, xem trước bài mới.

Trong giờ học luôn có tinh thần hăng say xây dựng bài, không chây lười, ỷ lại.

Về nề nếp:

Không xúc phạm danh dự, nhân phẩm của thầy cô giáo, cán bộ nhân viên nhà trường

Thực hiện đi học đúng giờ. Đúng trang phục nhà trường quy định.

Trong giờ học không làm việc riêng, nói chuyện, đánh nhau, ngủ gật… làm ảnh hưởng tới lớp.

Ra chào cờ, tập thể dục giữa giờ nhanh nhẹn, đúng giờ, không ra muộn không được ở lại lớp học. (Chỉ cử 1 bạn ở lại coi lớp là người làm trực nhật buổi hôm đó).

Không nói tục, chửi bậy, gây gổ, đánh nhau hoặc có những hành vi không phù hợp trong trường học.

....

Bạn nên bắt đầu buổi dạy mỗi ngày với sự tin tưởng học sinh sẽ ngoan. Không nên có định kiến rằng học sinh này luôn quậy phá giờ học hàng ngày trong tuần, thì hôm nay em lại sẽ nghịch ngợm. Do đó, bạn sẽ không đối xử với học sinh ấy một cách khác biệt làm em đó gây mất trật tự thêm.

Hãy tin tưởng rằng học sinh là những trẻ ngoan ngoãn, chứ không phải là quậy phá. Tăng cường điều đó thông qua cách bạn nói với học trò. Khi bạn bắt đầu một ngày học mới, bạn hãy nói những mong muốn của bạn với học trò.

Một trong những điều tệ nhất mà người giáo viên mắc phải là không nhất quán trong việc thực thi nội quy lớp học. Nếu một ngày bạn "lơ" đi một trò quậy phá trong lớp, một thái độ học tập thiếu nghiêm túc, và ngày hôm sau bạn chì chiết một học sinh vì một lỗi nhỏ, học sinh của bạn sẽ nhanh chóng mất đi sự kính trọng đối với bạn.

Đôi khi những tiếng cười lại giúp "kéo" mạch lớp học trở lại như cũ. Tuy nhiên, nhiều GV nhầm lẫn giữa những câu hỏi hài hước với lời châm chọc. Trong khi sự hóm hỉnh có thể nhanh chóng "hoá giải" tình huống sư phạm thì lời mỉa mai có thể làm tổn thường mối quan hệ của bạn với học trò tham gia vào. Hãy dùng việc đánh giá tối ưu nhất nhưng hãy nhận ra rằng có những điều học trò này nghĩ là trò vui, học trò kia lại nhận thấy bị xúc phạm.

Cũng không sai khi nói khiếu hài hước chính là “phương tiện” giúp giáo viên hoà đồng, gần gũi với học sinh hơn, mà cũng vừa giúp cho giờ dạy bớt căng thẳng, tạo được không khí lớp học thoải mái hơn. Những giáo viên có khiếu hài hước bao giờ cũng tạo được thiện cảm và để lại ấn tượng đối với học sinh, được học sinh yêu mến.

Bất cứ khi nào có đánh nhau, cãi vã giận dữ trong lớp học thì sẽ có một người thắng và một người thua. Dĩ nhiên với vai trò là một GV, bạn cần phải giữ trật tự và quy tắc trong lớp học. Tuy nhiên, nên giải quyết những vấn đề vi phạm kỉ luật mang tính cá nhân riêng tư (bên ngoài lớp học) tốt hơn là làm HS "mất mặt" trước bạn bè.

Giáo viên nên tránh thời gian "chết" trong giờ học. Nếu trong thời gian rảnh rỗi đó, bạn cho phép học sinh nói và nói mỗi ngày, tự bạn tạo cho các em một thói quen xấu - nói chuyện. Để tránh điều này, hãy lên kế hoạch dự trù, đưa thêm các hoạt động vào phần cuối của giáo án.

Được thầy cô giáo yêu thương là một trong những yếu tố quan trọng giúp học trò có nhiều động thái tốt trong học tập. Tuy nhiên, nếu tình yêu ấy được chia sẻ không đúng cách, không đúng lúc có thể khiến các em cảm nhận rằng đó là sự thiên vị. Đứng trước một lớp học có sĩ số vài chục học sinh, có những học sinh giỏi, ngoan, đáng yêu thì việc giáo viên dành tình cảm nhiều cho các học sinh ấy là điều dễ hiểu. Ngược lại, giáo viên cũng có thể không dành nhiều tình cảm đến những học sinh cá biệt, nghịch ngợm, không nghe lời. Và trẻ cảm nhận được thái độ, tình cảm của cô giáo dành cho từng học trò ra sao. Đối với trẻ được dành nhiều tình cảm, đó có thể là một niềm hạnh phúc nhưng đôi khi lại hình thành cho trẻ tính ích kỷ, coi mình là “trung tâm”. Trẻ cảm thấy mình có giá trị trước mặt nhiều người, theo đó có thể cậy thế để cư xử với người xung quanh một cách không tôn trọng và xem thường người khác vì đinh ninh mình đã có “chỗ che lưng”. Từ đó, những trẻ còn lại có thể cảm thấy mình không nhận được sự quan tâm, chia sẻ từ giáo viên nên lo lắng, buồn, mặc cảm và mất sự tự tin. Thậm chí trẻ có thể hình thành nên tính đố kỵ, ganh ghét với bạn bè xung quanh. Đôi khi còn khiến trẻ mất đi cảm giác trông chờ, hứng khởi khi tiết học đến và cũng vì thế mà nghịch ngợm, nói chuyện riêng, mất trật tự xảy ra với tần suất nhiều hơn.

Bạn biết đấy, học sinh hoàn toàn có thể phân biệt điều gì là công bằng và điều gì thì không. Vì thế, giáo viên phải đối xử bình đẳng đối với tất cả học sinh nếu mong được học sinh tôn trọng.

• Học sinh nói chuyện riêng nhiều lần, làm phiền các bạn xung quanh: phạt ngồi riêng lên đầu lớp trong vài ngày.
• Học sinh đánh nhau: Phạt lao động/trực nhật cùng nhau.
• Học sinh không làm bài cũ: Phạt học thuộc và giảng bài lại cho cả lớp.
• Học sinh mất trật tự ảnh hưởng đến lớp học: Phạt xin lỗi từng người trong lớp.
• Học sinh chửi bậy: Phạt đứng cúi đầu xin lỗi 20 lần.
• Học sinh xúc phạm giáo viên: Mời phụ huynh lên làm việc và khen ngợi trước, sau đó mới nói về vấn đề giáo viên bị xúc phạm. Học sinh tự xấu hổ và chủ động xin lỗi thầy cô (tâm phục khẩu phục).
• Học sinh bị điểm kém: Phạt chép bài nhiều lần.
• Học sinh trốn học đi đánh điện tử: Phạt trực nhật đầu và sau giờ học, chép bài cũ đã trốn.