Xét nghiệm PAP được phát minh và đặt theo tên của bác sĩ lỗi lạc người Hy Lạp, Georgios Nikolaou Papanikolaou (1883-1962). Xét nghiệm PAP hay còn gọi là xét nghiệm Pap smear hoặc phết tế bào cổ tử cung. Đây là loại xét nghiệm phổ biến nhất được sử dụng để phát hiện và tìm kiếm sớm những thay đổi trong các tế bào có thể dẫn đến ung thư cổ tử cung.

Trong quá trình xét nghiệm PAP, bác sĩ sẽ thu thập một mẫu nhỏ các tế bào từ bề mặt cổ tử cung, sau đó đưa lên tấm lam (phết PAP) hoặc trộn lẫn mẫu trong một dịch cố định để kiểm tra dưới kính hiển vi. Thông qua việc kiểm tra các tế bào sẽ giúp bác sĩ tìm ra những biến dạng và sự thay đổi bất thường của tế bào. Tần suất làm xét nghiệm PAP tùy thuộc vào độ tuổi của bạn, kết quả các xét nghiệm trước đó và các yếu tố khác. Bạn nên trao đổi với bác sĩ để biết sau bao lâu sẽ làm xét nghiệm lại.

Một số tế bào được thu thập từ cổ tử cung trong xét nghiệm PAP cũng có thể được xét nghiệm tìm papillomavirus ở người, còn được gọi là HPV. Nhiễm trùng HPV là một yếu tố nguy cơ gây ung thư cổ tử cung. HPV thường được truyền từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục. HPV gồm nhiều chủng loại khác nhau, trong đó các loại vi-rút HPV 16 và 18 có nguy cơ gây ung thư cổ tử cung. Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm HPV cùng lúc với xét nghiệm PAP hoặc sau khi có kết quả của xét nghiệm PAP cho thấy những thay đổi bất thường đối với cổ tử cung. Xét nghiệm HPV chỉ dành cho phụ nữ từ độ tuổi 30 trở lên.

Nếu đang có những yếu tố nguy cơ dưới đây, bạn nên đi xét nghiệm PAP thường xuyên:

• Có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung hoặc phết PAP cho thấy có tế bào tiền ung thư
• Phơi nhiễm với diethylstilbestrol (DES- một estrogen tổng hợp, được sử dụng cho người có u nhạy cảm với hormone, ví dụ như ung thư vú) trước khi sinh
• Hệ miễn dịch suy yếu do hóa trị, ghép nội tạng hoặc sử dụng corticosteroid (một loại thuốc kháng viêm mạnh) kéo dài;
• Bị nhiễm HIV hoặc nghi nhiễm HIV...

Để đảm bảo rằng kết quả xét nghiệm PAP chính xác nhất có thể, bạn cần làm theo những hướng dẫn dưới đây:

• Không được quan hệ tình dục trong 2 - 3 ngày trước khi xét nghiệm
• Để tránh rửa trôi các tế bào bất thường, không sử dụng những thứ như bọt tránh thai, băng vệ sinh, thuốc đặt âm đạo và không thụt rửa trong 2 đến 3 ngày trước khi xét nghiệm
• Thời gian tốt nhất để lên lịch kiểm tra Pap của bạn là ít nhất 5 ngày sau khi kết thúc kỳ kinh nguyệt. Mặc dù vẫn có thể thực hiện xét nghiệm trong những ngày “đèn đỏ”, nhưng bác sĩ khuyến cáo nên tránh thời gian có kinh để đạt được kết quả chính xác nhất
• Bạn nên đi tiểu trước khi thực hiện xét nghiệm Pap vì bàng quang đầy có thể khiến bạn bị khó chịu trong khi thực hiện xét nghiệm.

Quy trình thực hiện xét nghiệm PAP thường diễn ra rất nhanh gọn và đơn giản, thường chỉ mất vài phút. Bạn sẽ được các bác sĩ và y tá hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện xét nghiệm. Xét nghiệm có thể không thoải mái, nhưng nó thường không gây đau đớn. Bạn có thể cảm thấy ít khó chịu hơn nếu làm trống bàng quang trước khi khám. Ngoài ra, hãy hít thở sâu và thư giãn cơ bắp của bạn trong suốt quá trình.

Trước khi thực hiện xét nghiệm PAP, bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi cơ bản liên quan đến xét nghiệm, bao gồm:

• Bạn có đang mang thai không?
• Bạn có sử dụng biện pháp tránh thai hay không?
• Những loại thuốc bạn đã dùng gần đây?
• Bạn có hút thuốc không?
• Lần kinh nguyệt cuối cùng của bạn là khi nào và nó kéo dài bao lâu?
• Bạn có bất kỳ triệu chứng, chẳng hạn như ngứa, đỏ hoặc lở loét hay không?
• Bạn đã trải qua phẫu thuật hoặc các thủ tục khác trên cơ quan sinh sản của bạn chưa?
• Bạn đã bao giờ có kết quả bất thường từ xét nghiệm Pap trước đó chưa?

Quy trình thực hiện xét nghiệm PAP:

• Bệnh nhân sẽ nằm trong tư thế khám phụ khoa: nằm ngửa, gối gập, 2 chân dang rộng và người thả lỏng. Trong suốt quá trình xét nghiệm, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng chèn dụng cụ bằng nhựa hoặc kim loại bôi trơn vào âm đạo của bạn.
• Dụng cụ này được gọi là mỏ vịt, giúp bác sĩ nhìn thấy rõ cổ tử cung. Sau khi kiểm tra trực quan cổ tử cung của bạn, bác sĩ sẽ sử dụng tăm bông hoặc bàn chải cổ tử cung để cạo nhẹ các tế bào từ 2 mẫu của cổ ngoài và cổ trong cổ tử cung.
  Các tế bào này sẽ được cho lên lam kính và đưa đến phòng xét nghiệm để phân tích. Kết quả sẽ có trong vòng 1 tuần.
  

Sau khi xét nghiệm PAP, hiện tượng chảy máu âm đạo có thể xảy ra sau khi làm xét nghiệm PAP. Bạn có thể tiếp tục các hoạt động bình thường của mình ngay sau khi làm xét nghiệm PAP. Hiện tượng chảy máu âm đạo sau khi xét nghiệm có thể xảy ra. Trong trường hợp bạn bị chảy máu quá nhiều, hãy thông báo với bác sĩ để nhận sự tư vấn và đưa ra giải pháp.

Nếu xét nghiệm PAP cho thấy các tế bào bất thường và xét nghiệm HPV dương tính, bác sĩ có thể đề xuất một hoặc nhiều xét nghiệm bổ sung khác. Xét nghiệm Pap là một công cụ sàng lọc tuyệt vời, nhưng nó không hoàn hảo. Đôi khi kết quả là bình thường ngay cả khi có tế bào cổ tử cung bất thường. Đây được gọi là kết quả xét nghiệm "âm tính giả".

Sàng lọc thường xuyên là rất quan trọng. Bạn nên hỏi bác sĩ về tần suất làm xét nghiệm PAP. Nghiên cứu cho thấy rằng hầu hết tất cả các thay đổi cổ tử cung có thể được tìm thấy bằng cách sàng lọc thường xuyên và điều trị trước khi chúng trở thành ung thư.

Việc sàng lọc phát hiện sớm ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm PAP smear có ý nghĩa vô cùng quan trọng, đem lại cơ hội chữa trị cao hơn cho bệnh nhân, phát hiện những bất thường trong cấu trúc và hoạt động của tế bào cổ tử cung. Từ đó, cho thấy nguy cơ xảy ra ung thư trong tương lai. Thực hiện tầm soát những tế bào bất thường này là bước đầu tiên trong việc ngăn chặn sự phát triển có thể có của bệnh ung thư cổ tử cung.

Kết quả PAP bình thường

Mẫu xét nghiệm chứa đủ số lượng tế bào và không có tế bào bất thường nào được tìm thấy.

Kết quả PAP bất thường

Kết quả PAP bất thường xảy ra khi mẫu xét nghiệm không chứa đủ số lượng tế bào hoặc tìm thấy hoặc tìm thấy được các tế bào bất thường. Đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề ở cổ tử cung.

Nếu kết quả xét nghiệm PAP không rõ ràng hoặc cho ra một thay đổi nhỏ về tế bào của cổ tử cung, bác sĩ sẽ lặp lại xét nghiệm PAP ngay lập tức, trong 6 tháng, hoặc một năm, hoặc bạn phải làm nhiều xét nghiệm hơn.

Một vài tế bào bất thường sẽ trở nên ác tính. Điều trị những tế bào bất thường một cách kiên trì có thể giúp ngăn ngừa các trường hợp tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Nếu bạn có kết quả bất thường, hãy trao đổi thêm với bác sĩ về tình trạng của mình

Chi phí cho mỗi lần xét nghiệm HPV thường không quá cao, giá có thể dao động trong khoảng từ vài trăm nghìn đến hơn một triệu đồng. Tùy thuộc vào các yếu tố như:

• Chất lượng cơ sở y tế: cơ sở y tế uy tín với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ tay nghề cao thì chi phí xét nghiệm có thể cao hơn so với những cơ sở xét nghiệm thông thường.
• Gói xét nghiệm HPV: khi xét nghiệm HPV bạn sẽ được tư vấn thực hiện các gói xét nghiệm khác nhau như khám phụ khoa, khám âm đạo, xét nghiệm HPV xác định tuýp,…Tùy thuộc vào gói xét nghiệm bạn lựa chọn mà chi phí có thể thay đổi.
• Thuốc và điều trị sau khi xét nghiệm: sau khi có kết quả xét nghiệm, dựa vào tình trạng của người bệnh các bác sĩ có thể kê thuốc hoặc đưa ra liệu trình điều trị cụ thể cho bệnh nhân. Điều đó cũng quyết định tới chi phí xét nghiệm của bạn.
  

Nên thực hiện xét nghiệm tại các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn và kết quả có độ chính xác cao. Ngoài ra, những cơ sở y tế có máy móc, trang thiết bị hiện đại giúp bạn thực hiện một số phương pháp xét nghiệm chuyên biệt. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao sẽ tư vấn cho bạn cách điều trị tốt nhất. Diag là một trong những trung tâm chẩn đoán và xét nghiệm y khoa được nhiều người lựa chọn hiện nay. Với kỹ thuật, máy móc hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm giúp bạn thực hiện xét nghiệm nhanh chóng và chính xác.