"Virus Vũ Hán" được nhắc tới những ngày này là loại virus mới thuộc chủng corona (ký hiệu 2019-nCoV hoặc nCoV), chưa từng được phát hiện trước đây. Nó được xem xuất phát từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc. Trên báo chí quốc tế, người ta thường dùng chữ "coronavirus" như một danh từ chung để chỉ loại virus mới này. Chủng corona chính là chủng của các loại virus gây ra các bệnh đường hô hấp như dịch SARS hay Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS) năm 2012.

Hiện nay chưa rõ virus corona mới xuất hiện từ đâu, nhưng các loại coronavirus như vậy thường bắt nguồn từ động vật (vật chủ). Một số thông tin nói người nhiễm bệnh đầu tiên ở Vũ Hán là những người mua sắm tại các chợ buôn ẩm ướt ở Vũ Hán. Đã xuất hiện thông tin nói món súp dơi ở Vũ Hán là nguyên nhân phát bệnh. Nhưng tới nay, thông tin này không chính xác. Đó là một tin giả được dựng lên để lừa cộng đồng mạng.

Trong công trình nghiên cứu đăng trên tạp chí The Lancet mới đây, các nhà khoa học Trung Quốc cho biết, qua phân tích dữ liệu của 41 trường hợp đầu tiên nhiễm virus corona, một số triệu chứng của virus corona chủng mới giống với chủng corona gây bệnh SARS. Theo đó, tất cả các nạn nhân đều bị viêm phổi, hầu hết bị sốt, 75% bị ho và hơn 50% cảm thấy khó thở. Tuy nhiên, Trưởng Nhóm nghiên cứu Bin Lao cho biết, có một số khác biệt quan trọng, chẳng hạn chủng corona mới còn gây ra các triệu chứng chảy nước mũi, hắt hơi hoặc đau họng. Virus corona chủng mới không gây ra các vấn đề về dạ dày như tiêu chảy, vốn là triệu chứng của 20-25% số bệnh nhân nhiễm SARS.

Độ tuổi trung bình của 41 bệnh nhân nêu trên là 49, phần lớn trong số họ đã từng đến khu chợ ở Thành phố Vũ Hán, nơi bị cho là nguồn khởi phát virus corona.

• Khi người bị mắc bệnh liên quan đến virus corona thì họ gặp phải những triệu chứng liên quan hô hấp ở mức từ nhẹ đến trung bình. Triệu chứng mắc bệnh tương tự bạn mắc phải cảm lạnh thông thường.
• Cho đến thời điểm bây giờ thì triệu chứng của virus corona bao gồm chảy máu mũi, ho, đau họng, đau đầu hoặc sốt rất cao… tất cả những triệu chứng trên có thể kéo dài trong vài ngày.
• Còn đối với những người có sức đề kháng yếu như người cao tuổi hoặc trẻ em thì khả năng virus corona có thể gây ra thêm các bệnh lý liên quan đến đường hô hấp như viêm phổi hoặc viêm cuống phổi.

Virus corona hiện nay đang mang đến cho người dân rất nhiều lo sợ và nguy hiểm và đặc biệt nhất tại thành phố Vũ Hán – Trung Quốc: hiện số người mắc bệnh virus corona đang tăng rất nhanh, lên cố số hơn 1 ngàn người, còn số người chết do bệnh virus corona gây ra đã xấp xỉ gần 100 người.

Virus corona lây nhiễm từ người sang người theo các con đường chính:

• Trực tiếp qua các giọt chất tiết cực nhỏ (droplets) từ đường hô hấp của người bệnh, mỗi lần người bệnh ho hay hắt hơi, hàng chục ngàn các giọt nhỏ li ti này sẽ bay lơ lửng trong môi trường xung quanh khiến người xung quanh hít phải trong phạm vi 3-6 feet (6 feet là cỡ chiều cao của một người trưởng thành khá cao). Ngoài ra, các giọt chất tiết này có thể bám vào quần áo, đồ vật xung quanh và trở thành con đường thứ hai. Cho nên phải ho, hắt hơi đúng cách (che bằng khuỷu tay hay khăn giấy và rửa tay).
• Gián tiếp qua tiếp xúc với các chất tiết của người bệnh qua đồ vật, môi trường xung quanh. Ví dụ, như người bệnh lấy tay che miệng khi ho hay hắt hơi, bàn tay đầy mầm bệnh đó cầm lấy tay nắm cửa và để lại một tay nắm cửa đầy virus trên đó. Sau đó, người kế tiếp và kế tiếp nữa nắm lấy tay nắm cửa, đem virus để lên tay mình, sau đó cho vào miệng, chùi lên mắt, chăm sóc con cái, gieo rắc mầm bệnh cho mình và cả người xung quanh. Vì vậy rửa tay là phương pháp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm đơn giản, rẻ tiền mà hiệu quả nhất.
• Virus corona đã được ghi nhận là có trong phân, nên có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiêu hoá.

Trong các nghiên cứu về khả năng tồn tại trong môi trường của virus gây bệnh SARS, người ta nhận thấy môi trường càng lạnh và càng khô (độ ẩm thấp) thì virus càng sống lâu.

• Nhiệt độ 4 độ C thì virus sống hơn 1 tháng trong môi trường.
• Ở nhiệt độ phòng 22-25 độ C, độ ẩm 40-50% thì virus sống khỏe tới 5 ngày, sau đó sẽ giảm từ từ. Xin chú ý đây là nhiệt độ và độ ẩm điển hình của một căn phòng có điều hòa nhiệt độ.
• Ở nhiệt độ vừa phải 28-33 độ C, độ ẩm không ảnh hưởng tới virus đáng kể, cho dù độ ẩm tới 80-90% thì virus cũng có thể sống trong môi trường tới 4-5 ngày.
• Chỉ khi nhiệt độ đạt tới 38 độ C và độ ẩm đạt tới 80-90% thì virus sẽ giảm mạnh sau 24 giờ, độ ẩm đạt tới 95% thì còn giảm nhanh hơn nữa
• Nhiệt độ đạt tới 56 độ C thì virus bị tiêu diệt sau 15 phút, nhưng chúng ta cũng thành khó sống với nhiệt độ này.

Điều này giải thích những xứ không quá nóng và có độ ẩm thấp như: Singapore, Hong Kong thì dễ có dịch hơn các vùng nóng và ẩm như Thailand, Indo, Malaisia. Điều này cũng giải thích sự lây lan của SARS cũng dễ dàng hơn ở Singapore trong môi trường bệnh viện do điều hòa không khí. Còn mùa đông ở Mỹ và Canada thì con này sẽ sống dai kinh khủng.

Như vậy con virus SARS khá bền vững và sống khá tốt trong môi trường.

Hà Nội hôm nay 12 độ C, độ ẩm 76%, con SARS sẽ sống tốt trong 4-5 ngày bên ngoài cơ thể.

TPHCM hôm nay 24 độ C, độ ẩm 91%, con SARS sẽ sống tốt khoảng 1 ngày.

Tính đến nay, ít nhất Trung Quốc và Việt Nam đã có trường hợp khỏi bệnh sau khi xét nghiệm dương tính với virus chủng corona mới này. Tuy nhiên chưa có thuốc đặc trị loại virus mới.

Tân Hoa xã ngày 28-1 đưa tin các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc đã chọn ra 30 loại thuốc để thử nghiệm chống virus corona gây viêm phổi cấp ở Vũ Hán, bao gồm các loại thuốc đã có, thuốc đông y và sản phẩm tự nhiên có hoạt tính sinh học. Đây chưa phải là các loại thuốc dùng để chữa bệnh nhưng được chọn ban đầu như các dạng thuốc "ứng viên" nhằm thử nghiệm, Tân Hoa xã dẫn thông báo từ Viện Khoa học Trung Quốc (CAS) cho hay. Dựa trên các nghiên cứu mới nhất, nhóm nghiên cứu tiến hành sàng lọc các loại thuốc đang bán trên thị trường, cũng như các hợp chất có công hiệu cao và các hợp chất từ cây thuốc. Qua đó, họ chọn ra 30 loại thuốc chống virus này từ việc kết hợp sàng lọc và xét nghiệm enzyme. Những loại được chọn vừa qua bao gồm 12 loại thuốc chống HIV như Indinavir, Saquinavir, Lopinavir, Carfilzomib và ritonavir, cũng như hai loại thuốc chống virus hợp bào hô hấp, thuốc chống tâm thần phân liệt và thuốc ức chế miễn dịch.

Ngoài ra, một số loại thuốc truyền thống của Trung Quốc được cho có thành phần hiệu quả chống virus Vũ Hán, bao gồm Hổ trượng (Polygonum cuspidatum), hay còn gọi là củ cốt khí và hoạt huyết đan, cũng nằm trong danh sách cân nhắc dùng để điều trị.

Tổ chức WHO đang cố gắng bảo vệ cũng như tăng cường sức khỏe cộng đồng và FDA đang phối hợp chặt chẽ với các đối tác y tế công cộng trong nước và quốc tế để giảm thiểu tác động của virus corona mới xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc. Theo Heathline, hiện tại vẫn chưa có vắc-xin nào ngăn ngừa nhiễm trùng virus corona ở người, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ bị nhiễm trùng hoặc lây nhiễm bằng những cách dưới đây:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng: Bạn nên rửa tay 6 bước theo chuẩn WHO trong ít nhất 20 giây để tiêu diệt các virus, đặc biệt là khi vừa mới chạm vào các thực phẩm trong chợ, siêu thị hoặc chạm vào những vật thể công cộng như cầu thang, cửa ra vào…
• Hạn chế cho tay lên mặt, mũi, miệng: Bạn nên hạn chế cho tay lên mặt, mũi, miệng khi chưa rửa tay sạch bằng xà phòng để virus không xâm nhập vào cơ thể.
• Tránh tiếp xúc gần với những người bị bệnh: Virus corona có tốc độ lây lan từ người sang người rất nhanh, vì thế mà bạn nên tránh tiếp xúc với người bệnh hoặc đến những nơi đông người.
• Làm sạch các bề mặt bạn thường xuyên chạm vào: Bạn nên làm sạch và khử trùng các bề mặt mà bạn thường xuyên chạm vào để giảm nguy cơ bị nhiễm virus corona.
• Dùng khăn giấy che miệng khi ho và hắt hơi: Bạn nên chuẩn bị khăn giấy bên mình khi bị ho và nên bỏ vào thùng rác ngay sau khi dùng xong và rửa tay sạch.
• Bịt khẩu trang khi ra ngoài: Bạn nên bịt khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt là đến chỗ đông người để tránh virus có thể lây sang bạn khi người khác ho hoặc hắt hơi.
• Ở nhà nghỉ ngơi khi cảm thấy người mệt mỏi: Khi hệ miễn dịch bạn yếu, cơ thể sẽ dễ dàng bị lây nhiễm bệnh. Vì thế mà bạn cần thường xuyên tập thể dục đúng cách và có chế độ ăn uống hợp lý để tăng cường sức đề kháng.
• Hạn chế đến nơi có thời tiết lạnh: Theo Worldofbuzz, virus corona Vũ Hán có thể sinh sôi nhanh hơn ở những nơi có thời tiết lạnh và sẽ chết nhanh ở những nơi có nhiều nắng, có độ ẩm và nhiệt độ cao.

Trước tình hình virus corona đang hoành hành tại Vũ Hán và đang có nguy cơ lan rộng sang các vùng khác bao gồm cả Việt Nam thì bạn cần phải có biện pháp phòng ngừa bệnh càng sớm càng tốt. Bạn hãy bảo vệ bản thân và mọi người xung quanh để góp phần ngăn ngừa dịch bệnh nhé!