Siêu trăng là biệt danh mô tả Trăng tròn xảy ra trong phạm vi 10% cách nó tiếp cận gần nhất (300.000 km) với Trái đất. Các nhà thiên văn gọi siêu trăng là Trăng tròn cận kề. Trong 20 năm qua, đã có 79 siêu trăng, trung bình cứ ba tháng lại có một siêu trăng. Các siêu trăng có xu hướng tập hợp lại vì vậy không có gì lạ khi một siêu trăng đi trước một siêu trăng khác.

Thuật ngữ "siêu trăng" được đặt ra vào năm 1979 và thường được sử dụng để mô tả cái mà các nhà thiên văn học gọi là trăng tròn perigean ( lê-ih-jee-un ): trăng tròn xảy ra gần hoặc vào thời điểm Mặt trăng ở điểm gần nhất trong quỹ đạo của nó quanh Trái đất. Thuật ngữ này ưu tiên cho sự liên kết hình học của Mặt trời-Trái đất-Mặt trăng và cho phép sự xuất hiện của hiện tượng cận kề trong một khoảng thời gian rộng hơn so với thời điểm nguy hiểm thực tế (lên đến khoảng hai tuần, gần bằng một nửa quỹ đạo của Mặt trăng).

Siêu trăng xảy ra khi quỹ đạo của Mặt trăng gần Trái đất nhất (perigee) vào cùng thời điểm Mặt trăng tròn. Vậy siêu trăng có gì đặc biệt? Đối với những người quan sát quan tâm, có rất nhiều thứ để xem và học hỏi. Mặt trăng quay quanh Trái đất theo hình elip, hình bầu dục đưa nó đến gần và xa hơn so với Trái đất khi nó quay xung quanh.

Điểm xa nhất trong hình elip này được gọi là apogee và cách Trái đất trung bình khoảng 253.000 dặm (405.500 km). Điểm gần nhất của nó là perigee , cách Trái đất trung bình khoảng 226.000 dặm (363.300 km). Khi trăng tròn xuất hiện ở góc cận kề, nó sáng hơn và lớn hơn một chút so với trăng tròn thông thường - và đó là nơi chúng ta có một "siêu trăng".

Nguyệt thực toàn phần xảy ra một lần trong mỗi chu kỳ Mặt Trăng, kéo dài 29,5 ngày. Nhưng không phải mọi Trăng tròn đều là siêu trăng - thường chỉ có ba hoặc bốn siêu trăng trong một năm. Từ năm 2020 đến năm 2025, sẽ có bốn trường hợp mỗi năm. Trong kỳ siêu trăng, Mặt trăng ở giai đoạn gần Trái đất nhất. Điều này thường sẽ kéo dài trong hai đến năm Mặt trăng đầy đủ, vì vậy đó là lý do tại sao có nhiều siêu trăng liên tiếp. Sau đó, Mặt trăng đi vào phần xa hơn của quỹ đạo của nó.

Đôi khi các Mặt trăng đầy đủ trùng hợp với việc Mặt trăng đi qua đặc biệt gần Trái đất. Khi điều này xảy ra, nó dẫn đến một siêu tuần trăng đặc biệt ngoạn mục. Lần gần đây nhất vào ngày 14 tháng 11 năm 2016 là gần nhất kể từ ngày 26 tháng 1 năm 1948. Lần xuất hiện siêu trăng tiếp theo là ngày 25 tháng 11 năm 2034. Siêu trăng gần nhất của thế kỷ này sẽ xảy ra vào ngày 6 tháng 12 năm 2052. Mặt trăng di chuyển rất chậm khỏi Trái đất, vì vậy siêu tuần trăng của chúng ta ngày nay chỉ là một Mặt trăng điển hình cách đây một tỷ năm.

Một số chu vi mặt trăng gần hơn những nơi khác. Hình dạng quỹ đạo của Mặt trăng thay đổi theo thời gian (nhờ ảnh hưởng hấp dẫn của Mặt trời và các hành tinh khác). Các điểm cực hạn và cực đại, hoặc điểm xa nhất trên quỹ đạo, xảy ra trên cơ sở có thể dự đoán được. Một điều gì đó khác thường: Có trăng tròn cùng lúc với một ngày cận kề cực đoan.

Bán kính góc và đường kính của trăng tròn cực cận sẽ có vẻ lớn hơn một chút so với ở các mặt trăng tròn khác. Hãy quay trở lại ngày 13 - 14 tháng 11 năm 2016, khi bán kính và đường kính của trăng tròn vành đai cực hạn là:

• Lớn hơn ít hơn 2% so với trăng tròn trung bình của chu kỳ.
• Lớn hơn 8% so với lần xuất hiện của trăng tròn ở khoảng cách trung bình so với Trái đất.
• Lớn hơn 14% so với trăng tròn trung bình. Để so sánh, chiều rộng của móng tay trên ngón tay nhỏ nhất của bạn (“ngón út”), khi cầm ngang cánh tay, có đường kính tương đương với mặt trăng tròn trên bầu trời.

Các Mặt Trăng thông thường có kích thước khác nhau do hình bầu dục của quỹ đạo Mặt Trăng quanh Trái Đất. Vì siêu trăng xuất hiện khi Mặt trăng ở khoảng cách gần Trái đất nhất nên nó có thể lớn hơn tới 14% và sáng hơn 30% so với Trăng tròn ở khoảng cách xa nhất so với Trái đất. Siêu trăng sẽ trông lớn nhất đối với mắt người khi nó ở gần đường chân trời. Trong khi siêu trăng không thực sự lớn hơn dọc theo đường chân trời, một hiệu ứng kỳ lạ thường được gọi là "ảo ảnh Mặt trăng" xảy ra.

Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng xác định chính xác nguyên nhân gây ra ảo ảnh này, nhưng nhiều người nhìn chung đồng ý rằng nó liên quan đến Ảo ảnh Ponzo , cho rằng tâm trí con người đánh giá kích thước của một vật thể dựa trên nền tảng của nó. Tuy nhiên, thật dễ dàng để tự xác nhận rằng Mặt trăng có cùng kích thước ở đường chân trời và ở phía trên đầu của bạn. Một cách để làm điều này là cầm một chiếc thước dài ngang cánh tay và đo Mặt trăng trong suốt đêm.

Hoặc, rất đơn giản, bạn có thể sử dụng ngón tay cái của mình. Đưa ngón tay cái của bạn dài ngang cánh tay và so sánh kích thước của Mặt trăng với đầu ngón tay cái của bạn, sau đó thực hiện lại sau khi Mặt trăng cao hơn trên bầu trời. Bạn sẽ nhận thấy rằng quy mô không thay đổi.

Đặt độ chiếu sáng của Mặt trời lên bề mặt Mặt trăng trong thời gian diễn ra trăng tròn ở cực cận vào tháng 11 năm 2016 thành giá trị 1,00000, độ chiếu sáng của Mặt trăng tại:

• Trăng tròn trung bình của chu kỳ là 0,99996.
• Khoảng cách trung bình của mặt trăng tròn là 0,99981.
• Một ngày trăng tròn trung bình theo ngày trăng tròn là 0,99967.

Độ chiếu sáng của bề mặt Trái đất vào thời điểm trăng tròn cực cận vào tháng 11 năm 2016 chỉ cao hơn một chút vì Mặt trăng hơi gần với Mặt trời hơn bình thường và vì nó xuất hiện trên bầu trời lớn hơn một chút so với bình thường so với các mặt trăng tròn khác. Nếu trăng tròn vành đai cực hạn cung cấp giá trị chiếu sáng là 1.00000 trên bề mặt Trái đất, thì độ chiếu sáng của

• Trăng tròn trung bình của chu kỳ là 0,99991.
• Khoảng cách trung bình của trăng tròn là 0,99963.
• Trăng tròn trung bình của Apogean là 0,99934.

Nhìn xung quanh bạn khi trăng tròn ở trên cao và không có ánh sáng nào khác xung quanh, chúng ta không thể phân biệt được sự khác biệt về độ chiếu sáng trên mặt đất.

Một lời giải thích cho ảo ảnh Mặt trăng xuất phát từ nhận thức của chúng ta về hình dạng của thiên cầu phía trên chúng ta: thay vì bán cầu, chúng ta cảm nhận bầu trời là một mái vòm phẳng. Do đó, Mặt trăng càng ở vị trí thấp trên bầu trời, thì người ta cho rằng nó càng xa và lớn hơn. Khi Mặt Trăng lên cao trên bầu trời, ngược lại, chúng ta nhận thấy nó ở gần chúng ta hơn và do đó nhỏ hơn về kích thước biểu kiến.

Hoặc có lẽ khi Mặt trăng ở vị trí thấp hơn trên bầu trời, nó xuất hiện gần với cảnh quan và các vật thể ở tiền cảnh hơn như cây cối hoặc các công trình nhân tạo, khiến nó có vẻ lớn hơn tương đối. Rất ít người dường như miễn nhiễm với ảo ảnh Mặt trăng, mặc dù người xem có thể hoàn toàn nhận thức được rằng trong bất kỳ buổi tối nhất định nào thực sự không có sự khác biệt đáng kể về đường kính biểu kiến của Mặt trăng, bất kể độ cao của nó so với đường chân trời. Bạn có thể tự mình kiểm tra điều này vào lần tới khi bạn chứng kiến Mặt trăng to bất thường trong khi nó nằm thấp dần về phía đường chân trời.

Giơ ngón trỏ dang ra của bạn cạnh Mặt trăng. Bạn sẽ thấy rằng móng tay của mình và Mặt trăng có cùng kích thước. Hoặc thử nhìn Mặt trăng qua ống giấy, hoặc cúi người và nhìn ra phía sau giữa hai chân. Khi bạn xem nó như thế này, Mặt trăng sẽ không còn lớn như trước nữa. Một cách khác để kiểm tra kích thước Mặt trăng là chụp ảnh khi nó ở gần đường chân trời và một cách khác khi nó ở trên cao.

Nếu bạn giữ nguyên cài đặt thu phóng máy ảnh của mình, bạn sẽ thấy rằng Mặt trăng có cùng chiều rộng, cạnh nhau, trong cả hai bức ảnh. (Nó có thể thực sự xuất hiện một chút theo hướng thẳng đứng khi ở gần đường chân trời. Đây là kết quả của việc bầu khí quyển hoạt động giống như một thấu kính yếu.)

Các nhiếp ảnh gia có thể mô phỏng ảo ảnh Mặt trăng bằng cách sử dụng một ống kính dài để chụp ảnh Mặt trăng thấp trên đường chân trời, với các tòa nhà, ngọn núi hoặc cây cối trong khung hình. Vì vậy, hãy nhớ khi bạn nhìn thấy những bức ảnh rực rỡ có Mặt trăng khổng lồ phía trên phong cảnh: những hình ảnh đó được tạo ra bằng cách phóng to các vật thể ở xa gần mặt đất. Nói cách khác, Mặt trăng trông lớn hơn trong những bức ảnh đó vì đó là một chế độ xem được phóng to.

Thủy triều cao và thủy triều thấp sẽ cực đoan hơn khi có trăng tròn cận kỷ và hơn thế nữa đối với trăng tròn cận kỷ. Các điểm cực trị lớn hơn do sự khác biệt về lực hút của Mặt trăng trên đường kính Trái đất. Khi Mặt trăng ở gần, đường kính Trái đất lớn hơn một chút so với sự phân tách Trái đất-Mặt trăng. Điều này có nghĩa là lực hấp dẫn của Mặt trăng lên các đại dương (và vỏ Trái đất) có sự khác biệt lớn hơn giữa điểm trên Trái đất gần tâm Mặt trăng nhất và điểm trên Trái đất đối diện với nó một cách đường kính.

Điều này làm tăng ảnh hưởng của thủy triều. Nếu trăng tròn ở cực cận vào tháng 11 năm 2016 gây ra thủy triều với giá trị lực là 1,000000, thì giá trị lực thủy triều do:

• Trăng tròn trung bình của chu kỳ là 0,946493.
• Khoảng cách trung bình của trăng tròn là 0,797740.
• Trăng tròn trung bình của Apogean là 0,678594.

Thủy triều dâng cao ở Perigean trong thời gian trăng tròn và trăng non có thể gây ra các vấn đề lớn ở một số bờ biển, đặc biệt nếu thời tiết có thêm sóng cao hoặc nước dâng do bão (do áp suất khí quyển thấp đối với khu vực liên quan).

Dù bạn ở bất cứ vị trí nào, bất kỳ quốc gia nào, thời gian mặt trời mọc và mặt trăng lên là gần như nhau, không có sự thay đổi nhiều. Nếu bạn muốn ngắm hiện tượng siêu trăng vô cùng thú vị của thiên nhiên cùng với hiện tượng ảo giác mặt trăng để thêm phần sống động thì bạn nên ngắm hiện tượng độc đáo này vào lúc trăng lên. Đảm bảo rằng bạn sẽ nhìn thấy được mặt trăng treo lơ lửng ở đường chân trời, điều này có nghĩa là quan sát lúc mặt trời lặn và nhìn về hướng Đông.

Ở vị trí bán cầu Bắc, khi mùa đông đến, mặt trời sẽ mọc sớm hơn và mặt trăng sẽ mọc sau khi mặt trời lặn. Còn ở các địa điểm tại bán cầu Nam, khi thời gian ban ngày dài hơn, mặt trăng sẽ mọc trước khi mặt trời lặn. Ở một số vùng khác nhau, mặt trăng sẽ cho ánh sáng mạnh nhất khi mặt trăng gần như tròn vào hai ngày 13 hoặc 15 hàng tháng. Vào ngày 14, mặt trăng sẽ chiếu sáng vào khoảng 99% ánh sáng, và đó là khi mặt trăng gần trái đất nhất.