Cơ thể con người chỉ có một bộ xương với hơn 200 chiếc xương có hình dạng và kích thước khác nhau. Xương có các tế bào sống kết nối với nhau bởi một loại vật chất cứng như canxi. Canxi này giúp cho bộ xương khỏe, và cứng. Xương có cấu tạo rỗng bên trong chứa một loại chất xốp gọi là tuỷ để sản xuất ra các tế bào máu.

Ung thư xương là ung thư liên kết (sacôm) xuất phát từ tế bào tạo xương, tạo sụn, tế bào mô liên kết của xương. Ung thư xương thường gặp ở gần gối, xa khuỷu, nghĩa là hay gặp ở đầu trên xương chày, đầu dưới xương đùi (gần gối), đầu trên xương cánh tay, đầu dưới xương quay (xa khuỷu). Ung thư xương nguyên phát cần phải phân biệt với ung thư ở vị trí khác di căn tới xương.

Phân biệt các loại ung thư xương:

• Sarcoma xương: loại ung thư này xuất hiện ở mô dạng xương. Loại ung thư này thường xảy ra ở đầu gối và cánh tay.
• Sarcoma sụn: ung thư ở mô sụn.
• Ung thư có tính chất gia đình Ewing Sarcoma (ESFTs): ung thư thường hiện diện ở xương, cũng có thể ở mô mềm (cơ, mô mỡ, mô sợi, mạch máu, hay mô nâng đỡ khác). Loại này thường xuất hiện ở dọc xương sống, xương chậu, ở cẳng chân hay cánh tay.

Ung thư có hai nhóm giai đoạn chính, giai đoạn đầu và giai đoạn sau.

Ung thư xương giai đoạn đầu

Giai đoạn đầu tiên của ung thư xương gồm giai đoạn I và giai đoạn II.

• Giai đoạn I: ung thư phát triển chỉ trong xương, chưa lan sang các khu vực khác của cơ thể. Sau khi thực hiện xét nghiệm sinh thiết, xác định ung thư xương giai đoạn I thuộc cấp độ nhẹ, không quá nguy hiểm đến tính mạng nếu được điều trị đúng cách.
• Giai đoạn II: cấp độ trung bình, ung thư phát triển giới hạn ở trong xương, chưa lan ra hạch bạch huyết xung quanh hay các vị trí khác của cơ thể. Ở giai đoạn II, bệnh ung thư xương vẫn có tiên lượng tương đối tốt.

Ung thư xương giai đoạn sau

• Giai đoạn III: ung thư xương xuất hiện ở 2 hoặc nhiều vị trí khác nhau trên cùng một xương và đã lan ra bề mặt của xương nhưng chưa phát triển hay xâm lấn vào các hạch bạch huyết xung quanh xương hoặc các mô lân cận.
• Giai đoạn IV: ung thư đã lan rộng từ xương ra các hạch bạch huyết, mạch máu lớn để di căn đến gan, não, phổi,…

Tiên lượng cho bệnh ung thư xương phụ thuộc vào loại ung thư xương, mức độ phát triển của xương, vì thế với mỗi bệnh nhân khác nhau lai có tiên lượng khác nhau. Tỷ lệ sống của bệnh ung thư xương đại diện cho cơ hội sống sau khi chẩn đoán bệnh. Giai đoạn ung thư phát triển, chất lượng điều trị cùng với sức khỏe tổng thể, yếu tố di truyền và mức độ căng thẳng là những yếu tố quyết định dẫn đến tuổi thọ của bệnh nhân ung thư xương.

Theo thống kê, tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư xương có thể đạt tới 80% người bệnh sống trên 5 năm nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, khi ung thư vẫn còn ở nơi khu trú và chưa lây lan đến những mô xung quanh. Tỷ lệ sống trên 5 năm:

• Giai đoạn 1: 80%
• Giai đoạn 2: 70%
• Giai đoạn 3: 60%
• Giai đoạn 4: 20 – 50%

Loại ung thư xương cũng ảnh hưởng đến thời gian sống của bệnh nhân. Những người mắc Chondrosarcoma có thể sống trên 5 năm với tỷ lệ là 80%, trong khi đó u xương Ewing và u xương ác tính thì đạt khoảng dưới 70%.

Ung thư xương là căn bệnh khá hiếm gặp và những triệu chứng rất mờ nhạt ở giai đoạn đầu nên rất khó nhận biết. Cũng giống như nhiều bệnh ung thư khác, ung thư xương có một số biểu hiện như sau:

• Đau xương
• Xương yếu đi
• Đi lại khó khăn, đau mỏi chân tay với những người qua tuổi 30.
• Các chi yếu đi, tê liệt hoặc đau nhói các chi có thể là dấu hiệu của việc khối u chèn ép tủy sống hoặc chèn ép rễ thần kinh.
• Cảm giác có một vùng xương ấm hơn

Khi bệnh ung thư bắt đầu tiến triển nặng hơn, xuất hiện nhiều triệu chứng rõ ràng hơn như:

• Mệt mỏi, căng thẳng, nhanh có cảm giác kiệt sức.
• Toát mồ hồi bất thường, chán ăn, sụt cân, có thể có hạch ngoại vi.
• Sốt cao dài ngày, sốt không rõ nguyên nhân.
• Chán ăn, táo bon, nôn ói, thậm chí lú lẫn.
• Da xanh tái, nhợt nhạt.
• Dễ bị nhiễm trùng do vi khuẩn, vết thương lâu lành.
• Dễ bị xuất huyết dưới da.

Ung thư xương rất hiếm gặp. Nó chỉ chiếm ít hơn 1% trong tất cả các loại bệnh ung thư. Các loại ung thư thường xảy ra trên những nhóm dân cư có đặc điểm giống nhau:

• Sarcoma xương thường thấy ở lứa tuổi từ 10 đến 19, nhưng vẫn có thể xảy ra ở người lớn hơn 40 tuổi. Những người này có những tình trạng bệnh như bệnh Paget (bệnh lành tính do sự phát triển bất thường của mô xương) sẽ có nguy cơ cao mắc loại ung thư này;
• Sarcoma sụn hay xảy ra ở người lớn tuổi hơn, thường là trên 40 tuổi;
• ESFTs cũng gặp hầu hết ở trẻ em và thanh niên dưới 19 tuổi và thường gặp ở nam nhiều hơn nữ.

Yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc ung thư xương?Có rất nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị ung thư xương, ví dụ như:

• Hội chứng gen di truyền: những hội chứng gen di truyền hiếm gặp trong gia đình làm tăng nguy cơ ung thư xương, gồm có hội chứng Fraumeni và u nguyên bào võng mạc di truyền;
• Bệnh Paget xương: đây là một tình trạng tiền ung thư lành tí Nó can thiệp vào quá trình tái tạo tế bào bình thường của cơ thể, trong đó những mô xương mới thay thế từ từ mô xương cũ. Theo thời gian, bệnh sẽ làm cho xương dễ gãy. Bệnh này phổ biến ở người lớn, đặc biệt ở lứa tuổi 50;
• Tiếp xúc phóng xạ.

Khi bệnh nhân gặp các triệu chứng của bệnh ung thư xương và tiến hành thăm khám, việc chẩn đoán của bác sĩ được dựa trên việc khám lâm sàng và xét nghiệm. Trong đó xét nghiệm là bước quan trọng để xác định bệnh nhân đã mắc bệnh ung thư chưa để sau đó chẩn đoán và tiên lượng bệnh. Một số xét nghiệm chẩn đoán bệnh ung thư xương:

• Chụp X-quang: Chụp X-quang là cách đơn giản nhất để chẩn đoán ung thư xương, nó cho biết vị trí ban đầu của khối ung thư trong xương hoặc chỗ đã phát triển ra trong cơ thể.
• Chụp cắt lớp CT, MRI: Sau khi chụp X-quang, nếu muốn biết chính xác hơn tình trạng bệnh nhân các bác sỹ có thể yêu cầu bệnh nhân chụp cắt lớp CT hoặc MRI. Hình ảnh xương sẽ được hiển thị rõ ràng trên máy tính.
• Chụp (scan) xương: Scan xương còn được biết tới là scan xương bằng chất đồng vị. Loại này rất nhạy cảm và có thể phát hiện ra các tế bào ung thư xương trước khi chúng hiện lên qua x-quang. Một lượng chất phóng xạ nhẹ sẽ được tiêm qua ven, thường là vào tay. Sau đó sẽ tiến hành scan. Nếu chiếc xương bất thường hút nhiều chất phóng xạ hơn xuơng bình thường, nó sẽ hiện lên là một vùng nổi bật (thường gọi là điểm nóng). Độ phóng xạ được sử dụng trong scan là rất thấp và không hề có hại. Phóng xạ này sẽ mất khỏi cơ thể trong vòng vài giờ.
• Chọc mẫu sinh thiết: Một loại kim đặc biệt được cắm vào xương để lấy mẫu tế bào. Khi nhìn tế bào mẫu dưới kính hiển vi, bác sĩ có thể biết đó là ung thư xương lành tính hay ác tính. Nếu khối u đó là ung thư thì cần phải làm thêm một vài xét nghiệm nữa để xác định chính xác loại ung thư. Làm sinh thiết bằng chọc kim lấy mẫu có thể cho biết khối u đó là ung thư hay không. Đôi khi, số tế bào mẫu quá ít để đưa ra câu trả lời rõ ràng, lúc đó cần tới biện pháp sinh thiết mở.
• Sinh thiết mở: Có nghĩa là dùng dao mổ (scalpel) lấy một mẫu mô từ khối u. Nếu khối u vẫn còn nhỏ thì có thể khoét bỏ toàn bộ nó đi.. Nếu đó là khối u lành tính, bạn không cần phải điều trị ung thư nữa. Nếu đó là ung thư, bác sĩ sẽ đưa ra các phương án điều trị tiếp.

Nhiều người khi mắc bệnh thường rất lo lắng, không biết ung thư xương có chữa được không. Thực tế, bệnh có thể chữa được nếu phát hiện và điều trị kịp thời. Ung thư xương có thể được điều trị theo nhiều cách, có thể kết hợp các phương pháp để có kết quả tốt nhất. Lựa chọn điều trị tùy thuộc vào loại ung thư cũng như thể trạng chung của người bệnh.

• Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp được ưu tiên nhất để chữa trị ung thư bởi nó có thể giải quyết tận gốc khối u, mang lại sự sống mới cho người bệnh, vậy nên ung thư xương không phải là ngoại lệ. Có thể nói phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến nhất với ung thư xương. Vì căn bệnh này có thể tái phát gần vị trí ban đầu nên phẫu thuật sẽ giúp lấy bỏ khối ung thư một riềm mô lành xung quanh nó. Nếu ung xương xảy ra ở một cánh tay hay chân, bác sỹ sẽ lấy u và một vùng mô lành xung quanh u.
• Hóa trị: Hóa trị là phương pháp dùng thuốc điều trị ung thư xương để giết chết tế bào ung thư đang phân chia. Thuốc có thể uống hoặc tiềm vào cơ hay mạch máu, và thường được kết hợp với những phương pháp điều trị bệnh ung thư khác để tăng hiệu quả điều trị. Hóa trị có thể được dùng để thu nhỏ khối u hỗ trợ cho việc phẫu thuật, hoặc được dùng để tiêu diệt những tế bào còn sót lại hậu phẫu thuật và phòng ngừa tái phát trở lại.
• Xạ trị: Các bác sĩ sẽ dùng tia xạ năng lượng cao để làm tổn thương tế bào ung thư và ngăn chúng phát triển. Trong vài trường hợp, xạ trị dùng thay thế phẫu thuật để phá huỷ u hay những tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật. Bệnh nhân cần phải đến bệnh viện hay dưỡng đường mỗi ngày để xạ trị. Thời gian điều trị thường kéo dài 5 ngày một tuần, trong vòng 5 đến 8 tuần.

Ung thư xương là một căn bệnh nghe còn khá xa lạ với nhiều người. Đó là căn bệnh rất hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 0,05% dân số. Dấu hiệu để phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu cũng khá mờ nhạt, vì thế bệnh đã âm thầm diễn ra bên trong và lặng lẽ cướp đi sinh mạng của nhiều người. Chính vì thế, việc phòng ngừa bệnh một cách chủ động là giải pháp tối ưu để bảo vệ cơ thể.

• Tạo thói quen, lối sống lành mạnh: bằng việc thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao, ăn uống khoa học, hạn chế sử dụng bia rượu, thuốc lá…
• Uống trà xanh mỗi ngày: trà xanh không chỉ giúp làm đẹp da mà còn chứa thuộc tính chống ung thư. Một tách trà xanh mỗi ngày sẽ giúp bạn phòng ngừa ung thư hiệu quả.
• Tắm nắng: Các tia UV của ánh mặt trời nếu được hấp thụ một cách hợp lý, sẽ giúp hấp thụ vitamin D ngăn chặn sự phát triển tế bào ung thư.
• Tránh tiếp xúc với hóa trị và xạ trị
• Nhận thức về việc di truyền: Khi trong gia đình có người bị ung thư xương, bạn nên đề phòng và làm xét nghiệm từ sớm để ngăn ngừa và điều trị kịp thời.
• Sàng lọc ung thư xương: Nếu bạn từng xạ trị, hóa trị, cấy ghép kim loại điều trị gãy xương, thì nên tiến hành xét nghiệm sàng lọc để được bác sĩ phát hiện khi còn giai đoạn đầu và điều trị hiệu quả hơn.