I. Mở bài: Giới thiệu cây dừa

Kìa vườn dừa cây cao cây thấp

Gió quặt quà cành lá xác xơ

Thương anh em vẫn đợi chờ

Không biết từ bao giờ mà cây dừa đã đi vào thơ ca rất đỗi thân thuộc và trìu mến, cây dừa là một loại cây rất quen thuộc và ý nghĩa đối với cuộc sống của người dân. Cây dừa gắn bó thủy chung son sắt với con người.

II. Thân bài:

1. Nơi phân bố

• Trên thế giới: Dừa thường phân bố ở vùng châu Á, Thái Bình Dương
• Ở Việt Nam: Dừa thường tập trung từ Quảng Ngãi đến Cà Mau nhưng nhiều nhất là ở Bình Định và Bến Tre.

2. Đặc điểm

a. Cấu tạo

• Thân dừa: Cây dừa cao khỏe, có màu nâu sậm, hình trụ và có những nốt vằn trên thân.
• Lá: Lá dài, xanh và có nhiều tàu
• Hoa: Trắng và nhỏ
• Quả: Phát triển từ hoa, bên ngoài màu xanh dày, bên trong có cơm và nước.
• Buồng dừa: Chứa các quả dừa, mỗi buồng thường có 15 quả.

b. Khả năng sinh sống

• Thường sống ở khí hậu nhiệt đới
• Phát triển trên đất pha cát và có khả năng chống chịu tốt
• Dừa cần độ ẩm cao (70–80%+) để có thể phát triển một cách tối ưu
• Phát triển trong khu vực khô cằn

3. Phân loại

• Dừa xiêm: Loại dừa này trái thường nhỏ, có màu xanh, nước dừa rất ngọt, thường dùng để uống.
• Dừa bị: Trái thường to, vỏ màu xanh đậm, thường được dùng trong chế biến thực phẩm
• Dừa nếp: Trái vàng xanh mơn mởn.
• Dừa lửa: Lá đỏ, quả vàng hồng.
• Dừa dâu: Trái rất nhỏ, thường có màu hơi đỏ.
• Dừa dứa: Trái nhỏ, màu xanh, nước ngọt, vì thơm mùi dứa nên gọi là dừa dứa.
• Dừa sáp: Cơm dừa vừa xốp, vừa mềm mại lại dẻo như bột đã được nhào sệt, đồng thời lại có màu vàng đục như sáp, chỉ có ở vùng Cầu Kè (Trà Vinh).

4. Công dụng

• Nước dừa: Thường được dùng làm nước uống, kho cá, nước chấm,….
• Cơm dừa: Làm kẹo, mứt hay làm nước cốt dừa
• Dầu dừa: Nấu ăn, thoa tóc, dưỡng da,….
• Xơ dừa: Dùng làm dây thừng
• Thân dừa: Làm cột nhà, làm cầu bắt qua sông,…
• Hoa dừa: Dùng để trang trí
• Gáo dừa: Dùng để nấu ăn hay vật dụng trong gia đình,….
• Rễ dừa có thể dùng làm thuốc nhuộm, thuốc sát trùng để súc miệng hay chữa trị bệnh lỵ.
• Làm đồ mỹ nghệ
• Dừa có thể một số bệnh như: Khản tiếng, lỵ, giải độc,….

5. Ý nghĩa của cây dừa

• Trong đời sống:
• Trong nghệ thuật:

+ văn học dân gian:

Mài dừa đạp bã cho nhanh

Nấu dầu mà chải tóc anh tóc nàng

Mài dừa dưới ánh trăng vàng

Ép dầu mà chải tóc nàng tóc anh

+ văn thơ hiện đại và cận hiện đại

+ âm nhạc

III. Kết bài:

Dừa là một người bạn rất hữu ích với người dân quê Việt Nam. Dừa rất có ích cho cuộc sống và tinh thần của người dân.

A. Mở bài: Ca dao có câu:

Dừa xanh đứng sừng sững giữa trời

Đem thân mình hiến cho đời thủy chung.

Từ lâu, cây dừa đã trở thành loài cây thân quen của làng quê Việt Nam, gắn bó với đời sống con người thủy chung, son sắt, trước sau nghĩa tình.

B. Thân bài:

1) Địa bàn trồng trọt:

Cây dừa chủ yếu được trồng ở vùng nhiệt đới, đặc biệt là khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Ở Việt Nam, dừa tập trung từ Quảng Ngãi đến Cà Mau, đặc biệt là vùng Bình Định, Bến Tre.

2) Phân loại: Có nhiều loại dừa: Dừa cao và dừa lùn.

+ Dừa lùn (dừa kiểng) thường được trồng làm cảnh trong gia đình hoặc khu vui chơi công cộng.

+ Dừa cao gồm:

• Dừa xiêm: Trái thường nhỏ, màu xanh, nước ngọt, thường dùng để uống.
• Dừa bị: Trái to, màu xanh đậm, thường được dùng trong chế biến thực phẩm.
• Dừa nếp: Trái vàng xanh mơn mởn.
• Dừa lửa: Lá đỏ, quả vàng hồng.
• Dừa dâu: Trái rất nhỏ, màu hơi đỏ.
• Dừa dứa: Trái nhỏ, màu xanh, nước ngọt, thơm mùi dứa.
• Dừa sáp: Cơm dừa vừa xốp, vừa mềm mại lại dẻo như bột đã được nhào sệt, đồng thời lại có màu vàng đục như sáp, chỉ có ở vùng Cầu Kè (Trà Vinh).

3) Cấu tạo: Mỗi cây dừa đều gồm: Thân, lá, hoa, buồng, trái.

+ Thân:

• Dừa cao: Có những đốt như hổ vằn, thường có màu nâu sậm, đường kính khoảng 45cm, cây dừa khỏe cao đến 25m.
• Dừa lùn (dừa kiểng): Thân xanh, có nhiều đốt, đốt trên cùng là nơi xuất phát những phiến lá ôm lấy thân rồi tỏa ra.
• Lá: Xanh, gồm nhiều tàu, khi héo có màu hơi nâu.
• Hoa: Trắng, nhỏ.
• Quả: Phát triển từ hoa dừa, có lớp vỏ dày bên ngoài, cơm dừa trắng bên trong.
• Buồng: Trung bình mỗi buồng từ 5 đến 10 trái dừa, có loại trên 20 trái.

4) Công dụng: Dừa có nhiều công dụng:

- Nước dừa: Thơm ngon, mát dịu, là loại nước giải khát rất tốt; dùng để kho cá, kho thịt, làm nước chấm,…

• Cơm dừa: Làm kẹo mứt (kẹo dừa Bến Tre), làm dầu dừa,… đặc biệt là nước cốt dừa rất thơm ngon, béo ngọt, thường dùng với chè, kem và các loại bánh mặn ngọt.
• Củ hủ dừa (phần lõi non của thân dừa): Dùng để chế biến thức ăn rất độc đáo; con đuôn đục thân dừa là một món đặc sản rất ngon và hấp dẫn.
• Dầu dừa: Dùng để thắp, ăn, nấu xà phòng, thoa tóc,…
• Xơ dừa: Dùng bện dây thừng, làm thảm, làm phân bón cây, chiết cành,…
• Thân dừa: Làm cột nhà, làm cầu bắc qua sông rạch, làm máng dẫn nước trên đồng ruộng, làm đũa, vá xới cơm,…
• Lá dừa: Không chỉ dùng lợp nhà, làm phên liếp, chằm nón, mà còn là chất đốt thường dùng để đun nấu phổ biến ở thôn quê, lá dừa khô bó lại làm đuốc để đi trong đêm tối trời.
  
• Hoa dừa: Ở thôn quê thường dùng để trang trí cho cổng chào đám cưới, đám hỏi, để cúng trên bàn thờ.
• Gáo dừa: Dùng để đun nấu, làm than hoạt tính. Ngoài ra chúng còn được tạo thành những mặt hàng thủ công mỹ nghệ rất đẹp: Nút áo quần, những chú khỉ làm trò, những con công xòe đuôi, những đôi chim quấn quýt, những chiếc xe ngựa cổ xưa,… được khách du lịch rất ưa chuộng.
• Có thể thấy điều này qua các bức tranh dân gian Đông Hồ hoặc các lễ hội hái dừa ở vùng đồng bằng Nam Bộ. Trái dừa luôn có mặt trong mâm ngũ quả thờ cúng trong ngày Tết cổ truyền.
• Đối với tuổi thơ: Còn gì thú vị hơn những buổi trưa hè mắc võng dưới tán lá mát rượi, nghe tiếng lá dừa xào xạc gọi nhau, rồi được thưởng thức những trái dừa ngọt lịm, các trò chơi kéo tàu dừa, lấy lá dừa làm kèn, làm thành những con châu chấu, cào cào rất dễ thương,…
• Những đêm trăng thanh, vườn dừa là nơi hò hẹn của nam thanh nữ tú.

5) Dừa trong đời sống tinh thần của người Việt:

a. Từ lâu, dừa đã xuất hiện trong đời sống tinh thần của người Việt:

b. Cây dừa là nguồn cảm hứng cho giới văn nghệ sĩ:

“Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ

Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ

Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió

Tôi hỏi nội tôi: “Dừa có tự bao giờ?”

(Dừa ơi – Lê Anh Xuân)

Trong âm nhạc: Bài hát “Dáng đứng Bến Tre”, “Cây cầu dừa”

“Ai đứng như bóng dừa, tóc dài bay trong gió

Có phải người còn đó là con gái của Bến Tre…”

Như vậy, cây dừa có tầm quan trọng đặc biệt đối với người Việt Nam.

C. Kết bài:

Cảm ơn nhà thơ Lê Anh Xuân đã nói hộ cho ta tình cảm đối với cây dừa:

“Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút

Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng

Rễ dừa bám sâu vào lòng đất

Như dân làng bám chặt quê hương” (Dừa ơi – Lê Anh Xuân)

1. Mở bài:

• Cũng như cây tre, từ bao đời nay cây dừa gắn bó với cuộc sống của người Việt Nam.
• Dừa mang lại lợi ích rất nhiều cho cuộc sống của con người.

2. Thân bài:

a. Nguồn gốc của cây dừa

• Hiện nay, người ta vẫn còn tranh cãi về nguồn gốc của cây dừa:
• Một số người cho rằng, dừa có nguồn gốc từ một số nước Đông Nam châu Á.
  Một số người lại cho rằng, dừa có nguồn gốc từ Nam Mĩ.
• Riêng ở nước ta, dừa đã có từ rất lâu.

b. Đặc điểm, của cây dừa

• Dừa sống được ở nhiều loại đất khác nhau, nhưng phát triển tốt trên loại đất pha cát.
• Dừa có khả năng chịu mặn tốt (dừa có rất nhiều ở ven biển).
• Rễ dừa thuộc loại rễ chùm.
• Thân dừa được bao bọc bởi các tàu dừa. Thân dừa cao dần khi các tàu dừa khô và rụng xuống. Các tàu dừa rụng tạo thành những vòng đai quanh thân dừa. Thân dừa thường có màu nâu mốc.
• Tàu dừa to, dài, có nhiều phiến lá. Khi non lá có màu xanh non. Khi già, lá có màu xanh đậm. Khi khô, lá màu nâu. Mỗi phiến lá đều có gân ở giữa.
• Dừa ra hoa liên tục. Hoa dừa nở thành từng cụm. Cả hoa đực và hoa cái cùng nở trên một cụm hoa.
• Dừa là loại quả có xơ vỏ ngoài nhẵn và cứng. Phía trong lớp vỏ là sợi xơ (gọi là xơ dừa). Trong lớp xơ là gáo dừa rất cứng. Bên trong lớp gáo dừa là cùi dừa. Cùi dừa có màu trắng trong khi non và có màu trắng đục khi già.

c. Công dụng của cây dừa.

• Tất cả các bộ phận rễ, thân, tàu lá, hoa, quả dừa đều sử dụng được.
• Rễ dừa có thể dùng để làm củi đun.
• Thân dừa có thể làm cầu bắc qua những con kênh, con mương nhỏ, làm cột nhà, làm máng nước…
• Tàu dừa có thể dùng làm mái lợp nhà. Xương dừa (vót ra từ lá) có thể làm chổi quét.
• Vỏ và xơ dừa có thể dùng để bện chảo, bện thừng hoặc làm nhiên liệu để sản xuất than củi.
• Gáo dừa có thể dùng làm đồ mỹ nghệ.
• Nước dừa dùng để giải khát.
• Cùi dừa có thể dùng để làm kẹo làm mứt, làm dầu dừa…

3. Kết bài:

• Cây dừa có rất nhiều ích lợi cho cuộc sống của con người
• Dừa là nguồn đề tài vô tận cho những sáng tác nghệ thuật: Thơ, ca, họa, nhạc. Dừa đi vào bài hát Dáng đứng Bến Tre. - - Dừa đi vào những trang thơ của Trần Đăng Khoa (bài thơ Cây dừa).
• Em rất thích thưởng thức những li nước dừa mát lạnh vào mỗi trưa hè, thích được ngồi xem bà vót xương dừa làm chổi…
• Dừa sẽ mãi mãi là người bạn thân thiết của người Việt Nam.

1. Mở bài: Giới thiệu cây dừa

Dừa không chỉ một loại cây ăn quả, cây cảnh mà còn là loại cây quen thuộc của nhiều làng quê Việt Nam. Cây dừa đã gắn bó với đời sống của người Việt, và trở thành biểu tượng của làng quê, trong đó phải nói đến vùng đất dừa Bến Tre.

2. Thân bài:

• Tả và biểu cảm cây dừa
• Lựa chọn: Tả thân, lá, hoa, quả
• Kể các kỉ niệm gắn bó với cây dừa

• Đua xe bằng tàu dừa.
  Làm cào cào bằng lá dừa.
  Trèo dừa bắt tổ chim.
  Mỗi buổi chiều học bài dưới gốc dừa
  Có những niềm vui, nỗi buồn gì cũng tâm sự với cây dừa.
• Lợi ích kinh tế
• Nước dừa tươi
• Mứt dừa.
• Các và, các mẹ, các chị khi nấu chè hay xôi không thể thiếu nước cốt dừa.
• Trong các món ăn làm từ dừa, tôi thích nhất là món thịt kho dừa.
• Kẹo dừa là đặc sản Bến Tre.
• Dừa làm đũa, muỗng, dép trong nhà.

3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ của bạn về cây dừa

Có thể thấy cây dừa không chỉ mang lại cảnh đẹp cho cuộc sống thêm phần tươi đẹp, cho con người những món ăn thơm ngon bổ dưỡng mà nó còn có rất nhiều công dụng với đời sống của con người. Cây dừa cũng trở thành biểu tượng của người dân Việt Nam bởi sự kiên cường bất khuất, dám đối mặt với mọi gian nan để vươn cao, vươn xa hơn.

I. Mở bài:

Dẫn dắt (câu thơ, cao dao,...), giới thiệu cây dừa (loài cây thân thuộc, cao lớn, có mặt khắp nơi trên làng quê,...).

II. Thân bài:

1. Đặc điểm:

• Môi trường sống: thích hợp với đất cát pha, thời tiết nhiều nắng, độ ẩm cao từ 70- 80%+, lượng mưa từ 750 đến 2.000 mm/ năm, phát triển tốt trên các bờ biển nhiệt đới.
  Thân đơn trục, có thể cao đến 30m.
  Lá cây: gồm nhiều lá đơn mọc theo gân lá chính thành từng bẹ (tàu lá), mỗi tàu lá dài từ 4- 6m mọc ôm lấy thân.
• Hoa dừa: thuộc loại hoa tạp tính (hoa đực và hoa cái đều lưỡng tính), mọc thành cụm, hoa nhỏ, màu trắng ngà,...
• Quả dừa: thuộc loại quả hạch có xơ, mọc thành buồng, vỏ ngoài cứng và nhẵn, lớp giữa có xơ, bên trong là vỏ quả (gáo dừa) hóa gỗ rất cứng, trên gáo dừa có 3 lỗ mầm, trong cùng là thịt quả (cùi dừa) màu trắng và nước dừa.

2. Giá trị vật chất:

• Rễ dừa: làm thuốc nhuộm, thuốc sát trùng súc miệng,...
• Thân dừa cung cấp gỗ dùng trong xây dựng
• Lá dừa, gáo dừa, vỏ dừa, tàu dừa khô có thể dùng nhóm lửa đun nấu.
• Gân lá, vỏ quả, gỗ, gáo dừa,...có thể dùng sản xuất vật dụng trong nhà hoặc đồ thủ công mỹ nghệ (chổi dừa, ấm nước, gáo múc nước, đồ lưu niệm,...).
• Củ hủ dừa: dùng làm món ăn.
• Xơ dừa: dùng làm dây thừng, thảm, bàn chải, khảm thuyền,...
• Thịt quả (cơm dừa): dùng ép dầu dừa, nước cốt dừa, chế biến nhiều món ăn ngon (bánh dừa, mứt dừa, thạch dừa, kẹo dừa,...)
• Nước dừa: dùng làm nước giải khát, làm nước dùng trong nhiều món ăn,...

3. Giá trị tinh thần:

• Cây dừa gắn bó với đời sống con người Việt Nam qua nhiều thế hệ.
• Là loài cây làm nên chất liệu nghệ thuật, đi vào thơ văn, lời ca, tiếng hát,...
• Ý nghĩa của cây dừa

III. Kết bài:

Nêu cảm nhận của bản thân về cây dừa (có ích, quan trọng, thân thuộc, giá trị,...).

1. Mở bài:

• Giới thiệu khái quát về cây dừa và mối quan hệ của nó với đời sống của người dân Việt Nam
• Đánh giá chung

2. Thân bài:

a. Thuyết minh về cây dừa

• Nguồn gốc xuất xứ: Từ xa xưa đã có cây dừa.
• Điều kiện sống: Là loài cây ưa nước, phổ biến ở ven sông, kênh,...và chủ yếu là ở miền Nam
• Phân loại: Dựa vào màu sắc, đặc điểm phân thành một số loại
• Quá trình sinh trưởng: Phải trải qua quá trình lâu dài
• Đặc điểm cấu tạo:

+ Rễ: màu nâu, thuộc rễ chùm

+ Thân: thẳng, thon dần về phía ngọn, sần sùi

+ Lá: mọc tập trung ở trên cùng

+ Hoa: mọc xen kẽ với lá dừa

+ Quả: từng chùm quả nhỏ xíu màu xanh non mọc sát nhau

2. Cây dừa trong đời sống:

• Nước dừa là loại nước giải khát bổ dưỡng
• Cùi dừa non nạo ra để uống với nước hoặc để nấu xôi
• Thân dừa to có thể làm cầu bắc qua kênh
• Lá dừa lợp mái nhà
• Cọng dừa làm rễ quét sân
• Gáo dừa làm gáo múc nước
• Cây dừa trở thành nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ gia đình
• Các sản phẩm không chỉ bán trong nước mà xuất khẩu ra thị trường thế giới.

3. Kết bài:

• Khẳng định lại ý nghĩa, tầm quan trọng của cây dừa
• Cần phải trồng và chăm sóc cây dừa

1. Mở bài: Giới thiệu đối tượng thuyết minh là cây dừa

"Ai đứng như bóng dừa

Tóc dài bay trong gió"

Từ bao giờ, cây dừa đã đi vào văn thơ, ca nhạc của người Việt Nam ta. Khách phương xa đặt chân về thôn quê nước Việt, đều được một loại dù thiên nhiên che nắng trên mọi nẻo đường: Cây dừa Việt Nam. Đó là một loài cây thông dụng và có nhiều công dụng trên đất nước ta gắn bó suốt đời với người dân Việt Nam ta.

2. Thân bài: Thuyết minh về cây dừa

a. Nguồn gốc và phân bố cây dừa:

• Nguồn gốc ở khu vực Đông Nam Châu Á
• Trên thế giới, dừa thường phân bố ở vùng châu Á, Thái Bình Dương
• Ở Việt Nam, dừa thường tập trung từ Quảng Ngãi đến Cà Mau nhưng nhiều nhất là ở Bình Định và Bến Tre

b. Đặc điểm cây dừa:

• Thân dừa có hình trụ với những nốt vằn trên thân, cao khỏe, có màu nâu sậm, cao khoảng 20- 30 cm, đường kính rộng khoảng 45 cm...
• Lá dừa xanh, dài tán lá rộng có nhiều tàu lá....
• Hoa trắng, nhỏ li ti kết thành từng chùm trông thật thích mắt...
• Quả dừa tròn, nằm trên những tàu lá, kết thành từng chùm...

c. Công dụng của cây dừa:

• Quả dừa dùng để ăn và làm nước uống.
• Thân dừa dùng để làm cột chống, đồ mỹ nghệ
• Lá dừa khi già héo và rụng thì người ta phơi khô dùng để đun và cháy rất bén
• Rễ dừa có thể dùng làm thuốc nhuộm, thuốc sát trùng
• Xơ dừa dùng làm dây thừng, hoa dừa dùng để trang trí.
  

3. Kết bài: Cây dừa đã từ lâu cũng trở thành biểu tượng của người dân Việt Nam

A. Mở bài: Giới thiệu chung về cây dừa .

Nhà thơ Lê Anh Xuân đã từng dành cho cây dừa quê hương biết bao tình cảm tha thiết:

“Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ

Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ

Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió

Tôi hỏi nội tôi: “Dừa có tự bao giờ?” (Dừa ơi – Lê Anh Xuân)

Cây dừa là cây vốn được trồng phổ biến ở các khu vực miền biển nước ta, tạo nên những vùng du lịch nổi tiếng. Cây dừa mang lại nhiều lợi ích và ăn sâu trong nền văn hóa dân tộc Việt Nam từ bao đời nay.

B. Thân bài:

Đặc điểm của cây dừa:

• Rễ ăn sâu vào lòng đất.
• Thân tròn, màu nâu, có nhiều dấu vết của bẹ lá đã rụng.
• Tàu dừa có cuống rất dài, lá xanh bóng có gân cứng ở giữa, mọc đối xứng hai bên cuống.
• Hoa nhỏ màu trắng ngà,thơm nhẹ.
• Trái mọc thành quầy, đuôi hơi nhọn, có lớp vỏ dày xốp bọc ở ngoài rồi đến gáo cứng, lớp cơm trắng, trong cùng là nước.

Cây dừa với cuộc sống con người:

Có giá trị kinh tế…

• Dùng làm chất đốt, giải khát, làm kẹo ….
• Tạo nên khung cảnh êm đềm thơ mộng cho quê hương.

Cây dừa trong đời sống tinh thần dân tộc:

• Đức tính cần cù, lam lũ
• Phẩm chất kiên trung, thủy chung với đất, với người.

C. Kết bài: Khẳng định giá trị của cây dừa

Cây dừa in dấu đậm nét trong đời sống văn hóa dân tộc ta. Đặc biệt, cây dừa có giá trị văn hóa rất tiêu biểu cho vùng đất chín rồng đang vươn mình trỗi dậy. Cây dừa hứa hẹn bay xa, bay cao, để từ đó, góp phần đưa kinh tế – xã hội của vùng đất mới này ngày càng phát triển.