Một chàng trai mù đến chơi nhà một người thân, vì lúc anh ta ra về là trời tối nên người họ hàng tốt bụng thắp cho anh một chiếc đèn lồng để đi đường cho tiện. Người họ hàng nói: "Trời tối rồi, đường tối, cháu cầm theo cái đèn lồng đi cho đỡ tối!".

Chàng trai mù nói: "Chú rõ ràng biết cháu mù, còn đưa cho cháu đèn lồng, chú đang trêu cháu đúng không".

Người họ hàng nói: "Cháu tư duy như thế là rất hạn hẹp. Đường không chỉ có mình cháu đi, còn có nhiều người qua lại, cháu cầm đèn lồng, người khác nhìn thấy cháu, vậy thì họ sẽ không đụng phải cháu".

Chàng trai mù nghe xong gật gù công nhận.

Bài học: Tư duy hạn hẹp là tư duy theo quan điểm cá nhân, tư duy tổng thể là khi bạn đặt mình vào một môi trường, hoàn cảnh tổng thể đi suy nghĩ. Khi tư duy một cách có hệ thống, bạn sẽ phát hiện ra, hành động của bạn luôn có sự tương tác với người khác.

3 người thợ xây đang xây một bức tường. Có người đi qua hỏi "Các anh đang làm gì vậy?".

Người thứ nhất tức giận trả lời: "Không nhìn thấy à, xây tường."

Người thứ hai mỉm cười nói: "Chúng tôi đang xây một tòa nhà cao tầng".

Người thứ ba đang ở bên ngân nga, anh mỉm cười rạng rỡ, vui vẻ nói: "Chúng tôi đang xây một thành phố mới."

10 năm sau, người thứ nhất đang xây một bức tường ở một công trình khác, người thứ hai ngồi trong văn phòng thiết kế công trình, anh trở thành một kĩ sư; người thứ ba là ông chủ của hai người kia.

Bài học: Công việc trông có vẻ tầm thường trong tay bạn lúc này thực ra là sự khởi đầu của một doanh nghiệp lớn, nhận thức được điều này có nghĩa là bạn có thể tạo ra được một doanh nghiệp lớn.

Sau khi Columbus phát hiện ra châu Mỹ, nhiều người nghĩ rằng đây chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, rằng Columbus chỉ làm được điều này nhờ vào may mắn. Tại một bữa tiệc, có một nhà quý tộc đã hỏi Columbus: "Ngài Columbus, tất cả chúng ta đều biết rằng nước Mỹ ở ngay đó, và ngài chỉ là tình cờ bước được lên đó! Nếu chúng tôi đi, chúng tôi nhất định cũng sẽ tìm thấy thôi."

Đối mặt với câu hỏi làm khó mình, Columbus không hề hoảng loạn. Ông nhanh nhẹn nhặt một quả trứng trên bàn, và nói với mọi người, "Thưa quý vị, ở đây ai có thể đặt được quả trứng đứng thẳng trên bàn? Ai có thể làm điều này?". Mọi người ai cũng háo hức thử, nhưng lần lượt ai nấy đều thất bại. Columbus khẽ mỉm cười, ông cầm quả trứng và hích nhẹ một cái, quả trứng ngay lập tức đứng thẳng.

Columbus sau đó nói: "Đúng vậy, chỉ đơn giản như vậy thôi. Phát hiện ra châu Mỹ quả thực không khó, cũng dễ như việc làm cho quả trứng đứng thẳng trên bàn vậy. Nhưng xin hỏi các vị, trước khi tôi chưa làm được, đã có những ai làm được?".

Sáng tạo về bản chất là một thái độ cởi mở, là sự nghênh đón một tư tưởng mới, quan điểm mới, thay đổi mới, nó cũng cho thấy góc độ mới khi nhìn nhận vấn đề. Nhiều khi, mọi người sẽ nói "Đấy mà là sáng tạo ư? Thực ra tôi cũng biết!".

Bài học: Khi ai đó chứng kiến một việc đã được làm rồi, họ sẽ thấy dễ. Tuy nhiên, nếu một hiện tượng chưa từng được giải đáp, việc tìm đến kết quả là hành trình gian nan. Cũng giống như vậy, sáng tạo thực ra chỉ đơn giản như vậy, quan trọng là bạn có dám nghĩ, dám hành động hay không.

Có người đã làm một thí nghiệm như sau, họ đặt một con ếch vào nồi nước nóng, khi con ếch gặp phải sự thay đổi mạnh mẽ, nó ngay lập tức nhảy ra, phản ứng rất nhanh chóng. Nhưng khi đặt con ếch vào nước lạnh rồi từ từ làm ấm nước, bạn sẽ thấy rằng con ếch lúc đầu bơi trong nước rất thoải mái. Ngay cả khi nhiệt độ của nước trong nồi dần tăng lên, nó cũng không hề hay biết, vẫn cảm thấy ấm áp và vui vẻ. Khi nhiệt độ tăng lên tới 70 - 80 độ, con ếch bắt đầu cảm thấy bị đe dọa và muốn nhảy ra ngoài, nhưng đã quá muộn. Bởi vì chân nó không nghe lời nó nữa, nó không thể nhảy lên được, chỉ đành chấp nhận bị luộc chết.

Bài học:

• Thứ nhất, những thay đổi trong môi trường có thể quyết định thành công và thất bại của chúng ta. Những thay đổi trong môi trường đôi khi xảy ra một cách vô hình, chúng ta phải luôn chú ý, tìm hiểu, thận trọng và hoan nghênh những thay đổi để không bị quá muộn.
• Thứ hai, môi trường quá thoải mái, an toàn chính là thời điểm nguy hiểm nhất. Một lối sống giống như thói quen có thể là lối sống nguy hiểm nhất đối với bạn. Hãy không ngừng đổi mới, phá vỡ mô hình cũ và tin rằng mọi thứ đều có thể được cải thiện.
• Thứ ba, để có thể phát hiện ra những thay đổi nhỏ trong xu hướng, bạn phải "dừng lại", suy nghĩ từ những góc độ khác nhau, và học hỏi là cách tốt nhất để khám phá ra những thay đổi.

A. đi mua thuốc lá, giá 29 đồng, nhưng anh ta không mua diêm, còn nói với người bán hàng rằng: "Nhân tiện tặng luôn một bao diêm nhé", người bán hàng không đồng ý.

B. đi mua thuốc lá, thuốc lá 29 đồng, anh ta cũng không có bao diêm, nhưng anh ta nói với người bán hàng rằng: "Ông bớt cho tôi 1 đồng nhé", người bán hàng đồng ý, vậy là anh ta dùng 1 đồng để mua bao diêm. Đây là hiệu ứng cận biên tâm lý đơn giản nhất.

Kiểu thứ nhất: Người bán hàng cho rằng mình chỉ kiếm được tiền ở một sản phẩm, còn sản phẩm khác thì không. Chỉ số cảm giác kiếm tiền là 1.

Kiểu thứ hai: Người bán hàng cho rằng mình kiếm được tiền ở cả hai sản phẩm, chỉ số cảm giác kiếm tiền là 2. Tất nhiên tâm lý sẽ có khuynh hướng nghiêng về loại thứ hai.

Cũng như vậy, kiểu tâm lý này thể hiện ở các chiêu mua 1 tặng 1 ngoài đời thường, khách hàng cho rằng mình không phải trả tiền cho một món đồ nào đó, nghĩa là mình hời, thực ra đều là hiệu ứng tâm lý cận biên đang tác quái.

Bài học: Trong cuộc sống, cùng một sự việc nhưng cách làm khác nhau sẽ cho ra kết quả khác nhau. Vì vậy, con người sống ở đời, thay đổi góc suy nghĩ và phương thức tư duy là điều rất quan trọng.

Có một cậu bé, một hôm, mẹ dắt cậu tới một cửa hàng tạp hóa mua đồ, ông chủ nhìn thấy cậu bé đáng yêu nên đã bóc một gói kẹo mút, muốn cậu bé lấy kẹo ăn, nhưng cậu bé không làm gì cả, sau một hồi nói mãi, ông chủ bèn tự mình bốc một nắm kẹo cho vào túi áo cậu bé. Sau khi về đến nhà, mẹ cậu bé hỏi cậu vì sao không tự lấy kẹo mà phải để ông chủ bốc cho như vậy, câu bé đáp: "Bởi vì tay con nhỏ, còn tay ông chủ to, để ông chủ lấy thì nhất định sẽ được nhiều hơn!"

Bài học: Đây là một cậu bé thông minh, cậu bé biết giới hạn của bản thân, điều quan trọng hơn là cậu cũng biết người khác mạnh hơn mình. Phàm là chuyện gì không thể chỉ dựa vào sức mình, hãy học cách dựa vào người khác một cách kịp thời, đây là một loại khiêm tốn, càng là một sự thông minh.

Có hai hòa thượng sống ở hai ngôi chùa trên hai ngọn núi liền kề. Giữa hai ngọn núi có một con suối, hai hòa thượng mỗi ngày sẽ xuống suối lấy nước vào cùng một khoảng thời gian. Cứ như vậy, 5 năm đã trôi qua. Bỗng một ngày, vị hòa thượng ở ngọn núi bên trái không xuống núi lấy nước, vị hòa thượng ở ngọn núi bên phải nghĩ: "Hay ông ấy ngủ dậy muộn" và không nghĩ ngợi gì nhiều. Sang tới ngày thứ hai, vị hòa thượng kia vẫn không đi lấy nước, ngày thứ 3 cũng vậy, cứ như vậy liền một tháng, vị hòa thượng còn lại bắt đầu nghĩ "hay ông ấy bệnh rồi."

Vậy là ông trèo sang ngọn núi bên cạnh để thăm người bạn của mình. Khi trông thấy ông bạn đang tập thái cực quyền ở trong chùa, vị hòa thượng rất tò mò hỏi: "Đã 1 tháng liền ông không xuống núi lấy nước rồi, không lẽ ông không cần uống nước à?", vị hòa thượng kia vừa chỉ vào một cái giếng vừa đáp: "5 năm nay, mỗi ngày sau khi tập quyền xong, tôi đều đào cái giếng này."

Bây giờ, tôi có thể lấy nước trong giếng này mà không cần xuống núi nữa, và tôi có thể dành nhiều thời gian hơn cho thái cực quyền.

Bài học: Chúng ta thường quên mất khoảng thời gian sau giờ làm đi đào cho mình một cái giếng, bồi dưỡng cho mình năng lực chuyên môn ở một lĩnh vực nào đó. Nếu biết tận dụng thời gian thì chúng ta có thể giống như vị hòa thượng ở ngọn núi bên trái, đợi khi chúng ta lớn tuổi rồi, chúng ta không những vẫn có nước uống, uống một cách nhàn nhã mà còn có nhiều thời gian dành cho sở thích của mình hơn.

Có hai người hẹn nhau lên núi tìm những viên đá đẹp nhất, trong khi A nhặt đầy một túi thì B lại chỉ chọn viên đá mà anh cho là đẹp nhất. A cười B: "Sao cậu lại chỉ nhặt một viên vậy?". B nói: "Đá đẹp tuy có rất nhiều, nhưng tớ chỉ cần một viên đẹp nhất thôi là đủ rồi". A cười không nói gì. Trên đường xuống núi, A thấy túi đá quá nặng, cuối cùng, để giảm bớt gánh nặng, A đành phải bỏ bớt đi từng viên đá một, xuống được tới nơi, trong túi chỉ còn lại đúng một viên đá.

Bài học: Trong cuộc sống, có rất nhiều rất nhiều thứ đáng để hoài niệm, nhưng đôi khi, chúng ta phải học cách từ bỏ.

Trong một bữa tiệc, Mark Twain ngồi đối diện với một người phụ nữ. Theo phép lịch sự, ông đã nói với người này: “Cô thật là xinh đẹp!”.

Người phụ nữ đó lại không hề cảm kích, mà còn cao ngạo nói: “Rất tiếc là tôi không có cách nào để nói lời khen tương tự như thế với ông!”.

Mark Twain rất bình thản, nói: “Không sao cả, cô có thể giống như tôi vậy, nói một lời nói dối là được rồi”.

Người phụ nữ nghe xong, xấu hổ quá, phải cúi gầm mặt xuống mà không nói được lời nào.

Bài học: Tảng đá mà bạn ném ra, người bị nó làm cho vấp té sẽ luôn luôn là chính bản thân bạn. Bạn nói lời cay nghiệt, sau cùng cũng sẽ tự mình rước lấy nhục nhã mà thôi.

Một con chuột rơi vào trong lu gạo, số gạo trong lu vẫn còn một nửa, sự cố ngoài ý muốn này khiến nó vui mừng không sao tả được. Sau khi xác định là không có nguy hiểm gì, nó liền bắt đầu cuộc sống ăn rồi lại ngủ, ngủ rồi lại ăn trong cái lu gạo.

Rất mau, lu gạo sắp cạn kiệt, nhưng nó rốt cuộc vẫn không thoát khỏi sự cám dỗ của những hạt gạo, nên tiếp tục ở lại trong lu. Cuối cùng, gạo đã ăn hết, chuột ta mới phát hiện rằng mình không thể nhảy ra ngoài được nữa, lực bất tòng tâm.

Bài học: Cuộc đời của chúng ta xem như rất yên bình nhưng thật ra khắp nơi đều đầy rẫy nguy cơ, cần phải giữ cho mình quan niệm sống ổn định, từ đó mà biết cân nhắc đến an nguy.