Thần thoại Việt Nam là một thể loại cũng mang phong cách huyền huyễn tương tự truyền thuyết, tuy nhiên nó lý giải những điều bình thường và thực tế hơn. Cũng chính vì vậy, những truyện này gần gũi đối với người dân lao động. Hình ảnh cây lúa nước trong những truyện thần thoại Việt Nam rất đa dạng, được sáng tạo nên từ nhiều bàn tay nghệ nhân xây dựng. Đặc biệt, truyện nữ thần Lúa là một truyện thần thoại vô gần gũi với những dân tộc ít người tại Việt Nam.

Trong truyện, nữ thần Lúa được xây dựng là con gái của Ngọc Hoàng, người đứng đầu tam giới. Sau khi con người sinh sôi nảy nở dưới mặt đất, nữ thần Lúa là người ban phép cho nhân gian, tạo ra hạt nảy mầm, kết bông mẩy hạt nuôi sống loài người. Tuy nhiên, do con người thiếu hiểu biết và không tôn trọng thần, người bắt con người phải lao động để kiếm được hạt cơm.

Trong đoạn đầu, nữ thần Lúa được thần tượng hóa, trở thành một vị thần có đầy sức mạnh. Người cũng vô cùng yêu thương con người, tạo ra miếng cơm và còn để cho “lúa chín tự về nhà mà không cần gặt và không phải phơi phóng gì cả”. Cuộc sống ấy chính là cuộc sống mà con người hiện nay mơ ước, không cần đối phó thiên tai mà vẫn có được những hạt lúa mẩy. Và “Cần ăn, cứ ngắt bông vào nồi là lúa sẽ thành cơm.”

Tuy nhiên, cuộc sống như vậy không kéo dài được lâu. Và thứ hủy hoại đi sự tốt đẹp này lại là do con người. Người phụ nữ trong truyện làm trái với tục lệ, không dọn dẹp và còn tỏ ra cáu giận với những bông lúa đang về nhà. Điều đó làm vị thần tức giận, “nhất định không cho lúa bò về nữa.” Từ đây, con người phải đi cắt lúa, phơi phóng rồi xay giã mới có thể tạo ra được hạt gạo để thổi cơm.

Hình ảnh người phụ nữ ẩn dụ ở đây ám chỉ phái nữ mà người thời đó quan niệm, những người dễ cáu giận và hay tính toán chi li, dễ làm hỏng việc. Tuy rằng nghĩa này khiến rất nhiều người tỏ ra bất bình, nhưng đây cũng là một trí tưởng tượng của người xưa trong việc bông lúa không tự về nữa.

Sau câu chuyện, ta còn thấy chi tiết “Trời sai một thiên thần đưa xuống hạ giới một số hạt giống lúa và một số hạt giống cỏ vãi ra khắp mặt đất để nuôi người và vật.” Đó chính là cỏ. Tuy nó cũng có một phần giúp ích cho cuộc sống của người và vật, nhưng cũng giải thích được việc khi có cỏ thì lúa chậm phát triển. “Do đó mà ở trên mặt đất cỏ mọc nhiều mà lại rất khoẻ còn lúa thì ít lại mọc rất khó khăn, nếu không chăm bón, làm cỏ thì bị cỏ át mất.”

Cũng như hiện thực, trong quá trình vun vén, con người hiện nay phải chăm bón và bỏ ra rất nhiều công sức. Sau đó, quá trình để “đưa” hạt lúa về cũng không hề dễ dàng nữa. Quá trình cắt lúa, phơi lúa, xay xát đều mất nhiều thời gian và sức người. Cũng do lỗi lầm trong quá khứ đó, cuộc sống cần nhiều sức lao động hơn.

Tuy nhiên, nếu để ý bạn sẽ thấy ngữ điệu kể chuyện không có sự khó chịu hay tức giận. Họ chấp nhận việc này và cũng chấp nhận phải lao động. Thần thoại Nữ thần Lúa sử dụng nhiều hình ảnh gợi hình, những chi tiết huyền ảo vô cùng hấp dẫn. Nhân vật trong truyện khi xây dựng đều có sự thần thánh hóa, trở thành những vị thần có sức mạnh đúng theo mô típ trong truyện thần thoại.

Nữ thần Lúa là một câu chuyện thần thoại vô cùng đặc sắc với nhiều giá trị nghệ thuật. Câu chuyện giải thích về quá trình thu về hạt lúa - hạt ngọc của trời. Qua đây, ta cũng có thể thấy được những người nông dân ngày xưa, tuy quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng trí tưởng tượng của họ lại vô cùng phong phú.

Những câu chuyện cổ tích đầu tiên mang hình thức thần thoại, giải thích sự hình thành của trời và đất, mưa và nắng, cây cối hay nguồn gốc của loài người. Đặc biệt, có những câu chuyện còn giải thích về nguồn gốc, sự ra đời của các loại trái cây quen thuộc với đời sống nông nghiệp, chẳng hạn như truyện cổ tích nữ thần lúa gạo. Có thể nói đây là một câu chuyện cổ tích hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. Giống như mọi câu chuyện cổ tích khác, Nữ thần lúa gạo có cốt truyện thú vị và hấp dẫn dựa trên trí tưởng tượng hoang dã của con người. Tác phẩm đã xây dựng hình tượng nhân vật nữ thần lúa gạo, một cô gái xinh đẹp, yêu kiều và duyên dáng. Nữ thần lúa gạo được cho là con gái của Ngọc Hoàng, ngay từ nhỏ cô đã được cha yêu thương và cưng chiều. Sau trận lụt khủng khiếp, muôn vật, cây cối đều bị tiêu diệt nên Chúa đã phái nữ thần lúa gạo xuống trần gian để nuôi sống loài người. Thần lúa đã cho phép những hạt giống gieo xuống đất tự nảy mầm, mọc thành cây và nảy mầm. Lúa chín tự về không cần thu hoạch, không sấy khô gì cả. Cần ăn, chỉ cần cho bông vào nồi, cơm sẽ chín thành cơm.

Nhưng có một sự kiện đánh dấu bước ngoặt và đẩy câu chuyện thành kịch tính: ngày hôm đó, như thường lệ, nữ thần lúa gạo mang gạo về nhà và gặp nhà một cô gái nào đó đang quét sân và giận dữ mắng mỏ cô. cơm quét đất về, về không đúng lúc. Vì vậy thần lúa rất tức giận và làm phép lạ bằng cách không để lúa tự vào, không để lúa tự trở thành gạo mà bắt người ta phải làm việc để có cơm ăn. Từ đó, người nông dân phải làm lụng vất vả để có được thóc, thóc không tự về nhà được. Như vậy, nhân vật được giới thiệu về nguồn gốc, tài năng và phép thuật với vẻ ngoài thú vị và kỳ quái vốn quen thuộc trong truyện cổ tích. Tuy nhiên, những hư cấu, tưởng tượng này vẫn có vẻ ngoài của sự thật, dựa trên việc giải thích các hiện tượng đời sống đời thường. Tức là muốn cắt lúa thì phải dùng liềm bén, cắt mất công sức, muốn gạo thành gạo thì phải phơi khô, xay rồi đóng lại cho rây. Rồi có năm lúa tốt, năm lúa xấu, hạt xấu, hạt xấu. Từ đó, nhân vật nữ thần lúa gạo hiện lên có sức hấp dẫn lạ kỳ đối với độc giả. Truyện được kể ở ngôi thứ ba, xoay quanh câu chuyện cây lúa gắn liền với nhân vật nữ thần lúa gạo. Truyện dân gian thường sử dụng ngôi thứ ba để truyền tải thông điệp ý nghĩa của tác phẩm và giúp việc kể chuyện có không gian và thời gian rộng hơn. Các chi tiết hư cấu xuất hiện rất nhiều như nguồn gốc của nữ thần lúa, phép thuật của nữ thần lúa, người lúa có thể tự bò... các chi tiết kỳ ảo không dày đặc như trong truyện. chuyện cổ tích nhưng cũng đủ tạo nên sức hấp dẫn riêng.

Qua câu chuyện này, tác giả bình dân đã đưa ra lời giải thích rất hợp lý về nguồn gốc của cây lúa, cách trồng, chăm sóc, thu hoạch và biến lúa thành hạt lúa. Với câu chuyện này, tác giả cũng muốn truyền tải tới độc giả một bài học ý nghĩa về cuộc sống, sự nỗ lực và giá trị của sự chăm chỉ: chỉ khi con người làm việc chăm chỉ, chăm chỉ, chăm chỉ thì mới gặt hái được thành quả. Chúng ta cũng phải biết quý trọng thành quả lao động của mình, quý trọng gạo, hạt thóc vì chúng đã góp phần tạo nên nguồn dinh dưỡng cho con người. Cuối sách có một số thông tin về lễ hội lúa mới hay lễ cúng thần lúa vẫn diễn ra hàng năm ở một số tỉnh miền Trung và miền núi như lễ rước hoa lúa, trò chơi phụ ở Vĩnh Long, vân vân. Phúc, chơi khăm ở Thanh Hóa, thổi kèn, kèn ở Nghệ Tĩnh, lễ cúng cơm mới ở một số dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Đó cũng là lời giải thích tự nhiên về nguồn gốc của một số phong tục quen thuộc ở làng quê Việt Nam. Với chi tiết này có thể xếp truyện về nữ thần lúa vào nhóm truyền thuyết về thế giới bên kia. Nữ thần lúa gạo có thể nói là một câu chuyện hấp dẫn, một câu chuyện ý nghĩa lý giải về nguồn gốc của cây lúa và gửi gắm nhiều bài học quý giá về lao động đến mỗi người.

Thần thoại Việt Nam là một thể loại độc đáo, hòa quyện giữa huyền bí và truyền thuyết, nhưng điểm độc đáo nằm ở việc nó tạo ra sự kết nối giữa thế giới tâm linh và thực tế hằng ngày. Những câu chuyện này thấm đẫm trong đời sống người lao động và chứa đựng hình ảnh của cây lúa nước trong những trang truyện thần thoại Việt Nam. Điều này thể hiện sự đa dạng và sáng tạo của nghệ nhân xây dựng truyền thuyết.

Trong danh mục những câu chuyện thần thoại nổi bật, truyện về nữ thần Lúa nổi bật với vẻ thân thuộc với người dân Việt Nam. Truyện kể về nữ thần Lúa, con gái của Ngọc Hoàng, người đứng đầu tam giới. Nữ thần Lúa đã tạo ra hạt giống, đặc biệt là lúa, để nuôi sống con người. Trong truyện, con người có cuộc sống thoải mái, không phải làm nhiều công việc để có thực phẩm. Lúa chín tự về nhà mà không cần thu hoạch hay xay xát. Cảnh ấy đặc trưng cho cuộc sống ước mơ của mọi người, nơi họ có đủ lúa để cơm mỗi ngày mà không cần đối mặt với những khó khăn của tự nhiên.

Tuy nhiên, như thường lệ trong thần thoại, cuộc sống thường không kéo dài được bao lâu. Điều hủy hoại cuộc sống tốt là con người. Trong truyện, một phụ nữ không tuân theo quy tắc và xao lúa khi lúa tự về. Thần Lúa trở nên tức giận và từ đó trở đi, lúa không còn tự về như trước nữa. Con người phải làm việc để thu hoạch và xay xát hạt lúa để có thực phẩm. Hình ảnh người phụ nữ này ám chỉ phái nữ nhưng có thể là một cách người xưa truyền đạt thông điệp về việc con người phải làm việc chăm chỉ và tuân theo luật lệ của tự nhiên.

Câu chuyện không chỉ mô tả thực tế cuộc sống của người Việt xưa mà còn kể về việc thiên thần đã đem hạt giống lúa và cỏ xuống để nuôi dưỡng cả người lẫn thiên nhiên. Cỏ ẩn chứa một ý nghĩa kỳ diệu, đó là mặc dù cỏ có lợi cho cuộc sống, nhưng nó cũng làm lúa trưởng thành chậm hơn. Cuộc sống nông nghiệp và việc lao động vất vả để vun vén lúa được thể hiện rõ trong câu chuyện này. Dù vậy, trong đoạn kể, không có sự than phiền hoặc tức giận. Mọi người chấp nhận cuộc sống này và làm việc chăm chỉ. Thần thoại Nữ thần Lúa vừa có những hình ảnh tươi đẹp và huyền bí, vừa thể hiện trạng thái tôn thờ và tôn trọng về thiên nhiên trong văn hóa Việt Nam.

Thần thoại là một trong những thể loại phát triển trong nền văn học, có nguồn gốc từ rất lâu đời và có thể nói đó là một thể loại cổ xưa nhất kể về thế giới thần linh và nguồn gốc của các hiện tượng thiên nhiên. Thần thoại Việt Nam cũng rất nổi tiếng không chỉ trong nước và trên cả thế giới, nó đã giải thích các hiện tượng tự nhiên một cách rõ nét và sâu sắc. Một trong những truyện thần thoại tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam là truyện Nữ thần Lúa, đã giải thích sự hình thành cây lúa nước trong truyền thuyết.

Truyện thần thoại Nữ thần Lúa lí giải từ thời các vua Hùng bắt đầu dựng nước, mới xây dựng nên đất nước, những sự phát triển đầu tiền dần dần được hình thành trong xã hội mới này. Vua Hùng đã truyền lại câu truyện về nữ thần Lúa, có thể nói đây là một vị thần tài sắc vẹn toàn, vẻ ngoài ưa nhìn vô cùng xinh đẹp có dáng người ẻo lả nhưng lại có một tính cách hay giận và hờn dỗi. Có thể thấy nữ thần Lúa là một cô gái đẹp nhưng tính tình không được tốt. Theo kể, nữ thần Lúa là con gái Ngọc Hoàng đại đế, trong những trận chiến lụt lội ghê gớm, tàn ác của thiên nhiên, những sinh vật đều bị tàn phá và mất đi, Trời đã cho con người sống trên hạ giới sinh con đẻ cái, đã sai Nữ thần Lúa xuống hạ giới nơi trần gian để nuôi sống con người.

Sau lần được cử xuống hạ giới nuôi sống loài người, Nữ thần Lúa đã bắt tay vào công cuộc làm việc, nữ thần đã cho gieo trồng những hạt giống xuống đất, từ đó đã nảy mầm và mọc thành cây, qua quá trình kết thành bông và cho những hạt đầu tiên. Nữ thần Lúa đã cho những hạt lúa đó không cần tốn qua sức lao động của con người. Cho lúa chín tự về đến nhà mà không qua một khâu làm việc nào như gặt hái, gánh về hay là phơi khô. Khi con người cần được ăn, chỉ cần cho bông vào nồi từ đó lúa sẽ tự khắc thành cơm cho con người ăn.

Một hôm nọ, nhà kia có cô con gái đang làm việc rất bận, cô chưa quét dọn và làm việc nhà, kho lúa cũng chưa mở cửa lúa đã về, cô gái lấy cái chổi đang cầm trên tay đập vào đầu bông lúa mà mắng chửi, nữ thần Lúa thấy sự cảnh như vậy, lại còn bị đánh nên rất tức giận. Sau lần đó, cả đám lúa đã thốt lên và ra những quy định phải có hái tre, liềm mới lấy được lúa về nhà. Từ đó, thần Lúa nổi giận và không cho lúa tự bò về nhà con người dưới hạ giới.

Kể từ sự việc đó, con người ở trần gian phải ra đồng lấy những bông lúa về nhà mà không được tự về như trước. Khi thấy con người vất vả nhọc nhằn quá con người mới chế tạo ra chiếc liềm để cắt lúa và giúp con người đỡ vất vả hơn. Cũng từ đó, lúa đã không thành cơm luôn được nữa mà con người phải phơi phóng và xay giã mới cho ra hạt gạo trắng ngần. Sự giận dỗi của nữ thần đã nhiều lúc làm cho con người chỉ có được lúa lép. Như vậy, mỗi năm khi mùa lúa qua đi, con người phải thờ cúng, dâng những thành quả của mùa vụ lên cúng thần Lúa cầu cho mùa màng tươi tốt và thành công. Đó cũng đã trở thành lễ hội, các trò chơi các tiết mục hấp dẫn gọi là Rước bông lúa.

Nữ thần Lúa là một vị thần tốt bụng giúp con người không phải chịu những vất vả nhưng con người không biết trân trọng. Truyện thần thoại Nữ thần Lúa tiêu biểu cho thể loại thần thoại trong văn học Việt Nam, không chỉ giải thích các hiện tượng thiên nhiên mà con cung cấp cho con người đặc biệt là thế hệ tương lai biết được nguồn gốc của cây lúa và giáo dục con người biết quý trọng công sức đã làm ra.

Trong truyện thần thoại xưa, truyện "Nữ Thần Lúa" là một trong những câu chuyện ra đời ngay đầu và nó đã lí giải về tục cúng Lúa cũng như giải thích hiện tượng những hạt lúa lép. Câu chuyện đã sử dụng chủ đề cùng với những nét đặc sắc về nghệ thuật đã giúp tác phẩm được trường tồn và lưu truyền với thời gian.

Truyện "Nữ Thần Lúa" thuộc truyện thần thoại, nó lấy chủ đề là những nhân vật không có thật ngoài đời và được nhân dân xây dựng bằng trí tưởng tượng và óc sáng tạo, giúp nhân dân lí giải về những hiện tượng tự nhiên cũng như giải đáp những thắc mắc dường như không thể giải thích được. Về nghệ thuật, truyện "Nữ Thần Lúa" sử dụng nhiều yếu tố kì ảo nhưng xây dựng lên hình tượng Nữ Thần Lúa giúp nhân dân sinh sống và chuyện người phụ nữ lấy chổi đánh vào đầu hạt lúa khiến Nữ Thần Lúa dỗi. Đó đều nhờ sự sáng tạo của nhân dân để góp phần lí giải về quá trình vì sao con người phải tự đi gặt lúa và nguồn gốc của những hạt lúa lép. Ngữ điệu kể chuyện của tác giả cũng không có sự khó chịu hay tức giận. Con người chấp nhận việc mình phải tự đi gặt lúa và cũng chấp nhận phải lao động thì mới có đồ ăn để sinh sống. Thần thoại "Nữ thần Lúa" sử dụng nhiều hình ảnh gợi hình, những chi tiết huyền ảo vô cùng hấp dẫn. Nhân vật trong truyện khi xây dựng đều có sự thần thánh hóa, trở thành những vị thần có sức mạnh đúng theo mô típ trong truyện thần thoại. Như vậy, "Nữ thần Lúa" là một câu chuyện thần thoại vô cùng đặc sắc với nhiều giá trị nghệ thuật. Câu chuyện đã giải thích về quá trình thu về hạt lúa - hạt ngọc của trời. Qua đây, người đọc cũng có thể thấy được những người nông dân ngày xưa, tuy quanh năm làm nụng vất vả ngày đêm nhưng trí tưởng tượng của họ lại vô cùng phong phú, đa dạng và muốn khám phá, lí giải những điều mình chưa biết.

Qua truyện "Nữ thần Lúa", nhân dân xưa đã lí giải cho người đọc về quá trình tạo ra hạt lúa với giải thích những hạt lúa lép cùng chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật, tác phẩm một lần nữa khẳng định tài năng và vị trí của câu truyện trong nền truyện thần thoại Việt Nam

Nữ thần Lúa là một truyện thần thoại của Việt Nam kể về sự ra đời của Lúa và một số phong tục tập quán ở các vùng miền. Không những giải thích được sự ra đời của hạt lúa, câu chuyện còn mang những giá trị nghệ thuật đặc sắc của các dân tộc tại Việt Nam.

Nữ thần Lúa có cốt truyện đơn giản nhưng lại hấp dẫn người đọc. Truyện kể về nữ thần Lúa ban đầu là con của Ngọc Hoàng, được đưa xuống trần gian để giúp nhân dân. Nàng làm phép cho đất có thể trồng trọt, cũng dạy nhân dân cách cuốc đất trồng lúa. Sau đó, nàng lại cho bông lúa biết cách tự đi về nhà. Nhưng một ngày, có cô nàng mải chơi mà quên dọn dẹp trước khi lúa về, rồi còn dùng chổi đánh hạt lúa. Điều này đã chọc tức nữ thần, người không cho lúa tự bò về nữa mà bắt con người đi cắt, đi “mời” lúa về nhà. Sự sáng tạo của truyện nhằm giải thích cho nguồn gốc của cây lúa và hoạt động cắt lúa mang về của con người. Bằng sự tưởng tượng của mình, người xưa đã làm cho hình tượng của cây lúa được nâng cao, trở nên cao quý chứ không còn mang tính “tự nhiên” nữa. Đây cũng là một cách gián tiếp để tôn vinh giá trị của cây lúa ngày xưa. Không chỉ vậy, hình tượng nữ thần Lúa cũng được nhân dân chăm chút xây dựng từ nguồn gốc đến tính cách. Người yêu thương nhân gian nên đem lòng giúp người, mang lại cuộc sống cơm no áo ấm. Tuy nhiên, con người lại phụ sự kỳ vọng và làm cho người tức giận. Nữ thần được xây dựng có những cảm xúc của con người gần gũi, nhưng lại sở hữu sức mạnh phi thường mà người xưa luôn ao ước.

Những chi tiết kể về thần Lúa cũng được dùng những phép nghệ thuật để nó trở nên đặc sắc và gần gũi hơn. Nữ thần Lúa được người dân đầu tư xây dựng khi sử dụng nhiều yếu tố kỳ ảo làm tăng tính chất của truyện. Ta hiểu được rất nhiều điều sau khi đọc xong câu chuyện này. Đầu tiên chính là nguồn gốc hình thành cây lúa. Thứ hai là sự tôn trọng của người dân lúc bấy giờ với nguồn lương thực trọng yếu này. Thứ ba là sự ca ngợi của nhân dân với các vị thần, cũng là khao khát chinh phục được sức mạnh vĩ đại của con người. Tóm lại, Nữ thần Lúa đã rất thành công khi vận dụng cả nghệ thuật và xây dựng cốt truyện hấp dẫn người đọc đi đúng chủ đề muốn thể hiện.

Từ xa xưa, con người đã có khát vọng đi tìm hiểu nguồn gốc những sự vật trong cuộc sống. Họ không có nhiều cơ sở để xác minh hay tìm tòi, chính vì vậy, họ chuyển hóa những gì thắc mắc vào trong truyện. Bằng trí tưởng tượng của mình, những người dân đã sáng tạo ra nhiều truyện thần thoại hấp dẫn. Trong đó không thể không kể đến Nữ thần Lúa.

Nữ thần Lúa trong lời kể là con gái của Ngọc Hoàng, dạy nhân dân cách trồng lúa làm lương thực. Hình tượng của người được xây dựng vô cùng thú vị khi có những vui giận giống loài người, biến thần trở nên gần gũi hơn với loài người. Qua hành động của nữ thần, ta cũng thấy được nữ thần vốn rất yêu thương con người, đem lại những điều tốt đẹp nhất cho loài người. Với những chi tiết hoang đường, kì ảo được kể, nữ thần Lúa còn là người có sức mạnh tuyệt vời. Nàng có thể điều khiển được thiên nhiên, có sự hiểu biết rộng rãi mà con người không có được. Hình tượng nhân vật nữ thần vừa gần gũi, vừa đặc sắc và cũng rất nổi bật. Nguồn gốc của cây lúa là do nữ thần biến ra, lúc đầu chúng còn tự bò về nhà và con người không cần làm gì cả. Tuy nhiên, sau khi con người mắc sai lầm, con người phải đi cắt lúa mang về nhà và tất nhiên vất vả hơn trước. Qua đây, người dân cũng khéo léo bày tỏ sự kính trọng của mình đối với nguồn lương thực chính đã nuôi sống mình. Địa vị của hạt lúa không giống như ngày nay, khi xưa nó được nhân hóa, trở nên cao quý và thậm chí còn có tính cách riêng của mình.

Chi tiết khiến cho truyện sâu sắc hơn là lỗi của con người và sự trừng phạt dành cho họ. Nhưng lại chính nhờ vậy mà càng làm rõ thêm những câu khuyên răn con người làm lụng chăm chỉ qua bao đời. Chỉ có lao động thì mới biết quý trọng những gì mình đang có và mình tạo ra. Đây cũng là một bài học đắt giá không chỉ để lý giải nguồn gốc cây lúa, mà còn khuyên răn những thế hệ trẻ ngày nay.