Puskin không chỉ là Mặt trời của nền thi ca Nga ở tư cách công dân mà còn là thi sĩ ca hát về tình yêu. Hầu như tình yêu, tình bạn luôn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là ngọn nguồn trực tiếp nhất của hạnh phúc và đau khổ của cả đời ông. Bài thơ Tôi yêu em của Puskin đã gây một niềm xúc động lớn lao vì đã vươn tới những giá trị tinh thần chung của loài người: những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng trong những lời giản dị, trong sáng nhất. Nhân vật tôi chưa thân thiết với cô gái đến mức xưng anh. Khi xưng tôi, quan hệ tình yêu lại mang một sắc thái trầm tĩnh, tự tin, được bộc lộ qua hai đại từ nhân xưng tôi và em này.

Tôi yêu em, một lời bộc lộ chân thành xuất phát từ một trái tim trung thực, báo hiệu một tình yêu thực sự. Tôi yêu em, lời lẽ giản dị mà mang bao nỗi quyến rũ:

Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai

Lời thơ chậm rãi, tình thơ thâm trầm, kín đáo. Một khẳng định pha chút cân nhắc, dè dặt với những từ có thể, chưa hẳn.Nhân vật trữ tình bày tỏ một tình yêu, một say mê mang dáng vẻ âm thầm, dai dẳng - dấu hiệu của những cảm xúc vững bền, của một trái tim chung thủy.

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gạn bóng u hoài

Câu thơ toát lên cái điềm tĩnh của lí trí. cái dồn nén của cảm xúc. Lời thơ như một lời nhắc nhủ, một sự tự ý thức về tình yêu của mình và cũng như một lời nói bên trong dịu dàng, trân trọng với hồn em. Nhưng đằng sau những lời điềm tĩnh, đúng mực ấy là bao nỗi niềm, bao sắc thái của tình yêu: có cái chua xót của thân phận vì nếu tình yêu không đem lại hạnh phúc, niềm vui mà chi là nỗi băn khoăn, buồn bã cho người mình yêu thì nên chấm dứt tình yêu đó. Tình yêu có thể chấm dứt vì nhiều lí do, nhưng cái lí do đầy dịu dàng, trân trọng và cao thượng ấy đối với người phụ nữ dễ mấy ai có được.

Tôi yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen

Nhịp thơ nhanh hơn với những từ lúc, khi, diễn tả những trạng thái tình yêu biến đổi vô cùng, dồn dập. Nhân vật trữ tình bộc lộ thẳng thắn tâm hồn mình: một. tình yêu âm thầm, không hi vọng, khẳng định lại nét âm thầm nhấn mạnh không chút hi vọng, như tô đậm thêm nét đặc biệt của mối tình thầm lặng này. Sau lớp ngôn từ bình thản, điềm tĩnh thể hiện qua cách xưng hô, qua vè ngoài lặng lẽ, rụt rè, qua ý thức cố kìm nén tình cảm, chỉ cho phép nói rằng tình yêu của mình chưa lụi tát chứ không phải là đang bùng cháy mãnh liệt.

Nhân vật trữ tình không ngại ngần mà trung thực bày tỏ: Khi hậm hực lòng ghen, nghĩa là tôi cũng chỉ như muôn người khác, cũng bị những tình cảm khổ đau, u ám muôn thuở trong tình yêu vò xé trong tình yêu.

Tôi yêu em, yêu chân, thành đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Cảm xúc dồn nén được giải tỏa, tuôn trào. Điệp khúc tôi yêu em được láy lại lần thứ ba với một lời khẳng định bản chất của mối tình này: chân thành, đằm thắm. Chính là sự chân thành, đằm thắm không bao giờ nhạt phai ấy là cái gốc của tấm lòng cao thượng trong tình yêu này. Và đến cuối bài thơ lại có một lời chúc thiêng liêng, đầy vị tha: tôi cầu mong em có được một người yêu em cùng chân thành đằm thắm như tôi.

Đó là tình yêu của một trái tim chân thật, độ lượng nhân hậu dù bị cự tuyệt, con người vẫn có thể có những xử sự cao thượng. Lời cầu mong cuối bài thơ cũng còn là lời nhắn nhủ của một trái tim giàu độ lượng và cao thượng.

Tôi yêu em, bài thơ nổi tiếng của Puskin đã diễn tả một tình yêu vô vọng, thấm một sắc điệu buồn, nhưng hơn hết vẫn là sự mãnh liệt và cao thượng của trái tim đang yêu. Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, không có biện pháp tu từ nào ngoài điệp ngữ tôi yêu em. Chất thơ của bài thơ toát, ra từ những xúc cảm chân thành, ghìm nén, từ những lời nói giản dị nhưng đầy thiết tha, tế nhị và mãnh liệt.

“Tôi yêu em” là bản tình ca xúc động về mối tình đơn phương mãnh liệt nhưng đầy khắc khoải, da diết của nhà thơ Puskin với nàng Ô-lê-nhi-a. Bài thơ không chỉ tái hiện chân thực những cung bậc cảm xúc phức tạp trong tình yêu mà còn thể hiện được tình yêu cao thượng, sáng trong vốn là nét đặc sắc riêng biệt trong thơ Puskin.

Sở dĩ “Tôi yêu em” trở thành bài thơ tình nổi tiếng bậc nhất trong kho tàng thi ca của nhân loại không chỉ bởi lời thơ xúc động, da diết có thể chạm đến đáy sâu tâm hồn của độc giả mà còn bởi thứ tình cảm chân thành, cao thượng trong sáng của một trái tim giàu yêu thương của Puskin.

Lời tỏ tình “Tôi yêu em” được giãi bày đầy mạnh mẽ, dứt khoát nhưng lại ẩn chứa những suy tư, băn khoăn không dứt khoát của một cái tôi trăn trở.

“Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai”

Nhà thơ đã khẳng định tình cảm của mình dành cho cô gái mình yêu, đó là thứ tình cảm chân thành nhưng cũng vô cùng dai dẳng, mãnh liệt. Thế nhưng lời tỏ tình ấy lại chứa đựng những suy tư, trăn trở khi yêu bằng cảm tính, bằng trái tim nhưng lại cố dùng lí trí để kiểm soát, chi phối tình yêu ấy. Thế nhưng dù lí trí có kìm nén thì tình cảm chân thành dành cho cô gái vẫn chẳng thể dập tắt hoàn toàn mà mãi dai dẳng đến khắc khoải “Chừng có thể”, “chưa hẳn đã tàn phai”.

“Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài”

Lời thơ là lời giãi bày thành thật nhưng cũng không kém phần xót xa khi yêu nhưng lí trí bảo dừng. Nhà thơ không muốn tình yêu đơn phương của mình làm cho cô gái phải buồn phiền, suy nghĩ. Chấp nhận mọi đau khổ, hi sinh bản thân để người mình yêu hạnh phúc là kết tinh cao đẹp nhất của tình yêu. Tình yêu của nhà thơ không có sự ích kỉ, ép buộc mà đầy dịu dàng, cao thượng và cũng đầy trân trọng đối với người mình yêu.Lời thơ là sự trân trọng dành cho cô gái xong cũng là lời tự nhắc nhở bản thân phải dập tắt ngọn lửa tình, chấm dứt mối tình đơn phương để mang đến hạnh phúc cho cô gái mình yêu.

“Tôi yêu em âm thầm không hi vọng

Lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen”

Yêu đơn phương là mối tình từ một phía mà không được đối phương biết đến, không được đáp trả nên cũng rất đau khổ, day dứt. Trong mối tình đơn phương của mình, nhà thơ dù yêu chân thành, mãnh liệt nhưng lại không dám hi vọng về cái kết đẹp đẽ cho mối tình ấy. Dù cố dùng lí trí để dập tắt ngọn lửa tình yêu nhưng nhà thơ chẳng thể kiểm soát được những cảm xúc, suy nghĩ, đó là những rụt rè, bối rối, là những hờn ghen vô cớ khi cô gái chẳng hề biết đến tình yêu của mình. Đó là những cảm xúc thông thường khi yêu nhưng đối với nhà thơ lại xót xa, đau đớn hơn bởi đó là tình yêu đơn phương.

“Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em”

Mọi cảm xúc bị dồn nén khi được giải tỏa sẽ tuôn trào mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nhà thơ tiếp tục khẳng định tình yêu thông qua điệp ngữ “tôi yêu em”. Tuy nhiên việc khẳng định tình yêu không phải để níu kéo tình yêu hay tiếp tục vùng vẫy trong mối tình đơn phương vô vọng mà chỉ nhằm bày tỏ và giã biệt với tình yêu ấy bằng lời cầu chúc chân thành “Cầu em được người tình như tôi đã yêu em”.

Lời cầu chúc xuất phát từ tấm lòng chân thành, tình yêu sáng trong, cao thượng của Puskin bởi mấy ai yêu mà có đủ dũng cảm chứng kiến người mình yêu bên người người khác. Ở đây Puskin không chỉ chấp nhận được sự thật ấy mà còn cầu chúc cho cô gái, mong người mình yêu gặp được người yêu chân thành như mình đã từng yêu.

Như vậy, qua bài thơ Tôi yêu em, nhà thơ Puskin đã thể hiện được trọn vẹn những cung bậc cảm xúc phức tạp của mối tình đơn phương, đồng thời thể hiện được tình yêu cao thượng, sáng trong của tình yêu: tình yêu chân thành sẽ không có chỗ cho những ích kỉ, toan tính, yêu là sẵn sàng hi sinh vì người mình yêu chứ không để người mình yêu phải muộn phiền, đau khổ.

Puskin không chỉ là "Mặt trời của nền thi ca Nga" ở tư cách công dân mà còn là thi sĩ ca hát về tình yêu. "Hầu như tình yêu, tình bạn luôn luôn là những tình cảm chi phối nhà thơ nhiều nhất và là ngọn nguồn trực tiếp nhất của hạnh phúc và đau khổ của cả đời ông".

Bài thơ Tôi yêu em của Puskin đã gây một niềm xúc động lớn lao vì đã vươn tới những giá trị tinh thần chung của loài người: những tình cảm chân thành, cao thượng, nhân ái của tình yêu chứa đựng trong những lời giản dị, trong sáng nhất.

Nhân vật tôi chưa thân thiết với cô gái đến mức xưng anh, khi xưng tôi, quan hệ tình yêu lại mang một sắc thái trầm tĩnh, tự tin, được bộc lộ qua hai đại từ nhân xưng tôi và em này.

Tôi yêu em, một lời bộc lộ chân thành xuất phát từ một trái tim trung thực, báo hiệu một tình yêu thực sự. Tôi yêu em, lời lẽ giản dị mà mang bao nỗi quyến rũ:

Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai.

Lời thơ chậm rãi, tình thơ thâm trầm, kín đáo. Một khẳng định pha chút cân nhắc, dè dặt với những từ có thể, chưa hẳn.

Nhân vật trữ tình bày tỏ một tình yêu, một say mê mang dáng vẻ âm thầm, dai dẳng, dấu hiệu của những cảm xúc vững bền, của một trái tim chung thủy.

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gạn bóng u hoài.

Câu thơ toát lên cái điềm tĩnh của lí trí, cái dồn nén của cảm xúc. Lời thơ như một lời nhắc nhủ, một sự tự ý thức về tình yêu của mình và cũng như một lời nói bên trong dịu dàng, trân trọng với hồn em. Nhưng đằng sau những lời điềm tĩnh, đúng mực ấy là bao nỗi niềm, bao sắc thái của tình yêu: có cái chua xót của thân phận vì nếu tình yêu không đem lại hạnh phúc, niềm vui mà chỉ là nỗi băn khoăn, buồn bã cho người mình yêu thì nên chấm dứt tình yêu đó. Tình yêu có thể chấm dứt vì nhiều lí do, nhưng cái lí do đầy dịu dàng, trân trọng và cao thượng ấy đối với người phụ nữ dễ mấy ai có được.

Tôi yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen.

Nhịp thơ nhanh hơn với những từ lúc, khi, diễn tả những trạng thái tình yêu biến đổi vô cùng, dồn dập. Nhân vật trữ tình bộc lộ thẳng thắn tâm hồn mình: một tình yêu âm thầm, không hi vọng, khẳng định lại nét âm thầm nhấn mạnh không chút hi vọng, như tô đậm thêm nét đặc biệt của mối tình thầm lặng này.

Sau lớp ngôn từ bình thản, điềm tĩnh thể hiện qua cách xưng hô, qua vẻ ngoài lặng lẽ, rụt rè, qua ý thức cố nén tình cảm, chỉ cho phép nói rằng tình yêu của mình chưa lụi tắt chứ không phải là đang bùng cháy mãnh liệt.

Nhân vật trữ tình không ngại ngần mà trung thực bày tỏ: Khi hậm hực lòng ghen, nghĩa là tôi cùng chỉ như muốn người khác, cũng bị những tình cảm khổ đau, u ám muôn thuở trong tình yêu vò xé trong tình yêu.

Tôi yêu em, yêu chân thành đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Cảm xúc dồn nén được giải tỏa, tuôn trào. Điệp khúc tôi yêu em được láy lại lần thứ ba với một lời khẳng định bản chất của mối tình này: chân thành, đằm thắm. Chính là sự chân thành, đằm thắm không bao giờ nhạt phai ấy là cái gốc của tâm lòng cao thượng trong tình yêu này. Và đến cuối bài thơ lại có một lời chúc thiêng liêng, đầy vị tha: tôi cầu mong em có được một người yêu em cũng chân thành đằm thắm như tôi.

Đó là tình yêu của một trái tim chân thật, độ lượng, nhân hậu dù bị cự tuyệt, con người vẫn có thể có những xử sự cao thượng. Lời cầu mong cuối bài thơ cũng còn là lời nhắn nhủ của một trái tim giàu độ lượng và cao thượng.

Tôi yêu em, bài thơ nổi tiếng của Puskin đã diễn tả một tình yêu vô vọng, thấm một sắc điệu buồn, nhưng hơn hết vẫn là sự mãnh liệt và cao thượng của ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, không có biện pháp tu từ nào ngoài điệp ngữ tôi yêu em. Chất thơ của bài thơ toát ra từ những xúc cảm chân thành, ghìm nén, từ những lời nói giản dị nhưng đầy thiết tha, tế nhị và mãnh liệt.

Puskin được biết đến là đại thi hào người Nga với những vần thơ bất hủ được chào đón rộng trên khắp thế giới. Một trong những bài thơ tình nổi tiếng thế giới của ông đó là "Tôi yêu em". Bài thơ được sáng tác dựa trên cơ sở của mối tình đơn phương có thực của ông đối với một thiếu nữ đẹp tên là A.A. Ô-lê-nhi-a, con gái vị chủ tịch Viện hàn lâm nghệ thuật Nga. Đọc bài thơ, ta không thấy nhiều sự đau đớn bi thương ở một trái tim bị chối tư mà ngược lại, người đọc có thể cảm nhận được tình yêu vẫn nồng cháy cùng với lòng vị tha và lời chúc phúc dành cho người mình yêu.

Mở đầu bài thơ, nhà thơ không ngần ngại mà bày tỏ trực tiếp niềm yêu của mình:

"Tôi yêu em: đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai"

Tác giả dùng cách xưng hô "Tôi- em" thể hiện sự đặt ra một khoảng cách giữa hai người, chính tỏ chàng trai không chỉ hiếu cô gái mà còn rất tôn trọng cô gái và muốn kìm nén cảm xúc của bản thân. Dấu hai chấm ở câu thơ thứ nhất đặt ở giữa dòng thơ như ngắt câu thơ làm hai vế, không chỉ có ý nghĩa nhấn mạnh mà còn có ý như là lời giải thích. Chàng trai muốn giải thích với người mà mình yêu rằng chàng trai đã yêu cô từ rất lâu rồi và đến nay tình yêu ấy vẫn còn, giống như ngọn lửa cháy chưa từng tàn phai trong trái tim chàng. Nhưng bởi chàng đã hiểu lòng cô gái, chàng hiểu rằng trong trái tim cô gái không có chàng, nên chàng không muốn đoạn tình cảm của mình trở thành gánh nặng trên vai cô gái:

"Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài"

Chàng trai yêu cô gái nhưng không hề muốn vì tình yêu ấy của mình mà cô gái phải bận lòng. Đây chính là biểu hiện của những cảm xúc chân thành trong tình yêu. Khi yêu một ai đó ắt sẽ muốn làm tất cả cho người mình yêu được hạnh phúc. Và chàng trai trong những vần thơ của Puskin hiểu rất rõ điều đó nên dù không nhận được tình cảm của người mình yêu nhưng luôn muốn khiến cho tâm hồn người con gái mình yêu được thanh thản. Có lẽ vì vậy mà chàng sẽ rút lui chăng? Rút lui để cô gái không bị tình yêu của mình làm cho suy nghĩ, rút lui để cô gái không phải bận lòng vì mối tình cảm đơn phương của mình, rút lui để cô gái tìm kiếm hạnh phúc cho bản thân. Đây quả là một trái tim đầy lí trí, trái tim biết nghĩ cho người khác, nó thể hiện rằng tình yêu của chàng trai chân chính nhưng không bảo thủ và chàng sẵn sàng vì người mình yêu mà làm tất cả.

Trong tình cảm của mình, chàng trai chân thành bày tỏ:

"Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen"

Giống như những con sống ngầm dưới lòng biển, tình yêu mà chàng trai dành cho cô gái là một tình yêu âm thầm, đặc biệt là "không hi vọng", nhưng đừng lầm tưởng đó là một tình yêu hời hợt, đó thực sự là một tình yêu cháy bỏng vì trong đó chứa đựng hết bao nhiêu cung bậc cảm xúc khó nói mà tình yêu say đắm mang lại. Vì âm thầm, không dám nói nên tình yêu ấy cũng rụt rè ý như thân chủ, vì chàng trai biết mình không có hy vọng trong tình yêu ấy nên lòng ghen tuông lại trỗi dậy mỗi khi thấy niềm hi vọng ấy được lóe sáng ở người khác. Rõ ràng, đây là một thứ tình cảm không mấy tốt đẹp nhưng nó vô cùng nhân bản mà đặc biệt là chàng trai ấy đã không hề ngại ngần mà tự bộc bạch, thú nhận nó. Điều này càng khiến cho chàng trai trở nên dễ mến hơn trong mắt người đọc đồng thời tình yêu mà chàng trai dành cho cô gái càng được tô đậm rõ nét hơn bao giờ hết. Bởi chỉ khi người ta yêu say đắm thì mới ghen cháy bỏng! Và chàng trai nói những lời này không phải là mong muốn cô gái sẽ cảm động chấp nhận tình cảm của chàng mà là muốn cầu chúc những điều tốt đẹp nhất cho cô gái:

"Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em"

Chúc phúc người mình yêu, một hành động vị tha, sự hi sinh cao cả nhất trong tình yêu. Yêu không có nghĩa là sở hữu hay thỏa mãn bản thân bằng sự yêu thương của người khác mà là sự mong muốn cho người mình yêu được hạnh phúc. Chàng trai trong bài thơ đã yêu, tuy không được đáp đền nhưng không hề sinh ý hận mà còn chúc phúc cho người mình yêu sớm ngày hạnh phúc ngay cả khi bản thân mình chưa thể triệt để quên hết tình cảm với người ấy. Đọc bài thơ ta thấy một giọng trầm lắng, đôi khi sinh động thay đổi linh hoạt nhưng lúc nào cũng toát lên một tấm lòng vị tha sâu sắc với một tình yêu trong sáng, chân thành.

Bài thơ của Puskin ngắn gọn, giản dị, cô đọng, hàm súc nhưng để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc về một tình yêu có ý nghĩa và bài thơ thực sự xứng đáng được coi là "viên ngọc vô giá trong kho tàng thi ca Nga".

Puskin nhà thơ của tình bạn và tình yêu, ông là nhà thơ khai thác đề tài tình yêu và biến chúng thành tình yêu đẹp và cao thượng. Tôi yêu em của Puskin là một bài thơ đầy ý nghĩa và nhân văn.

Tôi yêu em nằm trong số những bài thơ tình hay được sáng tác bởi Puskin. Bài thơ gồm có 8 câu, mang những lời lẽ chân thực, giản dị làm rung động lòng người.

“Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai”

Tôi yêu em dành tặng tình cảm một cách nhẹ nhàng, kín đáo, đôi lúc là sự nhút nhát bên trong nhưng điều đó thể hiện một tình yêu thầm kín và chung thủy. Yêu em bằng tình cảm nhẹ nhàng, sâu đậm nhưng nếu tình cảm không mang lại hạnh phúc thì ta nên chấm dứt và đừng để e bận tâm.

“Nhưng không để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải gạn bóng u hoài”

Một tình yêu đơn phương, không có sự hồi đáp nói đúng hơn là tình yêu vô vọng nhưng thể hiện nhiều sắc thái trong tình yêu đó là sự nhút nhát, hay ghen tuông khi yêu ai đó, tình yêu mang lại sự chờ đợi và đôi khi cả đau khổ, giày xéo tâm hồn.

“Tôi yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen”

Nhưng trên hết nhân vật trữ tình cầu mong những điều tốt đẹp nhất đến với người tôi yêu, đó là sự chân thành, cao thượng nét đẹp vĩnh hằng trong tình yêu đôi lứa.

“Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em”

Con người trong tình yêu dù có bị từ chối, hay yêu âm thầm đều có trái tim độ lượng, nhân hậu mong muốn người mình yêu sẽ hạnh phúc, câu cuối của bài thơ “Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em” thể hiện nhân vật trữ tình là con người cao thượng, giàu lòng nhân ái.

Bài thơ Tôi yêu em mang màu sắc buồn của tình yêu đơn phương luôn âm thầm chờ đợi nhưng quan trọng nhất vẫn là một tình yêu đẹp, trong sáng, cao thượng mong muốn những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với người yêu. Lời thơ giản dị, chân thành mà sâu sắc.

A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799 – 1837) đã có những đóng góp lớn lao cho sự phát triển của nền văn học Nga và thế giới nửa đầu thế kỉ XIX. Mặc dù xuất thân từ tầng lớp đại quý tộc nhưng cuộc đời Puskin lại gắn bó sâu sắc với số phận của nhân dân, đất nước. Nhà thơ dũng cảm đấu tranh chống chế độ chuyên chế độc đoán của Sa hoàng. Những sáng tác của Puskin thể hiện tâm hồn Nga đôn hậu, trong sáng, khao khát tự do và tình yêu.

Tài năng văn chương của Puskin hết sức đa dạng, ông viết được nhiều thể loại và thể loại nào cũng có những tác phẩm được đánh giá là kiệt tác nghệ thuật, tiêu biểu như: Ép-ghê-nhi Ô-nhê-ghin (tiểu thuyết thơ), Con đầm pích (truyện ngắn), Bô-rít Gô-đu-nốp (kịch lịch sử),.. Tình yêu là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, bất tận trong thơ Puskin. Vì thế nên thơ lãng mạn của ông thấm đượm tinh thần nhân văn cao cả. Puskin viết về tình yêu như một sự thôi thúc, khám phá.

Qua thơ ông, những cung bậc tình cảm đa dạng, những sắc thái cảm xúc phong phú, những rung động thầm kín của con tim, những ấn tượng khó nắm bắt của tình yêu con người được diễn tả vô cùng chân thực. Sức hấp dẫn tuyệt vời trong thơ tình yêu của Puskin chính là sự chân thành, cao thượng được thể hiện bằng nghệ thuật ngôn từ điêu luyện. Tôi yêu em là bài thơ thể hiện thành công điều đó.

Dịch nghĩa:

Tôi (đã) yêu em; tình yêu, có lẽ,

Trong tâm hồn tôi chưa lụi tắt hoàn toàn;

Nhưng mong sao nó không làm em băn khoăn thêm nữa;

Tôi chẳng muốn em buồn vì bất cứ lẽ gì.

Tôi (đã) yêu em không thốt ra lời, không hi vọng,

Khi thì bị sự rụt rè, khi thì bị niềm ghen tuông giày vò;

Tôi (đã) yêu em chân thành, say đắm biết bao,

Cầu trời cho em được người khác yêu cũng như thế.

Dịch thơ:

Tôi yêu em: đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.

Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Bài thơ dường như là lời từ giã của một mối tình đơn phương vô vọng. Điểm độc đáo là lời từ giã này cũng chính là lời giãi bày, thổ lộ, bộc bạch của trái tim yêu luôn sôi nổi, nồng nàn. Bài thơ hấp dẫn người đọc không phải bằng ngôn từ cầu kì, trau chuốt mà là bằng tình cảm chân thành, xúc động, giống như những đợt sóng lúc sôi nổi dạt dào, lúc dịu êm, sầu lắng. Bố cục bài thơ có thể chia làm ba phần: Bốn câu đầu: Những mâu thuẫn giằng xé. Hai câu giữa: Nỗi khổ đau tuyệt vọng. Hai câu cuối: Sự cao thượng chân thành.

Nhân vật em trong bài thơ là Ô-lê-nhi-na, một thiếu nữ xinh đẹp mà Puskin yêu say đắm và đã dành cho nàng những vần thơ ca ngợi. Mùa hè năm 1828, thi sĩ đã ngỏ lời cầu hôn nhưng nàng không chấp nhận. Nỗi thất vọng đắng cay âm thầm ấy là nguyên nhân ra đời của bài thơ nổi tiếng này. Có thể xem đây là một câu chuyện tình thu nhỏ.

Cảm xúc chủ đạo của bài thơ được nhấn mạnh qua điệp khúc Tôi yêu em. Ba lần điệp khúc này vang lên, mỗi lần gắn với một cung bậc tình cảm và diễn biến tâm trạng khác nhau của nhân vật trữ tình. Tình yêu mà thi sĩ dành cho người con gái ấy đã được thử thách qua thời gian.

Thi sĩ khẳng định thời gian không thể làm cho tình yêu ấy phôi pha và ngọn lửa tình yêu không bao giờ tắt trong lòng mình. Đại từ em được dùng với ý trân trọng, tạo cảm giác vừa thán thiết, vừa xa cách. Cụm từ Tôi yêu em mở đầu bài thơ là lời thú nhận tình yêu chân thành của nhân vật trữ tình:

Tôi yêu em: đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;

Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,

Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.

Âm điệu thơ ngập ngừng, đứt quãng, giống như nhịp đập bất thường của trái tim đang thổn thức bởi trĩu nặng nỗi đau. Cảm xúc thơ dàn trải, lan toả, phù hợp với tâm trạng suy tư, trái trở, day dứt của nhân vật trữ tình về tình yêu đơn phương của mình.

Những cụm từ có thể, chưa hẳn biểu thị tính chất khó xác định dứt khoát của tâm hồn, tình cảm. Nhân vật trữ tình không giấu giếm những uẩn khúc trong lòng mình. Trong trái tim thi sĩ, hình bóng người con gái đáng yêu không dễ phai mờ và tình yêu dành cho nàng chưa hẳn đã tàn phai bởi ngọn lửa si mê vẫn âm ỉ cháy. Mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm được thể hiện khá rõ, qua đó Puskin đã bày tỏ khát vọng tình yêu cùng những băn khoăn, day dứt trong tâm trạng của nhân vật trữ tình – hình bóng của chính thi sĩ.

Đến câu thơ 3 và 4, mạch thơ đột ngột chuyển hướng. Cụm từ phủ định Nhưng không như nhấn mạnh một quyết định dứt khoát: Nhân vật trữ tình tự buộc mình phải cố mà quên và dường như đã phải dùng đến sự cương quyết của lí trí để chế ngự trái tim đang rớm máu. Tôi yêu em tha thiết, nồng nàn nhưng lại không muốn em phải bận lòng thêm nữa.

Tình cảm của nhân vật em được hé mở qua hai từ: bận lòng và u hoài. Người đọc có thể thấy được sự éo le trong quan hệ tình cảm của nhân vật trữ tình và thiếu nữ anh yêu. Tình yêu của nhân vật trữ tình (Tôi) không đem lại niềm vui và hạnh phúc mà chỉ mang lại nỗi bận lòng và sự u hoài cho em mà thôi.

Đó là điều đau xót và đáng tiếc. Tôn trọng người mình yêu, nhân vật trữ tình lòng tự nhủ lòng phải cố quên đi tình yêu đơn phương, cho dù nỗi khổ đau đang giằng xé tâm hồn:

Tôi yêu em âm thầm, không hi vọng,

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,

Điệp khúc Tôi yêu em mở đầu khổ thơ thứ hai gắn liền với các động từ chỉ trạng thái. Mỗi từ như cô đặc một trạng thái cảm xúc cụ thể: nỗi đau khổ âm thầm, niềm tuyệt vọng, sự rụt rè lẫn hậm hực lòng ghen. Chỉ qua hai câu thơ mà tưởng như những tình cảm giấu kín tận đáy sâu tâm hồn đã được bày tỏ và thi sĩ đã thể hiện rất thật cảm xúc của mình lúc này Những từ phủ định liên tiếp nhấn mạnh tính chất đơn phương của mối tình và cho thấy nhân vật trữ tình luôn băn khoăn, đau khổ.

Anh đã chân thành giãi bày tất cả những yếu đuối, bất lực, những góc khuất của tâm hồn – một tâm hồn yêu đương cháy bỏng trong âm thầm, cuồng nhiệt trong vô vọng, đắm đuối đến bối rối, âu lo, thắc thỏm; một tâm hồn vật vã trăn trở, day dứt, không biết đến sự nhẹ nhõm, an bình, thanh thản.

Câu thơ nói đến sự bị động tiêu cực mà lại làm hiện lên những nhịp đập sôi nổi, mạnh mẽ tràn đầy sinh lực của trái tim yêu. Những từ lúc, khi góp phần diễn tả biến động dồn dập trong cảm xúc của nhân vật trữ tình. Tôi biết em không nhớ tới tôi nhưng lúc nào trái tim tôi cũng hướng về em, bồn chồn day dứt và cả sự hậm hực đến cồn cào của lòng ghen bị dồn nén.

Trong tình yêu, yêu và ghét là hai trạng thái vừa đối lập vừa thống nhất, giống như hai mặt của một tờ giấy. Ghét thực ra cũng là một biểu hiện của tình yêu nhưng xét về bản chất, đó là biểu hiện của thứ tình yêu sở hữu ích kỉ. Lòng ghen tuông mù quáng dễ làm cho con người rơi vào sự nghi kỵ thấp hèn. Đối với Puskin, ghen tuông gợi nỗi buồn đen tối. Nhấn mạnh lòng ghen, câu thơ gợi tâm trạng nặng nề, u ám. Tưởng như nhân vật trữ tình đang rơi vào vực sâu của nỗi đớn đau, tuyệt vọng. Điệp khúc thứ ba Tôi yêu em gắn với hai câu thơ cuối:

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,

Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Cảm xúc bị kìm hãm trong hai câu thơ trước giờ đây như được giải tỏa bởi tình yêu cao thượng, chân thành, đằm thắm. Nhịp điệu chậm rãi cùng âm hưởng da diết, sâu lắng góp phần diễn tả cảm xúc thiết tha và đem lại cho câu thơ sức hấp dẫn lạ lùng, vượt lên nỗi buồn đau u ám và lòng ghen tuông ích kỉ, nhân vật trữ tình cầu chúc: Cầu em được người tình như tôi đã yêu em.

Tuy nhiên, đây không đơn thuần chỉ là lời cầu chúc tế nhị thay cho lời vĩnh biệt một tình yêu không thành mà còn vừa mang niềm nuối tiếc, xót xa vừa ẩn chứa sự tự tin và niềm kiêu hãnh. Có thể sẽ chẳng có người nào yêu em chân thành, đằm thắm như tôi đã yêu em. Cũng có thể tôi và em, chúng ta đã để mất một tình yêu quý giá chẳng thể tìm lại được bao giờ. Câu thơ cuối là lời khẳng định, là sự thăng hoa của tình yêu cao thượng. Nó đã đưa tình yêu lên ngôi, làm chói sáng nhân cách của con người.

Bài thơ Tôi yêu em đã phản ánh sinh động tâm hồn trong sáng và tình yêu chân thành của nhân vật trữ tình. Nhân vật trữ tình đã vượt lên thói ích kỷ thường tình để trao gửi đến người mình yêu ước mong cho nàng được hạnh phúc. Chàng trai ấy đã giữ lại những khổ đau dằn vặt cho riêng mình để dâng hiến cho người con gái mình yêu tất cả những gì đẹp nhất của tình yêu.

Dẫu là lời từ giã tình yêu song nỗi buồn ở đây không sướt mướt, ủy mị mà nhân hậu, vị tha. Đó là tình yêu biết vượt qua những dục vọng ích kỷ của bản thân để cầu mong cho người mình yêu được hạnh phúc.

Từ khi loài người biết yêu và biết làm thơ đã có thơ về tình yêu. Tình yêu là đề tài luôn luôn xưa cũ và cũng luôn luôn mới mẻ. Mỗi thi nhân khi đến với đề tài huyền diệu này đều có những phát hiện riêng. Những bài thơ tình hay nhất không hẳn là những bài thơ có hình thức đẹp đẽ, ngôn từ bóng bẩy, mà điều quan trọng là tiếng nói chân thành nơi trái tim yêu đã làm rung động bao trái tim khác, khi họ đến với tình yêu tạo nên một sự cộng hưởng sâu xa trong tâm hồn nhân loại. Tôi yêu em của Puskin là một bài thơ như thế. Bằng một cách nói giản dị, chân thành, Puskin đã dạy cho con người biết yêu một cách cao thượng và nhân văn.

Puskin là nhà thơ Nga thiên tài - người đặt nền móng cho ngôn ngữ văn học và nền văn học Nga phong phú, đậm đà tính dân tộc. Nhà thơ nổi tiếng Giu-cốp-xki đã coi Pu-skin là "người khổng lồ tương lai". Khát vọng tự do thấm đượm trong thơ Puskin. Ông là người ca sĩ của tự do. Puskin còn là ca sĩ của tuổi trẻ. Tình bạn, tình yêu là cảm hứng trong rất nhiều sáng tác của ông.

Tôi yêu em là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Puskin, của thi ca Nga và của cả nền thơ ca thế giới. Bài thơ được sắp xếp liền mạch 8 câu, không chia thành các khổ thơ. Toàn bài có hai câu thơ lớn, mỗi câu 4 dòng thơ. Như vậy, trên thực tế bài thơ như gồm hai phần, cả hai phần đều bắt đầu bằng cùng một cụm từ Tôi yêu em. Thoạt nhìn tưởng như ý quẩn, trùng lặp, đọc kĩ mới thấy ý thơ ào ạt trào lên:

Tôi yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;

Nhưng không để em bận lòng thêm chút nữa,

Hay hồn em phải gợn sóng u hoài.

Tôi yêu em âm thầm, không hy vọng,

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,

Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em.

Con sóng sau dữ dội, mãnh liệt hơn con sóng trước. Hình thức lặp lại nhưng cảm xúc có sự khác biệt.

Xét bề ngoài câu chữ, nhân vật trữ tình dường như thông báo việc rút lui chối bỏ say mê, dập tắt lửa tình (nhưng không để em bận lòng thêm nữa, hay hồn em phải gợn bóng u hoài). Đó là trật tự lôgic trong cách giãi bày tình cảm của nhân vật trữ tình. Nhưng trật tự logic đó chỉ là bề ngoài, còn trong sâu thẳm tâm linh, mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình cuồn cuộn chảy, bất chấp logic. Không nén được cảm xúc đó cứ bật lên như một điệp khúc: Tôi yêu em.

Hãy bàn rộng một chút về cách dùng đại từ nhân xưng trong bài thơ, cách dùng đại từ nhân xưng trong câu chuyện tình yêu là cả một vấn đề. Người dịch đứng trước nhiều lựa chọn: Tôi yêu chị/ Tôi yêu cô/ Tôi yêu em/ Anh yêu em. Kiểu xưng hô trước có phần trang trọng, khách khí. Kiểu xưng hô sau lại quá tha thiết. Người dịch chọn kiểu xưng hô tôi yêu em là thỏa đáng vì nó nói lên đúng quan hệ vừa gần, vừa xa, vừa đằm thẳm, vừa dang dở giữa nhân vật trữ tình.

Tôi yêu em là cách nói không mới nếu không muốn nói là đã trở nên rất quen thuộc và xưa cũ. Trong lịch sử ngôn ngữ học, từ khi loài người biết yêu đã có cụm từ này. Tuy nhiên, với mỗi người khi bước vào tình yêu nó luôn luôn mới, đặc biệt mới ở cách thể hiện. Con người luôn chờ mong ở lời thổ lộ ấy những khao khát, đam mê, hồi hộp, những ngọt ngào, tha thiết,...

Trong bài thơ, "Tôi yêu em" lặp lại nhiều lần như một điệp khúc. Đó vừa là một cách khẳng định không chút hồ nghi, băn khoăn, do dự, vừa là một sự thú nhận với tất cả sự chân thành thốt lên từ đáy lòng. Đó là khát vọng cháy bỏng của một trái tim yêu muốn được đáp lại. Đó còn là một lí luận của tình yêu: Tôi có quyền yêu em cho dù em có yêu tôi hay không. Tình yêu là thế. Lí luận của con tim nhiều khi bất chấp lí luận của khối óc.

Trong lời mở đầu, nhân vật trữ tình thú nhận:

Tôi yêu em đến nay chừng có thể.

Ngọn lửa tình chưa dễ đã tàn phai;

Nhưng không thể để em bận lòng thêm nữa

Hay hồn em phải đượm bóng u hoài

Tôi yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen

Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm

Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em.

"Ngọn lửa tình" có lúc bùng lên mãnh liệt, có lúc thầm lặng âm ỉ nhưng đó là cái âm ỉ của một, ngọn núi lửa lúc nào cũng có thể phun trào. Tình yêu âm thầm, đơn phương, có lúc chông chênh "không hi vọng" hỡi nhân vật trữ tình nhiều khi có cảm giác "tôi tìm em, em tìm ai?". Yêu một người là hạnh phúc vì yêu vì khổ đau vì cảm giác tình yêu không được đền đáp. Nhân vật trữ tình có lúc rụt rè như một chàng trai mới lớn không dám đến gần để rồi ghen với cả những ánh mắt qua đường. Puskin trong thơ tình của mình đã nói rất nhiều về lòng ghen:

Trên đời này không có tra tấn nào

Đau đớn hơn những giày vò khắc nghiệt của ghen tuông

Tuy "hậm hực lòng ghen" nhưng nhân vật trữ tình là người dịu dàng, tao nhã, văn hóa tình yêu thể hiện khá rõ. Nét nổi bật nhất trong nhân cách yêu là "chân thành, đằm thắm", đằm thắm, chân thành ngay cả khi "không hi vọng". Đó là một mối tình tự nguyện, một tình cảm trọn vẹn dành cho người mình yêu.

Tóm lại, tình cảm của nhân vật trữ tình đầy đủ mọi sắc thái, mọi cung bậc, vừa rất con người với những đam mê, những hờn ghen, vừa mang tính lí tưởng bởi yêu hết mình và hiến dâng trọn vẹn.

Điều bất ngờ ở câu thơ kết là nhân vật trữ tình mặc dù "yêu chân thành, đằm thắm vẫn cầu mong cho người mình yêu có được người yêu "như tôi đã yêu em". Theo logic thông thường, người ta sẽ cầu mong cho người mình yêu cũng yêu mình. Tình yêu cao thượng đã khiến nhân vật trữ tình vượt lên trên cái logic thông thường đó, mang đến cho câu thơ nhiều hàm chứa ý vị. Yêu và trân trọng người mình yêu bởi nếu em không yêu tôi thì em đâu có lỗi. Có chăng là vì thần tình yêu đùa ác đã bắn mũi tên tình ái vào trái tim tôi mà không qua trái tim em.

Câu thơ như một lời nhắn nhủ: Em hãy yêu người yêu em chân thành, đằm thắm nhất, mãnh liệt nhất, "như tôi đã yêu em". Dường như ẩn chứa trong đó còn có chút gì như là ý vị mỉa mai: "Nếu không có sự can thiệp của siêu nhiên thì vị tất nữ nhân vật còn gặp được một tình yêu khác giống như thế. Điều đó có nghĩa là: Không một ai yêu em như tôi đã yêu em!

Câu thơ còn biểu hiện một niềm hi vọng, một khát vọng thánh thiện giàu tính nhân văn: Tình yêu chân thành lẽ nào không được đền đáp. Em cứ đi tìm. Tôi vẫn chờ đợi. Có thể em chưa nhận ra tôi chính là tình yêu thượng đế mang đến cho em nhưng rồi một ngày nào đó em sẽ nhận ra. Đó chính là sự gặp gỡ của những trái tim nhân văn cao cả.

Nhân vật trữ tình đã vượt lên thói ích kỉ tầm thường. Câu thơ đưa tình yêu lên ngôi, làm sáng chói nhân cách của nhân vật trữ tình: yêu tha thiết, mãnh liệt và trong sáng vô cùng, cao thượng vô cùng. Tôi yêu em phảng phất nỗi buồn của mối tình đơn phương nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu, vị tha. Bài thơ dạy cho người ta biết yêu một cách cao đẹp.

Lời giãi bày tình yêu của Puskin được thể hiện bằng hình thức giản dị mà tinh tế. Chất thơ của bài thơ chính là sự thành thực của người làm thơ "lòng nhân ái làm xúc động lòng người ở vẻ diễm lệ nghệ thuật của nó" (Bi-ê-lin-xki). "Đối tượng tự nó hấp dẫn đến mức chả cần gì đến sự tô vẽ điểm nào cả" (Puskin).