Đông về trái gió, trở trời
Lại nhớ thương mẹ một thời khó khăn
Thân cò lặn lội kiếm ăn
Nuôi đàn con học, nhọc nhằn đôi vai
Chợ phiên qua quãng đường dài
Bước cao, bước thấp đôi vai sưng phồng
Qua đò những buổi chợ đông
Nhiều người chen chúc, gánh gồng hơn thua
Thương mẹ những buổi ban trưa
Đói lòng, gánh cả cơn mưa về nhà
Bát cơm trộn sắn dưa cà
Lạnh tanh, lạnh ngắt hít hà khen ngon
Đời mẹ đắm đuối đàn con
Sức cùng lực kiệt mỏi mòn yêu thương
Kiếp đời là cõi vô thường
Con tằm để lại tình thương ngọt ngào
Con nghe tiếng gió thét gào
Tâm can thương mẹ nghẹn ngào nỗi đau
Giá đời có được kiếp sau
Con xin gánh hết nỗi sầu thế gian
Cầu xin trên cõi niết bàn
Mẹ được thanh thản, thênh thang tháng ngày
Trời đông gió rét heo may
Lại nhớ thương mẹ đong đầy nhớ nhung.

Tác giả: Trần Đức Hiếu

Đêm xuân trời lất phất mưa
Con nằm nhớ mẹ năm xưa thuở nào
Bỗng tình mẫu tử dâng trào
Và hình bóng mẹ bay vào giấc mơ

Quê mình xưa nghèo xác xơ
Mênh mông nước ngập đò đưa thay đường
Đời mẹ một nắng hai sương
Lúa chiêm một vụ đói thường quanh năm.

Mùa đông gió rét căm căm
Mẹ lội ruộng cấy tím bầm tay chân
Thương con chẳng sợ cực thân
Rau dưa mẹ nhận, cơm phần nuôi con.

Để cha vượt dãy Trường Sơn
Dưới làn bom đạn cứu non nước nhà
Dù nghèo mẹ chẳng nề hà
Nuôi con khôn lớn để cha yên lòng.

Tháng sáu trời đổ lửa hồng
Mẹ lội xuống cấy, cua đồng ngoi lên
Mồ hôi trộn lẫn mùi phèn
Quần nâu áo vải bùn đen dính đầy.

Cuộc đời cứ thế vòng xoay
Nhà nông vất vả cấy cày thâm canh
Mong sao ngô lúa tốt xanh
Nuôi con ăn học, trưởng thành lớn khôn.

Nhòa trong giấc mộng chập chờn
Mà hình bóng mẹ vẫn còn ở đây
Mưa phùn vẫn lất phất bay
Gió mùa buốt lạnh thân gầy mẹ ơi.

Tỉnh dậy thấy mất mẹ rồi
Lòng con tê tái nhớ người mẹ xưa
Cả đời mẹ cõng nắng mưa
Trong mơ thấy mẹ vẫn vừa bên con.

Tác giả: Phạm Thanh Dương

Nam Định, tối 28/01/2023

Con về bên mẹ chiều nay

Cổng mòn in dấu bàn tay mẹ cầm

Mỗi ngày mấy bận ra trông

Bước ra thoăn thoắt ngắt lòng trở vô

Phải chăng sinh mẹ để chờ?

Sinh con để cứ đổ thừa ngái ngôi

Dạ thưa như thể đãi bôi

Bao dung nên mẹ mấy đời giận con

Nhìn con buồn bỗng hết buồn

Con về mẹ thấy khỏe hơn mấy phần

Mắt cười ngắm nghía đầu, chân...

Mẹ ơi con ngoại tứ tuần còn đâu

Mới hay lòng mẹ con dầu

Đầu hai thứ tóc vẫn đau đáu lòng

Trải bao nắng dãi mưa dầm

Với mẹ con mãi trong vòng ấu thơ!

-Phan Thúc Định-

Mẹ là sức mạnh của con

Trong tim có mẹ phúc tròn tháng năm

Mẹ là bóng nguyệt đêm rằm

Vì con vất vả bao năm chẳng nề

Bâng khuâng thấy bóng mẹ về

Mắt con dòng lệ não nề lại rơi.

-Sưu tầm-

Mẹ ơi đêm đã khuya rồi

Ở bên hiên vắng con ngồi đếm sao

Nỗi niềm gửi tới trời cao

Lệ cay khoé mắt lẫn vào bóng đêm

Hiu hiu gió lạnh bên thềm

Tâm tư trĩu nặng càng thêm vỡ oà

Cuộc đời bao nỗi xót xa

Phủ lên mái tóc mẹ già của con

Trách mình chữ hiếu chưa tròn

Tuổi già chân yếu mẹ còn chuân chuyên

Hao gầy giấc ngủ chẳng yên

Biết bao lo lắng muộn phiền vì con

Mẹ ơi bể cạn non mòn

Trong tim con mãi vẫn còn khắc ghi

Dù đời ngang trái thị phi

Nhưng con có mẹ chuyện gì cũng qua.

Tác giả: Hoài Thương

Thu về khi lá còn non

Gió hiu hiu lạnh làm con nhớ nhiều

Dáng Mẹ gầy gò thân yêu

Áo nâu trăm mảnh sớm chiều gian nan

Mẹ chưa được phút thanh nhàn

Cơm thì khoai độn với ngàn đắng cay

Cái nghèo quanh quẩn đâu đây

Bữa kia còn thiếu bữa này đã sang

Đời như chiếc bóng thu vàng

Chợ khuya quang gánh nhịp nhàng Mẹ rao

Vang xa từng tiếng ngọt ngào

Dứt câu nghe lệ dâng trào... ai hay.

Tác giả: Võ Anh Tài

Ai đi tìm kiếm lợi danh

Mẹ tôi chỉ góp ngọt lành cho con

Một đời lội suối trèo non

Miễn sao con trẻ mộng tròn giấc say.

Nhận về mình hết đắng cay

Dãi dầu khuya sớm bàn tay chai sần

Ngày mưa tất tả chợ gần

Nắng lên mấy bận tảo tần chợ xa.

Con lớn khôn, tuổi mẹ già

Nhớ tha thiết tiếng ...ơi à…Mẹ ru!

Mẹ giờ bấc lụn, đèn lu

Ngóng trông con trẻ bóng mù mịt khơi

Tháng bảy về, lá vàng rơi

Đây mùa hiếu hạnh đất trời nở hoa

Con chiều nay, trở lại nhà

Lòng thành dâng Mẹ tách trà Vu Lan!

Sưu tầm

Mẹ ơi! Sương nắng dãi dầu

Đôi vai gánh nặng một mầu rêu phong

Có chồng mà chẳng nhờ chồng

Bao năm vất vả đèo bồng nuôi con

Thân gầy suy nghĩ héo hon

Nửa đêm chưa ngủ mẹ còn thức sao

Gian nan mẹ vẫn cày đào

Cơm chưa no bụng, tay nào được ngơi

Áo sờn ướt đẫm mồ hôi

Trưa hè nắng nóng mẹ tôi chưa về

Vì chồng mẹ nặng lời thề

Vì con mẹ cứ mải mê trọn đời

Nhiều lần nước mắt mẹ rơi

Cơn say cha nói những lời chát chua
Âm thầm mẹ chẳng phân bua

Cắn răng chịu đựng cho vừa lòng cha

Tình thương của mẹ bao la

Như dòng suối mát hiền hòa quanh năm

Mẹ là người mẹ Việt Nam

Mẹ là tất cả hành trang cuộc đời…

Tác giả: An Nhiên

Mẹ ơi vất vả một đời,
Bao năm lam lũ cả trời lo toan.
Lúc xuống biển khi lên ngàn,
Đời ru những giấc gian nan mẹ hiền.
Đôi vai gánh những chuân chuyên,
Áo nâu mẹ gói cả niềm đắng cay.
Để cho con giấc ngủ say,
Giấc mơ con được ngày ngày chắp thêm.
Cong oằn quang gánh từng đêm
Vì con mẹ lại nặng thêm nhọc nhằn.
Thời gian vào những nếp nhăn
Bàn tay chai sạn in hằn tháng năm.
Liêu xiêu bóng mẹ xa xăm,
Thân cò lặn lội âm thầm đường xa.
Khó khăn mẹ gắng vượt qua,
Để con hạnh phúc thế là mẹ vui.
Dấu con nước mắt mẹ chùi,
Khổ đau phần mẹ, ngọt bùi trao con.
Con đi vì nước vì non,
Quê nhà hi vọng mỏi mòn mẹ mong.
Hè qua rồi lại sang đông,
Tin con biền biệt sao không thấy về.
Mẹ nghèo hoang hoải chiều quê,
Ngóng con mẹ đứng triền đê quặn lòng.
Gió đưa hương lúa làm đòng
Đìu hiu dáng mẹ giữa dòng nhớ thương.

Tác giả: Anh Dung Dung

Cuối Đông se lạnh cõi lòng

Đời con sao mãi long đong giữa đường

Mẹ ơi nỗi nhớ vấn vương

Xuân về năm ấy muôn phương bộn bề!

Vì đời trọn nghĩa phu thê

Đắng cay cam chịu biết về nơi đâu!

Xót xa con mãi ôm sầu

Mẹ như tia nắng ngẩng đầu gọi con!

Chim non cất tiếng héo hon

Tìm về tổ ấm biết còn được không?

Thương con mẹ phải đắng lòng

Ngược xuôi chia sẻ cái vòng thế gian!

Mong con trẻ khỏi gian nan

Thoát cơn hoạn nạn muôn vàng khó khăn

Xót lòng mẹ biết hay chăng!

Tim con thổn thức báo rằng mẹ ơi!

Bây giờ dù có chơi vơi

Lòng con mãi nhớ những lời mẹ ru!

Bài ca vọng mãi nghìn thu

Bao la lòng mẹ chỉnh chu muôn đời!

Đêm nay nghìn vạn sao rơi

Thay lòng xin lỗi ngàn lời mẹ yêu!

Thấm sâu nhận thấy bao điều

Tháng năm bên mẹ đậm nhiều tình thương!

Rồi đây trên khắp nẽo đường

Con yêu của mẹ bốn phương vọng về!

Một thời kỷ niệm say mê

Phút giây đầm ấm hương quê mặn mà!

Tình yêu của mẹ bao la

Nhớ thương phụ mẫu thiết tha dâng trào!

Mẹ ơi! Mãi gọi ngọt ngào!

Trọn đời ghi nhớ khắc vào tim con!

Tác giả: Sương Trần

Con cò lặn lội bờ sông

Lam lũ nuôi chồng, nuôi cả đàn con

Tháng năm thân mẹ hao mòn

Sớm khuya vất vả, héo hon khô gầy

Cho con cuộc sống hàng ngày

Dạy con khôn lớn dựng xây cuộc đời

Lẽ thường nước mắt chảy xuôi

Vu Lan nhớ mẹ, con ngồi lệ tuôn.

Biển khơi, nhờ có nước nguồn

Phận con chưa kịp đền ơn cao dày

Tâm nhang, thấu tận trời mây

Cầu hương linh mẹ, tháng ngày thảnh thơi

Cửu tuyền, mẹ hãy ngậm cười

Cha sinh, mẹ dưỡng, một đời tri ân.

Tác giả: Phạm Văn Ngoạn

Mẹ là cơn gió mùa thu

Cho con mát mẻ lời ru năm nào

Mẹ là đêm sáng trăng sao

Soi đường chỉ lối con vào bến mơ

Mẹ luôn mong mỏi đợi chờ

Cho con thành tựu được nhờ tấm thân

Mẹ thường âu yếm ân cần

Bảo ban chỉ dạy những lần con sai

Mẹ là tia nắng ban mai

Sưởi con ấm lại đêm dài giá băng

Lòng con vui sướng nào bằng

Mẹ luôn bên cạnh nhọc nhằn trôi đi

Mẹ ơi con chẳng ước gì

Chỉ mong có mẹ chuyện gì cũng qua

Vui nào bằng có mẹ cha

Tình thâm máu mủ ruột rà yêu thương

Cho con dòng sữa ngọt đường

Mẹ là ánh sáng vầng dương diệu kỳ

Xua đêm tăm tối qua đi

Mang mùa xuân đến thầm thì bên con.

Tác giả: Lăng Kim Thanh

Cho con về lại ngày xưa

Tìm hình dáng mẹ nắng mưa bốn mùa

Vai gầy gánh buổi chợ trưa

Áo nâu ướt đẫm chẳng chừa chỗ khô.

Ngoài đồng con diếc, con rô

Bóng cha đổ xuống những bờ mương xanh

Bao nhiêu hoa trái ngọt lành

Cơm cha, áo mẹ kết thành đời con.

Nửa đời chưa đủ vuông tròn

Mẹ ơi! Má thắm môi son phai màu

Vệt thời gian thẳm hằn sâu

Mẹ ơi! con sợ bể dâu cuộc đời.

Ngoài kia rộng lớn biển khơi

Chẳng bằng cha mẹ... đất trời yêu thương.

Tác giả: Dạ Quỳnh

Yêu sao đôi mắt mẹ hiền

Giàu lòng nhân ái rộng miền bao dung

Đời nghèo vật chất mông lung

Lạc quan mẹ sống hòa chung tiếng cười

Tình thương sánh tựa biển trời

Có trong mắt mẹ một đời hy sinh

Cho con cho nghĩa cho tình

Quên đi vất vả thân mình sớm hôm

Vòng tay ấm áp mẹ ôm

Ru con giấc ngủ đêm hôm mỏi mòn

Lời ru da diết lòng con

Khắc sâu trong dạ sắt son không mờ

Những ngày thơ ấu dại khờ

Mẹ yêu mẹ nựng vô bờ vì con

Giờ đây bé bỏng chẳng còn

Vẫn lo vẫn ngóng trông con sớm chiều

Mẹ ơi! thương quá thật nhiều

Giản đơn dung dị mỗi chiều bên con

Mong mẹ ăn tốt ngủ ngon

Để con nương tựa để con cậy nhờ

Cuộc đời sóng gió đợi chờ

Gập ghềnh khúc khuỷu ai ngờ ai hay

Sểnh chân lỡ chệch vòng quay

Nhìn vào mắt mẹ thấy ngay đường về.

Tác giả: Đặng Minh Mai

Nắng chiều đã tắt bên sông

Mẹ già mòn mỏi chờ mong con về

Lòng đau ruột thắt não nề

Tuổi già hiu quạnh sớm khuya một mình.

Cũng vì con phải mưu sinh

Xa quê đất Mẹ… gia đình thân yêu

Để cho sớm sớm chiều chiều

Vào ra Mẹ ngóng cô liêu đợi chờ.

Mái đầu tóc đã bạc phơ

Tuổi già sức yếu biết nhờ ai chăm

Mẹ mong ngày tết ngày rằm

Để con nghỉ phép về thăm một lần.

Con đi đã mấy mùa xuân

Chưa về thăm Mẹ.. sống gần Mẹ hơn

Bao năm Mẹ chịu tủi hờn

Cứ mong cứ ngóng cô đơn tuổi già.

Tác giả: Nguyễn Quang Định

Thơ lục bát là một thể thơ truyền thống của Việt Nam với cấu trúc đặc biệt. Mỗi bài thơ lục bát gồm các câu theo định dạng 6 chữ - 8 chữ và thường theo dạng ghép nối. Cấu trúc cụ thể của thơ lục bát là:

Câu 1: 6 chữ
Câu 2: 8 chữ
Câu 3: 6 chữ
Câu 4: 8 chữ

Và cứ tiếp tục như vậy, theo nhịp điệu 6-8. Trong thể thơ lục bát, các câu thơ thường có sự liên kết âm điệu và vần rất nhịp nhàng. Thể thơ 6-8 này cũng không giới hạn số câu xuất hiện trong bài, khiến cho nó trở thành một thể thơ linh hoạt, có tính ứng dụng cao, được sử dụng để kể chuyện, miêu tả hoặc áp dụng vào những bài hát, bài ru.

Dọc theo tiến trình hình thành và phát triển thể loại tại Việt Nam, có rất nhiều thể thơ khác nhau, mỗi thể đều có nguồn gốc nhất định, trong đó lục bát là thể thơ dân gian có nguồn gốc từ ca dao. Đây là "một thể câu thơ cách luật mà các thể thức được tập trung thể hiện trong một khổ gồm hai dòng với số tiếng cố định: dòng sáu tiếng (câu lục) và dòng tám tiếng (câu bát)".

Lục bát là thể thơ rất dễ nhận, dễ đọc, dễ hiểu và dễ nhớ nhất bởi nó mang âm hưởng dân gian phù hợp với người Việt Nam "âm điệu trên sáu dưới tám. Bắt đầu bằng câu sáu, tiếp theo là câu tám cứ như thế diễn đạt cho đến hết bài" cách gieo vần uyển chuyển, linh hoạt, nhịp điệu trầm bổng du dương. Khác với các thể thơ hai chữ, ba chữ, bốn chữ, hay bảy chữ, lục bát không mang trong mình sự đài các, cao sang, trang trọng, không ồn ào mãnh liệt, cũng không não nề thê lương, lục bát mang trong mình những cảm xúc mênh mang, dạt dào, tha thiết. Chính vì thế mà thiên truyện Truyện Kiều của Nguyễn Du được viết bằng thể thơ lục bát và dù đã được viết cách đây mấy thế kỉ nhưng vẫn hiện hữu ở đây.

Từ ngày đầu sơ khai thể loại, cũng giống như thể song thất lục bát, thơ lục bát vẫn còn chưa định dạng hoàn chỉnh (dạng 4+4/6 hoặc 4/4+4), cấu trúc lỏng lẻo, xô bồ, âm luật không rõ ràng, gieo vần cả ở tiếng thứ tư và tiếng thứ sáu. Theo thời gian cấu trúc câu thơ được hoàn thiện dần dần, số câu gieo vần ở tiếng thứ tư giảm dần.

Đến đỉnh cao Truyện Kiều thì thơ lục bát Việt Nam bước vào giai đoạn ổn định về cấu trúc thể loại, cách thức gieo vần, phối điệu thống nhất hài hòa đăng đối và ngày càng khởi sắc hơn. Trong câu thơ đã chấm dứt hoàn toàn hiện tượng kí sinh từ, vế đối hoàn chỉnh, trong dòng thơ lục bát có thể đối ý, đối vế, làm cho câu thơ trở nên súc tích cô đọng, nhịp điệu thơ dồn nén.

Vậy các quy tắc để làm thơ lục bát là gì? Toplist sẽ hướng dẫn bạn cách gieo vần thơ lục bát chỉ với 3 quy tắc, nhằm đảm bảo sự nhịp nhàng và mềm mại của vần thơ.

• Quy tắc gieo vần thơ lục bát 6-8
• Quy tắc Bằng-Trắc
• Quy tắc ngắt nhịp trong câu thơ

Quy tắc gieo vần thơ lục bát 6-8

Quy tắc gieo vần thơ lục bát, hay thể thơ 6 8 này thực chất khá đơn giản: khi gieo vần, tiếng số 6 của câu lục phải thành vần với tiếng số 8; theo đó tiếng số 8 của câu bát phải thành vần với tiếng số 6 của cặp lục bát tiếp theo. Đây là cách gieo vần thơ lục bát cơ bản nhất, đảm bảo tính liên kết trong bài thơ. Nhờ có quy tắc này, thể thơ lục bát có được sự liên kết giữa các câu thơ và các cặp thơ.

Dưới đây là trích đoạn Chị em nhà Kiều trong Truyện Kiều, qua đó ta sẽ thấy được quy tắc gieo vần của thể thơ 6-8 xuất hiện trong thơ lục bát:

“Đầu lòng hai ả tố nga,

Thúy Kiều là chị em là Thúy Vân

Mai cốt cách tuyết tinh thần

Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”

Hay một đoạn trích trong một chùm ca dao tục ngữ ngắn, cũng thể hiện được rõ quy luật gieo vần nhằm giữ cho bài thơ nhịp nhàng, mềm mại. Khác với trích đoạn thơ ở trên, chùm ca dao tục ngữ ngắn chỉ cần tuân thủ luật gieo vần theo cặp câu, giúp 2 câu thơ liên kết với nhau là ổn.

Thân em như tấm lụa đào

Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai…

…

Thân em như hạt mưa sa

Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày…

Quy tắc Bằng Trắc

Cách gieo vần thơ lục bát còn được thể hiện thông qua quy tắc Bằng Trắc. Vậy quy tắc bằng trắc trong thể thơ lục bát là gì? Đây là một quy tắc được dùng để đảm bảo sự cân đối, hài hòa giữa các thanh âm trong tiếng Việt khi tạo thành câu thơ. Trong 6 thanh âm của tiếng Việt, thanh ngang (không có dấu) và thanh huyền (dấu huyền) sẽ là Bằng, còn thanh sắc (dấu sắc), thanh hỏi (dấu hỏi), thanh ngã (dấu ngã) và thanh nặng (dấu nặng) sẽ là Trắc.

Quy tắc Bằng Trắc hiểu đơn giản là sự luân phiên của âm Bằng-Trắc trong các tiếng thứ 2,4,6 của câu 6 và 2,4,6,8 của câu thơ 8. Để hiểu quy tắc bằng trắc trong thơ lục bát là gì, bạn có thể tham khảo sơ đồ cụ thể sau, trong đó các tiếng được tự do sử dụng thanh âm sẽ không có ghi chú.

Tiếng 1-Bằng-Tiếng 3-Trắc-Tiếng 5-Bằng

Tiếng 1-Bằng-Tiếng 3-Trắc-Tiếng 6-Bằng-Tiếng 7-Bằng.

Một lưu ý khác trong câu bát, tiếng thứ 6 và thứ 8 phải khác dấu, tức nếu tiếng thứ 6 là thanh huyền thì tiếng thứ 8 phải là thanh ngang và ngược lại.

Dưới dây là một đoạn thơ trích từ đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga, cũng đảm bảo được quy luật Bằng Trắc trong thể thơ lục bát cũng như quy tắc gieo vần:

Vân Tiên ghé lại bên đàng

Bẻ cây làm gậy, hô đàng xông vô.

Kêu rằng:”bớ đảng hung đồ

Chớ quen làm thói hồ đồ hại dân’’.

Một sự thật thú vị rằng quy tắc Bằng Trắc cũng chính là điểm khác biệt giúp phân biệt giữa thể thơ lục bát viết từ ca dao và thơ lục bát do các tác giả sáng tác sau này. Hầu hết các câu thơ ca dao tục ngữ viết dưới dạng lục bát sẽ tuân thủ được quy luật Bằng Trắc, tuy nhiên một số ngoại lệ thường thấy là sự sai sót trong cách gieo vần như hai câu ca dao lục bát dưới đây:

Thừa tiền thì đem mà cho

Đừng dại xem bói rước lo vào mình

…

Thân em như cánh hoa hồng

Lấy phải thằng chồng như đống cỏ khô

Quy tắc ngắt nhịp thơ

Là thể thơ có số câu là số chẵn, thể thơ lục bát có rất nhiều cách ngắt câu đa dạng, giúp tác giả có nhiều cách làm câu thơ trở nên mềm mại, bay bổng tùy theo ý thích. Cách ngắt nhịp thường thấy là nhịp chẵn 2/2/2 hoặc 3/3 ở câu 6, hoặc 2/2/2/2, 4/4 hoặc 3/3/2 thường thấy ở câu 8. Vậy điểm khác biệt giữa các thể thơ khác và thể thơ lục bát là gì? Chính nhờ sự phong phú trong cách ngắt nhịp, thể thơ lục bát trở nên nổi trội hơn so với các thể thơ khác, nhờ khả năng đồng điệu nhịp đọc, có tính ứng dụng cao đa dạng vào các bài hát, bài vè, bài ru.

Dưới đây là trích đoạn thơ Kiều ở lầu Ngưng Bích có chứa ba cách ngắt nhịp khác nhau, giúp ta nhìn thấy sự đa dạng trong cách gieo vần làm câu thơ mới mẻ, nhịp nhàng hơn.

“Trước lầu/ Ngưng Bích/ khóa xuân

Vẻ non xa/ tấm trăng gần/ ở chung

Bốn bề/ bát ngát/ xa trông,

Cát vàng cồn nọ/ bụi hồng dặm kia

Bẽ bàng/ mây sớm/ đèn khuya,

Nửa tình nửa cảnh/ như chia tấm lòng.”

Hay như 2 câu thơ lục bát nổi tiếng của Hồ Chí Minh, cũng sử dụng cách ngắt nhịp 3/3/2 để tạo ra sự cân bằng, nhịp nhàng giữa 2 vế trong câu bát:

“Trẻ em/như búp/trên cành

Biết ăn ngủ/biết học hành/là ngoan”

Ngoại lệ trong thể thơ lục bát là gì? Là một thể thơ có nhiều quy luật, kết hợp với lối nói vần điệu của người Việt, có khá nhiều tác phẩm ca dao lục bát không tuân thủ theo cách gieo vần thơ lục bát, tuy nhiên chúng vẫn đáp ứng được các yêu cầu cơ bản để tạo thành thể thơ lục bát. Bên cạnh việc phạm vào một trong 3 quy tắc kể trên, nhiều nhất là không tuân thủ quy tắc Bằng Trắc, vẫn có nhiều hiện tượng xuất hiện trong thơ lục bát được xem là ngoại lệ, như việc có nhiều hơn sáu hoặc tám tiếng trong mỗi câu. Điều này càng làm số lượng bài thơ lục bát phong phú hơn, mang lại nhiều màu sắc mới cho thể thơ truyền thống của dân tộc.

Sau đây là đoạn thơ lục bát tiêu biểu được xem là ngoại lệ, với số tiếng vượt quá quy tắc của thơ lục bát:

“Thân em như chẽn lúa đòng đòng

Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai”