1. Các phương tiện diễn đạt

a, Về từ vựng

b, Về ngữ pháp

c, Về biện pháp tu từ

2. Đặc trưng của ngôn ngữ báo chí

- Tính thông tin thời sự

- Tính ngắn gọn

- Tính sinh động, hấp dẫn

Luyện tập

Bài 1 (trang 145 sgk Ngữ văn 11 tập 1)

Bản tin ngắn nêu việc An Giang đón nhận danh hiệu di tích lịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc, có những đặc trưng phong cách ngôn ngữ báo chí:

- Thông tin được cập nhật chính xác, rõ ràng, có thời gian ( 3/2), địa điểm (An Giang,…), cơ quan cấp, nơi nhận

- Ngôn ngữ ngắn gọn, giàu thông tin

- Đoạn tin gợi được sự hấp dẫn nhất định lời giới thiệu cung cấp thông tin khá ngắn gọn

Câu 2 (trang 145 sgk Ngữ văn 11 tập 1)

Để viết được phóng sự báo chí cần:

- Chủ động xác định được vấn đề gây được chú ý của dư luận trong xã hội: các vấn đề về vệ sinh thực phẩm, tệ nạn xã hội…

- Lựa chọn những sự kiện tiêu biểu để miêu tả, ghi chép người thực, việc thực, có thời gian, địa điểm

- Thông tin cung cấp cần trung thực, xác thực, ngắn gọn

Luyện tập

Câu 1 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

+ Tính thông tin thời sự: thông báo thông tin quan trọng – tỉnh An Giang đón quyết định của Bộ Văn hóa, công nhận Ô Tà Sóc là di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia; sự kiện có thời gian và địa điểm chính xác.

+ Tính ngắn gọn: bản tin ngắn gọn, súc tích, đảm bảo đầy đủ thông tin cần có trong một dung lượng hạn chế.

Câu 2 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Gợi ý: Phóng sự về vấn đề Môi trường sống: bài viết phải cung cấp được:

+ Địa điểm được khảo sát về vấn đề môi trường sống.

+ Thời gian thực hiện khảo sát (thời gian viết phóng sự).

+ Hiện trạng vấn đề: Môi trường bị ô nhiễm như thế nào? Nguyên nhân của việc ô nhiễm đó? Những tác động, tác hại của ô nhiễm tới cuộc sống con người? Ý kiến, phản hồi của những người được phỏng vấn (người có thẩm quyền, có trách nhiệm, người dân,…)?

+ Những biện pháp khắc phục được đề ra là gì?

Luyện tập

Câu 1 (trang 145 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1):

Trong bản tin

- Thông tin được đưa ra là thông tin cập nhật, chính xác rõ ràng, nhất là những thông tin về thời gian (ngày 3 – 2), địa điểm ( An Giang, xã...., huyện,...), cơ quan cấp, nơi được nhận.

- Văn phong ngắn gọn, giàu thông tin.

- Tính hấp dẫn: đoạn tin gợi được sự hấp dẫn trong những lời giới thiệu cung cấp thông tin về việc An Giang đón nhận danh hiệu di tích lịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc. Nó thu hút sự chú ý của những người quen biết địa danh này, đồng thời kích thích sự tò mò khám phá của những người chưa từng đặt chân đến nơi đây.

Câu 2 (trang 145 sgk Ngữ Văn 11 Tập 1): Hướng dẫn cách viết một bài phóng sự ngắn mang tính thời sự:

Một nghiên cứu mới của một trường đại học của Mỹ cho thấy: Những sinh viên sử dụng mang xã hội Face book (FB) có kết quả học tập kém hơn 20% so với các sinh viên khác. Ngoài giờ học, 88% sinh viên không sử dụng FB tích cực tham gia các hoạt động ngoại khóa. 75% sinh viên sử dụng FB không nghĩ rằng mạng xã hội này làm giảm sút kết quả học tập....

Bên cạnh đó là một số ảnh hưởng tiêu cực mà mạng xã hội lớn nhất hiện nay gây ra cho trẻ là: rối loạn tâm lý, bao gồm các hành vi chống đối xã hội, hoang tưởng, mất ngủ, lo âu, trầm cảm, kết quả học tập giảm sút...

Luyện tập (trang 145 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bài 1

- Tính thời sự : thời gian, địa điểm, ý kiến (những vấn đềthông tinđảm bảo tính chính xác, cập nhật) về việc tỉnh An Giang đón quyết định của Bộ Văn hóa, công nhận Ô Tà Sóc là di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia

- Tính ngắn gọn : Mỗi câu là 1 thông tin cần thiết

Bài 2

Gợi ý: Phóng sự cần đảm bảo những nội dung cơ bản sau:

- Nêu hiện trạng

- Việc đã làm ở địa phương

- Biện pháp ở địa phương

- Liên hệ bản thân

Câu 1 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Phân tích những đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ báo chí thể hiện trong bản tin sau.

Ngày 3-2, tỉnh An Giang long trọng làm lễ đón nhận quyết định của Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia ô Tà Sóc thuộc xã Lương Phi, huyện Tri Tôn. Đây là di tích cấp quốc gia thứ 15 của tỉnh An Giang. Ô Tà Sóc là vùng sơn lâm rộng khoáng 5 km2 thuộc núi Giài. Với hệ thống hang động và đường mòn hiểm trở, từ năm 1962 đến 1967, nơi đây là căn cứ của Tỉnh uỷ An Giang, sau dó là căn cứ dự phòng của tỉnh...

(Lâm Điển, báo Lao động, số 35 - 2004)

Lời giải chi tiết:

Có thể nói chỉ với bản tin ngắn nêu trên (về việc An Giang đón nhận danh hiệu di tích lịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc) nhưng chúng ta cũng có thể nhận ra được những nét đặc trưng của phong cách ngôn ngữ báo chí:

- Thông tin được dưa ra là thông tin cập nhật, chính xác rõ ràng, nhất là những thông tin về thời gian (ngày 3-2), địa điểm (An Giang, xã..., huyện...), cơ quan cấp, nơi được nhận.

- Văn ngắn gọn, giàu thông tin.

- Đoạn tin gợi được sự hấp dẫn nhất định trong những lời giới thiệu cung cấp thông tin khá ngắn gọn. Thu hút sự chú ý của những người đã từng biết đến địa danh này, đồng thời có thể kích thích sự tò mò khám phá của những người chưa từng đến nơi đây.

Câu 2 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Viết một phóng sự ngắn mang tính chất thời sự.

Lời giải chi tiết:

Để viết được phóng sự báo chí cần:

- Chủ động xác định được vấn đề gây được chú ý của dư luận trong xã hội: các vấn đề về vệ sinh thực phẩm, tệ nạn xã hộI, đại dịch Covid 19,...

- Lựa chọn những sự kiện tiêu biểu để miêu tả, ghi chép người thực, việc thực, có thời gian, địa điểm

- Thông tin cung cấp cần trung thực, xác thực, ngắn gọn

Câu 1 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Những thông tin cơ bản của ngôn ngữ báo chí trong bản tin đó là:

- Tính thông tin: cập nhật chính xác rõ ràng.

- Sự kiện: Tỉnh An Giang đón nhận Quyết định của Bộ Văn hoá –Thông tin.

- Thời gian: 3-2-2004

- Địa điểm: tỉnh An Giang.

- Quyết định công nhận: Di tích lịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc thuộc xã Lương Phi, huyện Tri Tôn.

- Lí do được công nhận: có nhiều hang động và đường mòn hiểm trở, từ năm 1962- 1967, nơi đây là căn cứ của tỉnh An Giang,…

+ Tính ngắn gọn, giàu thông tin: Thông tin đầy đủ, dễ hiểu

+ Tính hấp dẫn: giới thiệu về danh sách danh lam thắng cảnh, các hệ thống hang động và đường mòn hiểm trở, …thu hút sự chú ý của những người đã từng đến đây. Đồng thời kích thích sự tò mò khám phá của những người chưa từng đến nơi đây.

Câu 2 (trang 145 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Ví dụ: Viết tin về “Một tệ nạn xã hội ở địa phương em”

Yêu cầu:

- Thời gian

- Địa điểm xảy ra sự kiện

- Người chứng kiến sự kiện

- Nguyên nhân dẫn tới thực trạng,

- Nỗi lo của nhân dân địa phương và chính quyền

- Ý kiến đề nghị và hướng khắc phục.